ساختار شهرسازی کن باید «کوچه باغی» بماند

به گزارش شفا آنلاین،خرید باغات کن که آخرین نمونه باغ‌های به هم پیوسته تهران هستند و همچنان ساختار شهری کوچه باغی در آنها حفظ شده، از‌ سال آینده آغاز می‌شود. رئیس کمیته محیط‌زیست شورای شهر تهران می‌گوید بنا بر تصمیم شورا ساختار کوچه باغی کن باید حفظ شود و اجازه احداث معابر جدید هم در این منطقه صادر نخواهد شد.

تهران در دهه‌های گذشته بخش عمده باغات کهنسال و قطعات بزرگ باغی را از دست داده است و سرعت گرفتن ساخت‌وساز و تغییر کاربری باغات آنچنان بوده که بنا بر اعلام کمیته محیط‌زیست شورای شهر تهران ۵‌هزار هکتار از باغات تهران نابود شده است. این تخریب فزاینده و نگران‌کننده را می‌توان با مقایسه تطبیقی نقشه تهران درحال حاضر با نقشه تهران در  ١٠‌سال گذشته دریافت.

در دو‌سال اخیر اعتراض به نابودی باغات تهران موضوعی است که بیش از گذشته به گوش می‌رسد. تشکیل کمپین «نه» به باغات تهران و نیز فشار‌های شورای شهر برای جلوگیری از تخریب باغات نشان می‌دهد افکارعمومی و نیز نمایندگان مردم در شورا بیش از هر زمان دیگری نگران نابودی باقی مانده باغ‌های تهرانند. بخشی از این باغ‌ها که به صورت زنجیره به هم پیوسته در تهران باقی مانده در منطقه کن در غرب تهران قرار دارد.

  همان جایی که هنوز بخشی از معماری قدیمی و به اصطلاح کوچه باغی تهران آن‌جا زنده مانده است.  آنچه در همه سال‌های گذشته کن را از روند ساخت و سازهایی مشابه دیگر مناطق تهران مصون نگه داشته تداوم زندگی بومی و کشاورزی ساکنان منطقه بوده است.

این فرآیند اما در سال‌های اخیر به تدریج دستخوش تغییر شد و فعالان حوزه ساخت‌وساز و به اصطلاح عامه همان بساز و بفروش‌ها برای خرید و تغییر کاربری باغات کن هم دست به کار شدند.  حالا اما براساس مصوبه شورای شهر تهران و نیز شورایعالی شهرسازی و معماری تصمیمات جدیدی برای کن گرفته شده که عملا صدور هر مجوز ساخت و سازی را در آن‌جا دشوار می‌کند. 

براساس این تصمیم پهنه کن و مجموعه باغات این محدوده که در منطقه ۵ شهرداری تهران قرار دارد به‌عنوان پهنه تعریف شده و هرگونه تغییر کاربری و تفکیک زمین در این محدوده ممنوع است.  ممنوعیت ساخت‌وساز در کن اما نقطه پایانی برای این منطقه نیست و شهرداری تهران طبق مصوبه شورای شهر موظف به خریداری بخشی از باغات کن و تبدیل آنها به بوستان‌های عمومی است. 

آنطور که محمد حقانی، رئیس کمیته محیط‌زیست شورای شهر تهران  می‌گوید، شهرداری تهران خرید باغات کن را به‌زودی آغاز می‌کند چراکه این تکلیفی است که شورای شهر تهران در سند بودجه پیش‌بینی کرده است.  
به گفته حقانی در یک دهه گذشته در اثر ساخت‌وساز در منطقه کن،۴۷ و نیم هکتار از باغات این منطقه نابود شده است. او دراین‌باره گفت:  در دو نقطه از منطقه کن شهرداری تهران پروانه ساختمانی صادر کرده و بخشی از زمین‌ها به دو تعاونی؛ یکی تعاونی منطقه ۷ و دیگری تعاونی منطقه ۱۸ واگذار شده است.

به‌هرحال با تصمیم شورای شهر و نیز مصوبه شورایعالی شهرسازی و معماری امکان ساخت‌وساز برای این دو تعاونی وجود نخواهد داشت و این ماجرا منتفی است و کاری که الان باید انجام بشود این است که با حفظ و رعایت حقوق مالکانه افراد جلوی وارد آمدن خسارت بیشتر به باغات کن گرفته شود.

به گفته حقانی، ۵۰۰‌میلیارد تومانی اعتباراز این رو برای تملک باغات کن در نظر گرفته شده که اگر افرادی در این منطقه باغاتی دارند که تمایل به نگهداری آنها ندارند شهرداری باید آنها را تملک کند.  سایر افرادی که می‌خواهند هم می‌توانند باغ‌هایشان را نگه دارند و باغداری کنند و از باغ‌ها استفاده اقتصادی‌اش را ببرند اما بخشی از باغ‌هایی که به شهرداری تهران واگذار می‌شود تجمیع شده و به فضای سبز و بوستان تبدیل می‌شود.

  براساس گزارش کمیته محیط‌زیست باغات محدوده بالایی کن کمترین میزان آسیب‌ها را دیده‌اند  اما بخشی از باغات کن که در محدوده بزرگراه‌های حکیم و همت بوده بیشترین میزان آسیب و تخریب‌ها را به خود دیده است. شورای شهر تهران جدا از تصمیمی که برای ممنوعیت ساخت‌وساز و تغییر کاربری زمین در منطقه کن گرفته، اصرار دارد که ساختار بومی و هویت روستایی کن به‌ویژه در محدوده‌ای که همچنان دست نخورده باقی‌مانده، همان‌طور باقی بماند. 

حقانی می‌گوید: تهران در گذشته ساختار باغ شهری داشته اما توسعه شهری عملا این ساختار را نابود کرده و تنها در بخشی محدود از محله‌های فعلی تهران مثل درکه و کن و همچنین بخش‌های محدودی از دربند می‌توان ساختار کوچه باغی تهران قدیم را با درختان کهنسال مشاهده کرد.  
به گفته او، ایجاد هر راه و خیابانی در باغات کن منجر به تغییر این ساختار می‌شود و باید روند توسعه شهری و تأمین خدمات شهری در این محدوده به گونه‌ای تعریف شود که به این ساختار بومی  خدشه‌ای وارد نکند. 

حقانی با تأکید بر این‌که تداوم سکونت ساکنان بومی در کن یکی از فرصت‌های بسیار مهم برای حفظ ساختار هویتی و اکولوژیکی این منطقه است، ادامه داد: مردم  کن واقعا به باغات علاقه‌مندند و اکثریت آنها با وجود این‌که باغاتشان افزایش قیمت زیادی داشته اما دوست ندارند باغ‌ها را تغییر کاربری بدهند و در بازدید‌های محلی که از این منطقه داشتیم نگرانی‌های زیادی به ما منتقل شده است. 

به گفته حقانی، یکی از اقدامات مهمی که در راستای هویت‌بخشی به کن باید انجام شود، خارج کردن کاربری‌های نامتجانس با بافت محلی کن است.  برای مثال مراکز اسقاط خودرو، تعمیرگاه‌ها و کاربری‌هایی که به نوعی جزو مشاغل مزاحم و ناسازگار در این منطقه محسوب می‌شوند باید هر چه سریع‌تر منتقل شوند.

با وجود این‌که ۵۰۰‌میلیارد تومان اعتبار برای تملک باغات کن اختصاص یافته اما هنوز فرآیند خرید باغات آغاز نشده است. به گفته حقانی، مردم انتظار دارند که سریعتر تکلیف املاک‌شان روشن شود.
 به گفته مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران اما مهم این است که تصمیم نهایی برای تملک باغات کن گرفته شده و دیر یا زود این اقدام انجام می‌شود.

آنطور که چمران می‌گوید علت اصلی تأخیر در این زمینه عملیاتی نشدن بودجه شهرداری تهران در ‌سال‌جاری هم هست به گونه‌ای که میزان درآمد شهرداری به‌دلیل رکود در بازار مسکن و کاهش معنادار صدور پروانه در تهران کاهش یافته و طبق برنامه پیش‌بینی شده درآمد مورد انتظار محقق نشده است و به همین دلیل تخصیص اعتبار برای بخشی از برنامه‌ها ازجمله تملک باغات کن به تأخیر افتاده است.شهروند