جامعه پزشکي را از کل جامعه جدا نمي‌بينم

به گزارش شفا آنلاین،يک نکته‌اي را مدنظر داشته باشيد که شما نمي‌توانيد جامعه پزشکي را از کل جامعه جدا ببينيد و ارزيابي کنيد، ما بخشي از اين جامعه هستيم و بيشترين ارتباط را ما با بدنه جامعه داريم و با درد و رنج مردم و بهداشت جامعه طرفيم و نمي‌توانيم ارزيابي جداگانه و نمره مستقلي بدهيم.

ما درمجموع و کليت جامعه دچار افت اخلاقي هستيم که جامعه پزشکي هم جزئي از همين جامعه ارزيابي مي‌شود، البته يک تفاوت عمده‌وجود دارد، هرکسي که وارد رشته پزشکي مي‌شود بايد به اين نگرش و عقيده رسيده باشد که به‌عنوان يک پزشک بايد تحت هر شرايطي حق‌وحقوق بيمار را به منافع شخصي خودش ترجيح دهد. بايد با عشق اين رشته را انتخاب کند و بداند اين حرفه مقدسي است.

الآن اين نگرش وجود دارد؟

در شرايط مطلوبي نيستيم و به نظر من متأثر از‌‌ همان فضاي عمومي جامعه است. سال ?? به فاصله چند ماه پس از پيروزي انقلاب ما در دانشگاه شيراز يک سميناري برگزار کرديم با عنوان (اولين سمينار طب ملي و مردمي) و در اين همايش از مسئولان دعوت کرديم تا همين بحث اخلاق حرفه‌اي را بررسي کنيم. دکتر سامي که وزير بهداري بودند، سيد اصغر حاج سيد جوادي، دکتر نفيسي و بسياري ديگر از استادان سخنراني کردند و در پايان يک قطعنامه‌اي امضا شد که بايد هرگونه رابطه بين پزشک و بيمار قطع شود. پوشش بيمه‌اي همگاني شود. ما در‌‌ همان همايش تأکيد کرديم که طب يک‌رشته معمولي نيست، يک رسالت است وبايد درمسايل بهداشتي در جامعه همه‌گير شود. شرکت‌هاي انحصاري دارويي بايد منحل شود و بايد به سمت طرح ژنريک برويم، آرمان‌هاي ما آن ايده‌آل‌ها بود وواقعيت امروز جامعه اين چيزي است که داريم مي‌بينيم که گاهي تا 80 درصد هزينه‌هاي درمان را بيمار بايد پرداخت کند و هزينه‌ها کمرشکن شده است و گاهي بيماري يک عضو خانواده مي‌تواند يک خانواده را بي‌خانمان کند.

به اخلاق فعلي جامعه پزشکي چه نمره‌اي مي‌دهيد؟

در چنين شرايطي طبيعي است که اخلاق هم تحت تأثير قرار مي‌گيرد و رابطه بين بيمار و پزشک را متزلزل مي‌کند. آن ايده آل‌هايي که ما داشتيم که اين يک‌رشته مقدس است و نبايد چشم‌داشت مادي در آن باشد، تحت تأثير قرار مي‌گيرد و جنبه‌هاي اخلاقي تنزل پيدا مي‌کند. اگر آن آرمان‌ها را ملاک قرار بدهيم، وضعيت الآن اصلاً قابل دفاع نيست و شايد نمره‌اي بيشتر از 12 نگيرد. ما خيلي به آرمان‌ها نرسيديم.

چرا دچار اين افت شديم؟ شما 10 سال بر مسند تأثيرگذار‌ترين مناصب بوديد، چرا در عمل موفق نبوديم؟

من مشکل را درمجموع مديريتي مي‌بينم، نه‌تنها در وزارت بهداشت يا علوم بلکه مجموع مديريت کشور مي‌توانست موفق‌تر عمل کند.

اگر ريشه‌اي نگاه کنيم به عقيده من در جامعه ما هنوز انسان جايگاه، منزلت و حقوق متعالي که در قرآن هم به آن اشاره‌شده را به دست نياورده است. اگر انسان به لحاظ انساني‌اش ديده و تعريف شود مسائل درماني و بهداشتي‌اش هم بهتر ديده مي‌شود. نوع نگاه ما به انسانيت بايد تغيير کند.

اگر ما جامعه و انسان‌ها را طبقه‌بندي کنيم و شهروند درجه‌يک و دو داشته باشيم، وقتي نابرابري و تبعيض در جامعه‌اي وجود دارد، وقتي مواردي از فساد که بعضا در اين چند سال داشته‌ايم، مي‌بينيم زنگ خطري در گوش ما به صدا در مي‌آيد که شايد ما يک جامعه آسيب‌ديده داريم، فراموش نکنيد که ? سال جنگ به ما تحميل شد که بسياري از آسيب‌هايي که هنوز دچارش هستيم، تبعات‌‌ همان جنگي بود که تمام توان و نيرو و امکانات ما را بلعيد و ما هنوز تبعات آن را مي‌بينيم.

ما پتانسيل خيلي خوبي براي پيشرفت داريم که اگر نوع نگاهمان به کرامت انسان‌ها تغيير کند به افقي روشن و اميدوارکننده مي‌رسيم. سير عمومي جامعه هم به سمت تعالي و پيشرفت است و شما مي‌توانيد اين رشد فرهنگي را در انتخابات ببينيد.

با طرح‌هاي کنوني وزير بهداشت، مثلاً غيرانتفاعي کردن آموزش بعضي از رشته‌هاي علوم پزشکي و واگذاري آن‌ها به بخش خصوصي موافقيد؟

من صادقانه بگويم که الآن در جزئيات مسائل اجرايي وزارت علوم و وزارت بهداشت نيستم. چون مسئوليتي ندارم و آنقدر در کارهاي علمي و فعاليت‌هاي اجتماعي در تشکل‌هاي مردم‌نهاد غرق هستم که اصلاً فرصتي پيدا نمي‌کنم.

البته همين‌که يک تحرکي در وزارت بهداشت به وجود بيايد خوب است و من از اين نظر خوشحالم، منتها هر طرحي هم که قرار است عملياتي شود، بايد مبتني بر کار کار‌شناسي باشد، با مشورت خواهي از انجمن‌هاي علمي، استادان دانشگاه و پژوهشگران باشد، ولي در خصوص طرح تحول نظام سلامت بايد بگويم که حداقل شخص من چه به‌عنوان رئيس انجمن آسم و آلرژي ايران و چه به‌عنوان رئيس مرکز تحقيقات در معرض آن قرار نگرفته‌ام، ولي نفس تحرک را من بهتر از سکون و آرامش سنتي مي‌دانم.

اينکه يک کانديداي رياست جمهوري در دوران تبليغات خود به بخش درمان و سلامت بپردازد، مثبت است، اينکه بر اساس‌‌ همان طرح‌ها و برنامه‌هاي دوران تبليغات انتخابات وزيري را انتخاب و معرفي کند که پيگير اجرايي کردن آن طرح‌ها باشد، باز يک مورد مثبت است و من از جنبه‌هاي فکري و اجرايي، دکتر هاشمي وزير بهداشت را فردي قوي مي‌بينم ولي واقعاً از جزئيات طرح آگاه نيستم که بتوانم يک قضاوت قطعي کنم. البته خود من حداقل هفته‌اي دو بار در کلينيک هستم و از نزديک با تبعات و نتايج اين طرح در بين مردم ارتباط دارم، ولي در دو سال اول دولت، آقاي روحاني بودجه خاصي را به رفع تنگناهاي بخش دارو و درمان اختصاص داد و آن جنبه‌اي که به خاطر گراني و کمبود دارو‌ها حاد شده بود، تعديل شد منتها آن تحولي که مدنظر است، بايد يک تحول بنيادي، مستمر و بلندمدت باشد. نه‌فقط در بخش دارو و درمان و مسائل حاد اورژانس.

بايد علاوه بر اين‌ها در مسائل بهداشت و پيشگيري و تقويت فرهنگ پزشکي کار شود و بايد به سمتي پيش برويم که در کشور يک پيشگيري اوليه صورت بگيرد و اين پيش‌گيري‌ها احتياج به يک طرح ملي دارد که فقط وزارت بهداشت درگير آن نباشد و بقيه هم در آن مشارکت داشته باشند. ما بيشترين تعداد مرگ‌وميري که داريم درزمينه بيماري‌هاي غير واگير است که تنها راه‌حل موجود، بحث پيشگيري و آموزش‌هاي عمومي جامعه است و بايد کار عميق و ريشه‌اي انجام بدهيم.

آيا افق روشني براي بهداشت و درمان مي‌بينيد؟

ما پتانسيل انساني بسيار قوي در جامعه پزشکي داريم. به نظر من گروه پزشکي در مقايسه با ساير رشته‌هاي آموزش عالي چه ازلحاظ نيروي انساني متخصص و چه تجهيزات، موقعيت بسيار خوبي دارد و اگر سرمايه گذاري مناسب و برنامه‌ريزي‌هاي دقيق و بلندمدت داشته باشد مي‌تواند با دانشگاه‌هاي معتبر دنيا رقابت کند.سپید