يک
قاشق چايخوري از روغن نارگيل117کالري، 14گرم چربي و12گرم چربي اشباع، صفر
گرم فيبر و صفر گرم قند، صفر گرم پروتئين و ميزان بسيار اندکي ويتامينها و
مواد معدني است. اين اعداد يقينا خيلي فوقالعاده به نظر نميرسند.
براساس
اين دادههاي استاندارد، به نظر ميرسد که روغن نارگيل برخلاف شهرتش در
سلامت بخش بودن، ميزان بالايي از کالري و چربيهاي اشباعشده داشته باشد و
در مقابل تقريبا حاوي مواد مغذي مفيد چنداني نيست. پس آيا بايد پرونده روغن
نارگيل را ببنديم و آن را کنار بگذاريم؟
گرچه
بيش از90درصد کالريها در روغن نارگيل از چربيهاي اشباعشده تشکيل شده
است، اين وضعيت لزوما بد نيست. چربيهاي اشباعشده در روغن نارگيل از
تريگليسريدهاي ميان-زنجيره (MCTs) تشکيل شدهاند که بهآساني جذب بدن
ميشوند و عموما سالمتر از تريگليسريدهاي بلند-زنجيره هستند که اغلب
منابع چربيهاي اشباعشده رژيم غذايي حاوي آنها هستند. يکي از MCT ها به
نام اسيد لوريک حدود 50 درصد از چربيهاي اشباعشده در روغن نارگيل را
تشکيل ميدهد. اسيد لوريک در مواد غذايي زياد بهجز نارگيل يافت نميشود و
اين ماده ممکن است دليل اصلي سودمنديهاي بهداشتي آن باشد. منافعي که روغن
نارگيل دارد:
کنترل وزن
تصور
ميشود يکي از بزرگترين سودمنديها مصرف روغن نارگيل اين باشد که به کاهش
وزن و حفظ وزن پايين کمک ميکند. برخي شواهد هم وجود دارد که از اين ايده
حمايت ميکنند، اما هنوز بهطور قطعي نميتوان دراينباره سخن گفت.
اين
ادعا بر اساس اين حقيقت است که بدن، کالريهاي بيشتري را براي
متابوليزهکردن تريگليسريدهاي ميانزنجيره نسبت به تريگليسريدهاي
دراززنجيره ميسوزاند. شواهدي وجود دارد که روغن نارگيل ممکن است توده
چربي را به ميزان بيشتري نسبت به يک روغن با اسيدهاي چرب دراززنجيره که
ميزان کالري مشابهي دارد، کاهش دهد و بهاينترتيب ممکن است به کاهش وزن
اشخاص چاق کمک کند. بنابراين اگر روغن نارگيل را جايگزين چربي ديگري مانند
کره در رژيم غذايي کنيد، ممکن است به کاهش وزن کمک کند و ترکيب بدني را
بهبود بخشد.
البته منظور اين نيست که افزودن روغن نارگيل به هر چيزي که ميخوريد باعث ميشود، بهطور معجزهآسايي وزن کم کنيد. روغن نارگيل هم مانند ساير روغنهاي ديگر، ميزان بالايي از کالري (حدود120کالري در قاشق چايخوري) دارد.
کلسترول و سلامت قلب
يک
سودمندي متصور عمده ديگر مصرف روغن نارگيل اين است که ميزانهاي سالمتري
از کلسترول ايجاد ميکند. کلسترول بالا شما را در معرض خطر حمله قلبي،
بيماري کورونري قلب و سکته مغزي قرار ميدهد. گرچه پژوهشها دراينباره
نسبتا محدود است، اما شواهدي يافت شده است که اسيد لوريک ميزان کلسترول خوب
را افزايش ميدهند. يک بررسي که در سال 2009 در ژورنال Lipids منتشر
شد، نشان داد که در زنان چاق جواني که 30 گرم در روز روغن نارگيل
براي12مصرف کرده بودند، نسبتهاي LDL به HDL (کلسترول بد/کلسترول خوب)
بهبود يافته است. البته ميزان LDL در اين افراد کاهش نيافته و درواقع
بالاتر هم رفته بود اما ميزان HDL آنها هم بهطور قابلتوجهي افزايشيافته و
درنتيجه درمجموع نسبت کلسترول بد به کلسترول خوب بهتر شده بود. در اين
مورد هم مانند پارامترهاي مربوط به کاهش وزن تاثير روغن نارگيل بر روي
ميزان کلسترول شما به اين بستگي دارد که آن را با چه چيزي جايگزين ميکند.
اگر روغن نارگيل را جايگزين چربيهاي چنداشباعنشده (مانند بسياري از
روغنهاي گياهي) کنيد، ممکن است LDLتان بالا رود. در مقابل اگر آن را
جايگزين کره يا پيه کنيد، ممکن است تاثيري بر روي ميزان LDL ايجاد نشود يا
حتي اندکي مقدار آن کاهش يابد. از طرف ديگر به نظر ميرسد که روغن نارگيل
ميزان HDL را بهطور نسبتا قابلتوجهي بالا ميبرد و اين تاثير ميتواند به
کاهش کلي خطر بيماريهاي قلبي-عروقي کمک کند.
حافظه و بيماري آلزايمر
تاثير
مثبت روغن نارگيل بر حافظه و پيشگيري از آلزايمر يکي از جالبتوجهترين
ادعاها درباره سودمنديهاي آن است. نظريه اين است که تريگليسريدهاي ميان
زنجيره، توليد کبدي کتونها را افزايش ميدهند که محصول فرعي تجزيه چربيها
هستند. ازآنجاييکه مغز بيماران آلزايمري در استفاده از گلوکز يا قند خون
بهعنوان منبع انرژي ناتوان است، اين نظريه مطرح شده است که کتونها ممکن
است يک منبع جايگزين انرژي براي مغز فراهم آورند.
حکم نهايي
به
نظر ميرسد از آنجايي که روغن نارگيل سودمنديهاي بهداشتي جالبتوجهي
دارد، پژوهش باکيفيت بيشتري لازم است تا بتوان دراينباره به نتيجهاي قطعي
رسد. اغلب سودمنديهاي روغن نارگيل هنگامي مشاهده شدهاند که اين روغن را
در رژيم غذايي جايگزين مواد غذايي با تريگليسريدهاي بلندزنجيره کردهاند.
بنابراين اگر ميخواهيد روغن نارگيل را امتحان کنيد، آن را جايگزين همه
مواد غذايي نکنيد بهترين کار جايگزين کردن کره، پيهِ يا روغنهاي گياهي
(جز روغنزيتون) در مواد غذايي است. اگر با روغن نارگيل پختوپز ميکنيد،
از دستور غذاهايي که نياز به درجه حرارت بالا دارند، پرهيز کنيد. اين روغن
در حرارت350دود ميکند و در دماي بالاتر تجزيه ميشود.
منبع: STACK