به
عنوان يک نکته مهم، اغلب افراد مسن مبتلا به افسردگي، هيچگونه درماني
براي اين وضعيت دريافت نميکنند. افسردگي درمان نشده ميتواند باعث افزايش
خطر ابتلا به ديگر بيماريها شده و به شدت کيفيت زندگي آنها را تحت تاثير
قرار دهد.
به
بهانه هفته آگاهي سلامت روان، در شماره گذشته در مورد عوامل خطر و علائم
افسردگي در ميانسالان صحبت شد. در اين قسمت، درمان و راهکارهاي پيشگيري از
ابتلا به آن بحث خواهند شد.
گزينههاي درماني براي افسردگي
موسسه
ملي پيري ذکر ميکند که پذيرش نياز به درمان براي فرد مسن ميتواند يک
چالش باشد، اما بايد درمان اين وضعيت در اولين فرصت ممکن انجام شود تا خطر
بروز ديگر بيماريها و در موارد شديد، خطر خودکشي کاهش يابد.
اگر
يک فرد مسن يا دوستان يا خانوادهاش مظنون به افسردگي باشند، نخستين کار،
تماس با پزشک است تا علل ريشهاي علائم افسردگي ارزيابي شده و بهترين گزينه
درماني انتخاب شود.
درمان
ميتواند شامل استفاده از داروهاي ضدافسردگي باشد که به بهتر شدن تمرکز،
خواب، خلق و خو و اشتها کمک ميکنند. بعضي از اين داروها ممکن است چند هفته
طول بکشند تا اثراتشان آغاز شود و بعضي نيز 2 تا 3 ماه. امروزه رژيمهاي
دارويي جديدي براي بيماران مسن افسرده در دسترس قرار دارند. نتايج
مطالعهاي که اخيرا در نشريه لنست به چاپ رسيده، نشان ميدهد ترکيب يک
داروي ضدافسردگي با يک داروي آنتيسايکوتيک، بهطور قابل توجهي علائم
افسردگي را در سالمندان 60 سال و بالاتر کاهش ميدهند.
سايکوتراپي
يا گفتگودرماني نيز ممکن است درمان موثري براي افسردگي باشد و بهتنهايي
يا همراه با ديگر ضدافسردگيها قابل استفاده است. درمان شناختي رفتاري يا
CBT نيز شکلي از سايکوتراپي است که به بيماران کمک ميکند با افکار منفي که
باعث تشديد افسردگيشان ميشود، مبارزه کنند. درمان بينشخصي نيز ديگر فرم
گفتوگودرماني است که قصد دارد به بيماران کمک کند تا مسائل مرتبطي را که
باعث شعلهور شدن علائم افسردگي ميشود، درک کنند و با آنها تعامل کنند.
براساس گزارش انجمن سلامت روان آمريکا، بيش از 80 درصد همه افراد مبتلا به
افسردگي ميتوانند به کمک دارو، سايکوتراپي يا ترکيبي از آن دو، با موفقيت
درمان شوند.
درواقع،
براي دوستان يا افراد خانواده که علائم افسردگي را در يک فرد مسن کشف
ميکنند، وادار کردن آنها براي مراجعه به پزشک و دريافت درمان افسردگي
ميتواند کار دشواري باشد. در اين موارد، موسسه ملي پيري توصيه ميکند
مزاياي درمان براي افراد مبتلا کاملا شرح داده شود.
در مواردي که شخص بيمار
نميتواند يا مايل نيست به مطب پزشک مراجعه کند، پزشک يا روانشناس
ميتوانند درمان را از طريق صحبت تلفني با فرد بيمار آغاز کنند. البته صحبت
تلفني جايگزين تماس شخصي و روبرو که براي يک بررسي کامل پزشکي مورد نياز
است، نميشود، اما شايد فرد بيمار را تشويق کند تا براي درمان مراجعه کند.
گامهاي ساده براي کاهش خطر افسردگي در سالمندان
پيشگيري
از بروز افسردگي هميشه امکانپذير نيست، اما روشهايي وجود دارد که
ميتواند خطر ابتلا به اين وضعيت را در افراد مسن کاهش دهد.
موسسه ملي پيري
توصيه ميکند، براي تغييرات عمده در زندگي، تا جايي که امکان دارد، خود را
آماده کنيد. بعضي از اين تغييرات، مانند بازنشستگي، اجتنابناپذير هستند.
برنامهريزي براي يادگيري يک مهارت جديد پس از بازنشستگي براي پر کردن وقت و
يافتن دوستان جديد يا اشتغال به کارهاي داوطلبانه، از جمله اين راهکارها
هستند.
ارتباط
مداوم و چهره به چهره با دوستان و فاميل نيز ميتواند به کاهش خطر افسردگي
کمک کند. محققان در يک مطالعه نشان دادند، سالمنداني که حداقل سه بار در
هفته با ديگران تماس چهره به چهره دارند، با احتمال بسيار کمتري به افسردگي
مبتلا ميشوند.
پيروي از رژيم غذايي سالم و فعاليت فيزيکي منظم نيز ميتوانند در رفع افسردگي کمککننده باشند. ماه گذشته ميلادي، در تحقيقي مشخص شد، رژيم غذايي مديترانهاي ممکن است خطر افسردگي را کم کند.
همچنين در مطالعه ديگري در
سال 2014 ديده شد، ورزش کردن براي 3 بار در هفته، ميتواند خطر افسردگي را
تا 19 درصد کاهش دهد. هر شکلي از ورزش، مانند باغباني، راه رفتن در فضاي
بيرون از خانه و شنا کردن، براي سلامت روان، همچنين سلامت فيزيکي، مفيد
است. موسسه ملي پيري پيشنهاد ميکند، ورزش را از 10 تا 15 دقيقه در روز
آغاز کرده و به تدريج، به موازات افزايش توانايي، زمان آن را افزايش دهيد.
افسردگي، جزء اجتنابناپذير پيري نيست
در
حالي که روند مسن شدن جزء اجتنابناپذير زندگي است، افسردگي اينگونه نيست.
با شناسايي، تشخيص و درمان زودهنگام، افراد مسن ميتوانند از ديگر عوارض
رواني و فيزيکي افسردگي به دور باشند.
اگر
شما کسي را ميشناسيد که علائم افسردگي را نشان ميدهد يا حتي خود شما
علائم ذکر شده را در خود حس ميکنيد، در اولين فرصت، با پزشک متخصص براي
ارزيابيهاي بيشتر مشورت کنيد. همانطور که موسسه ملي پيري متذکر ميشود:
«به ياد داشته باشيد، با درمان، اغلب افراد احساس بهتري خواهند داشت.
انتظار داشته باشيد که خلق و خوي شما به آرامي بهبود مييابد. احساس بهتر
داشتن زمان ميبرد، اما ميتواند اتفاق افتد.»