بايد
اين نکته را متذکر شد که، طي دهه گذشته، کاهش قابل ملاحظهاي در مرگ و مير
و بروز بيماري در اثر HIV/AIDS و مالاريا رخ داده و شاهد پيشرفتهاي قابل
توجهي در اختلالات واگيردار، مادر و کودک، نوزادان و تغذيه بودهايم. همين
امر، باعث ارتقاي سطح سلامت در سراسر دنيا بهطور معنيداري شده است. اميد
به زندگي جهاني در زمان تولد و براي هر دو جنس، 2/6 سال افزايش نشان ميدهد
(از 3/65 سال در سال 1990 به 5/71 سال در سال 2013)، درحاليکه اميد به
زندگي سالم در زمان تولد، تا 4/5 سال ارتقا يافته است (از 9/56 سال در سال
1990 به 5/71 سال در سال 2013).
اميد
به زندگي سالم، تنها به معناي نبود مورتاليتي نيست، بلکه تاثير وضعيتهاي
غيرکشنده و سالهاي خلاصه شده زندگي با ناتواني و سالهاي از دست رفته به
علت مرگ زودرس را نيز شامل ميشود. اين افزايش در اميد به زندگي سالم به
اندازه رشد کلي اميد به زندگي قابل توجه نيست. به عنوان يک نتيجه ميتوان
گفت، مردم عمر طولانيتري پيدا کردهاند، اما همراه با بيماري و ناتواني.
در
اين مطالعه، با عنوان «سالهاي زندگي با ناتواني تعديل شده (DALYs)، در
سطح جهاني، منطقهاي و ملي براي 306 بيماري و صدمه و اميد به زندگي سالم در
188 کشور: 1990-2013»، محققان به بررسي ميزان از دست دادن سلامت کشنده و
غيرکشنده در سراسر کشورها پرداختهاند. اين مقاله که در نشريه Lancet به
چاپ رسيده، بوسيله يک کنسرسيوم بينالمللي از محققاني که در زمينه مطالعه
بار جهاني بيماري کار ميکنند، انجامشده و تحت راهنمايي دانشگاه واشنگتن
قرار داشتهاند.
نويسنده
مسئول اين مطالعه معتقد است: «پيشرفتهاي عظيمي در زمينه سلامت در کل دنيا
رخ داده، اما چالش امروز آن است که راههاي موثرتري براي پيشگيري يا درمان
علل اصلي بيماري و ناتواني پيدا کنيم.» در اکثر کشورها، تغييراتي که در
اميد به زندگي سالم در هردو جنس زن و مرد، بين سالهاي 1990 و 2013 ديده
ميشوند، قابل توجه و مثبت بودهاند، اما در دهها کشور، مانند بوتسوانا،
بليز و سوريه، اميد به زندگي سالم در سال 2013، خيلي بيشتر از سال 1990
نبوده است. در بعضي از آن کشورها، مانند آفريقاي جنوبي، پاراگوئه و بلاروس،
اميد به زندگي سالم در واقع از سال 1990 کمتر هم شده است. انتظار ميرود
افرادي که در کشورهايي مانند لسوتو و سوازيلند، در سال 2013 به دنيا
آمدهاند، در مقايسه با افرادي که دو دهه قبلتر در اين کشورها زاده
شدهاند، حداقل 10 سال کمتر اميد به زندگي سالم داشته باشند. مردم اهل
کشورهايي مانند نيکاراگوئه و کامبوج، از سال 1990، افزايش قابل توجهي را در
اميد به زندگي سالم تجربه کردهاند (7/14 در مقابل 9/13 سال). اما مردم
ساکن در بوتسوانا و بليز، با عقبگردي که داشتهاند، کاهش اميد به زندگي
سالم را نشان ميدهند.
تفاوت ميان کشورها با بيشترين و کمترين ميزان اميد
به زندگي سالم قابل توجه است. در سال 2013، لسوتو، کمترين (42 سال) و ژاپن،
بيشترين (4/73 سال) را در سراسر دنيا به خود اختصاص دادند. حتي در سطح
منطقهاي هم اختلافاتي به چشم ميخورد.
کامبوجيها و لائوسيهايي که در سال
2013 به دنيا آمدهاند، اميد به زندگي سالمي، به ترتيب در حدود 5/57 و
1/58 سال دارند، اما افرادي که در نزديک تايلند و وييتنام به دنيا
آمدهاند، ميتوانند نزديک به 67 سال در شرايط سالم زندگي کنند.
10
کشور برتر با بيشترين ميزان اميد به زندگي سالم، عبارتند از: ژاپن،
سنگاپور، آندورا، ايسلند، قبرس، اسرائيل، فرانسه، ايتاليا، کره جنوبي و
کانادا.
10 کشور پائين جدول در اين
زمينه،کشورهاي زير هستند: اسوتو، سوآزيلند، جمهوري مرکزي آفريقا، گينه
بيسائو، زيمباوه، موزامبيک، افغانستان، چاد، سودان جنوبي و زامبيا.