توليد انسولين در ايران اقتصادي نيست؟

البته از گوشه و کنار شاهد نقدها و ايرادهاي بسياري بر اين طرح بوديم. براي اطلاع بيشتر در اين خصوص با اکبر عبدالهي‌اصل، معاون نظارت و برنامه‌ريزي سازمان غذا و دارو به گفتگو نشستيم.

بله تفاهم‌نامه‌اي با شرکت نوونورديسک توسط سازمان غذا و دارو منعقد شد. درحال حاضر در کشور قلم‌هاي انسولين را وارد مي‌کنيم. شرکت نوونورديسک از معدود شرکت‌هاي خارجي است که به صورت مستقيم و بدون واسطه در ايران کار مي‌کند.

واردات دارويي برخي از شرکت‌هاي بزرگ و چند مليتي دنيا توسط يکسري واسطه انجام مي‌گيرد. شرکت نوونورديسک بسته به استراتژي‌هايي که داشت سال‌ها قبل وارد ايران شد و بازار ايران را شناخت.

هم اکنون نيز با گشايش‌هايي که بعد از توافق نامه 1+5 حاصل شد، تصميم گرفت که در ايران سرمايه‌گذاري کند. شرکت نوونورديسک اين موافقت را گرفته که کارخانه‌اي در ايران راه‌اندازي کند و قلم انسولين را در ايران توليد کند.

اين تفاهم‌نامه طرف ايراني هم دارد يا يک طرفه است و اگر طرف ايراني دارد خصوصي است يا دولتي؟

نه، صد در صد سهام از خودشان است. يعني خود شرکت نوونورديسک در ايران سرمايه‌گذاري مي‌کند.

ايران هيچ‌گونه سرمايه‌گذاري در اين خصوص نمي‌کند.

ايران در اين تفاهم‌نامه فقط متعهد شده که تمام سيستم کارمندي و کارشناسي، ايراني باشد. يعني از کارکنان ايراني در اين کارخانه استفاده مي‌شود.

فناوري اين محصول نيز به ايران مي‌آيد و يا فقط محصول توليد مي‌شود؟

چون خيلي جاها در خصوص کلمه فناوري بحث شده، من ابتدا توضيحي در مورد اين فناوري بدهم. برخي افراد از اين کلمه استفاده نادرست مي‌کنند. از نظر اقتصادي يکسري موارد ارزش افزوده براي کشور دارد.

آمريکا بزرگ‌ترين توليدکننده دارو در دنياست و همچنين بزرگ‌ترين واردکننده دارو نيز هست. اين کشور دارويي را که تکنولوژي خاصي دارد، ساخته و صادر مي‌کند، اما از آن طرف خودش از کوبا يا کشورهاي ديگر واکسن آنفولانزا و گاها واکسن‌هاي ديگر را وارد مي‌کند. هر مرحله از ساخت که انجام مي‌شود مراحل پيچيده‌اي دارد.

حتي اگر کشور توليدکننده يک دارو بخواهد تصميم بگيرد که داروي ساخته شده را به ايران وارد کند و دارو فقط در ايران داخل جعبه قرار بگيرد، به اين راحتي نيست.

سخت است که يک کشور چند مليتي قبول کند که شما داروي ساخته شده آن شرکت را داخل جعبه قرار دهيد. يکسري فرايندها دارد، بحث‌هاي تضمين کيفيت و موارد خاصي وجود دارد که وارد شرکت ديگري شود به عنوان secondary packaging . مرحله بعدي Third packaging است. الان بسياري از شرکت‌هاي توليد داخل که ما آنها را به عنوان توليد داخل مي‌شناسيم، مواد اوليه را وارد کرده، فرموله مي‌کند و بعد بسته‌بندي مي‌شود.

کاري هم که اين شرکت دانمارکي مي‌خواهد انجام دهد در همين فاز است. ماده اوليه انسولين مانند همه مواد اوليه ديگر وارد کشور مي‌شود، فرموله مي‌شود و فرمول داخل کارتريج مي‌شود و کارتريج داخل پن مي‌خورد. تا کنون تبليغات منفي زيادي در اين زمينه شاهد بوديم که مي‌گفتند اين تفاهم‌نامه تکنولوژي به ايران نياورده است. بايد بگويم ما پروژه ساخت انسولين را در ايران داريم. اتفاقا آن چيزي که در ايران نداريم تکنولوژي ساخت پن است.

چرا خودمان انسولين را توليد نمي‌کنيم؟

چون اقتصادي و مقرون به صرفه نيست. وقتي در دنيا دو-سه شرکت براي کل دنيا انسولين مي‌سازند، قيمت‌ها اينقدر پايين مي‌آيد که ديگر رقابت با آنها اقتصادي نيست. ما فعلا ماده اوليه انسولين را از آنها در اين شرکت مي‌گيريم و تبديل به پن مي‌کنيم که يک وسيله ايمن، آسان و با عوارض جانبي کمتر براي تزريق انسولين است.

اين پروژه کي اجرايي مي‌شود؟

اين پروژه زمان‌بندي خاص خود را دارد. ابتدا بايد زمين انتخاب و کارخانه ساخته شود، کارخانه بايد تاييد شود و مجوز وزارت بهداشت را بگيرد. چيزي که ما با اين شرکت قرارداد بستيم، آخر سال 2019 است يا بهتر بگوييم اوايل سال 2020 توليد داخل اين دارو وارد کشور خواهد شد. از آنجا که در دسته بيماري‌هاي غيرواگير مي‌توان ديابت را يکي از اصلي‌ترين و بيشترين بيماري‌هاي شايع در بين جامعه دانست، اميد است با راه‌اندازي اين کارخانه و به‌دست آمدن داروهاي کارآمد ديابت، بيش از پيش با اين بيماري رو به افزايش مقابله کرد.سپید