علامت سئوال در مقابل «سلامت» آب های بسته بندی

حالا، دوباره ماجرای سلامت آب های بسته بندی بر سر زبان ها افتاده و وزیر بهداشت هم یک ماه به سازمان غذا و دارو مهلت داده است تا موضوع سلامت آب های بسته بندی را بررسی و گزارش آن را ارائه دهد.

آب آشامیدنی به صورت مستقیم با سلامت انسان در ارتباط است و در صورت عدم رعایت شرایط بهداشتی در حین فرآیند بسته بندی و حمل و نقل آن، میکروارگانیسم های متعددی می توانند از طریق آن به انسان منتقل شوند و بیماری هایی مثل وبا، حصبه، گاستروانتریت، اسهال باسیلی، زخم معده و روده و عفونت ریه، اسهال، بیماری های انگلی و هپاتیت A ، ایجاد کنند.

با توجه به خواص منحصر به فرد آب که می تواند به عنوان یک حلال، بسیاری از مواد را در خود حل نماید، بنابراین آلاینده های متعددی می توانند در آب وجود داشته باشند. بطری های پلاستیکی بزرگ آب در فروشگاه های عرضه مواد غذایی و آشامیدنی که مدتی در معرض حرارت و در زیر آفتاب داغ نگهداری می شوند، غیرقابل استفاده بوده و سرطانزا هستند.

محمدحسین قربانی سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با انتقاد از تعلل در نظارت بر تولید و توزیع آب معدنی در کشور، گفت: بر اساس گزارشات، مشاهده شده که برخی افراد از سیستم آب شهری یا آب های زیرزمینی برداشت کرده و آب ها را در بطری‌ها می‌ریزند و تحت عنوان آب معدنی به فروش می‌رساند.

وی معتقد است که نظارت بر سلامت مواد غذایی در کشور بسیار ضعیف است تا جایی که هنوز نتوانسته‌ایم یک سیستم مواد غذایی سالم و استاندارد در بازار ارایه دهیم.

قربانی با گلایه از این مسئله که ناظر بهداشتی و ناظر کیفی کارخانجات تولید مواد غذایی در کشور، حقوق خود را از پیمانکار و کارفرما دریافت می‌کنند، عنوان می کند: فردی که از کارفرما حقوق بگیرد نمی‌تواند نظارت درستی بر عملکرد تولید محصولات آن کارخانه‌ داشته باشد.

سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، با عنوان این مطلب که آب معدنی محصولی پرمصرف در کشور است، می گوید: به نظر می‌رسد تا امروز نیز تعللی در زمینه نظارت بر کیفیت سلامت آب های بسته بندی صورت گرفته که باعث شده وزیر بهداشت چنین دستور العملی صادر کند.

دکتر حسین رستگار مدیرکل آزمایشگاه های مرجع کنترل سازمان غذا و دارو، با اشاره به دستور وزیر بهداشت برای بررسی کیفیت آب های بسته بندی، می گوید: آب های معدنی و آشامیدنی از لحاظ کنترل کیفیت استانداردهای متفاوتی دارند که برای آنها صادر شده است و بر اساس این استاندردها بررسی می شوند و هر کدام باید مشخصات خود را داشته باشند.

وی معتقد است؛ آب های معدنی که در فروشگاه ها و مغازه ها به فروش می رسد نباید زیر نور آفتاب قرار بگیرد چون احتمال دارد نور آفتاب باعث تغییر کیفیت آب در طعم آن شود و باید در محل و مکان مناسب و درجای خنک نگهداری شود تا کیفیت آب در حد مطلوب باشد و به هیچ وجه نباید آب معدنی در زیر نور خورشید قرار گیرد.

رستگار با عنوان این مطلب که نظارت ها و بازدیدها از کارخانجات تولید آب معدنی به صورت برنامه ریزی شده توسط کارشناسان سازمان غذا و دارو انجام می شود، می گوید: علاوه بر آن مسئول فنی با حضور مداوم در کارخانه مسئولیت تایید کیفیت آب را بر عهده دارد. 

مدیرکل آزمایشگاه های مرجع کنترل سازمان غذا و دارو، در ارتباط با جانمایی کارخانجات تولید آب های معدنی و بسته بندی، می گوید: مراکز تولید آب معدنی و آشامیدنی باید در محل مناسب باشند و اگر در مجاورت فاضلاب باشد باید فاضلاب ها کاملا استاندارد باشد و فاصله آن نیز رعایت شود و یا استفاده از کود در زمین های کشاورزی اطراف آن نیز صورت نگیرد و این عوامل در صدور مجوزها تاثیر بسزایی دارد.

بر اساس گزارش هایی که منتشر شده است، مهمترین علت گرایش به مصرف آب بسته‌بندی در کشورهای صنعتی دنیا این است که مردم به دلیل احتمال وجود ترکیبات مضر در آب های کلرزنی یا گندزدایی شده، تمایل به مصرف آن ندارند و در کشورهای در حال توسعه نیز مهمترین علت مصرف آب های بسته‌بندی شده پیشگیری از ابتلا به بیماری های ناشی از مصرف آب آلوده است.

یک کارشناس بهداشت محیط با اشاره به اینکه آب معدنی مستقیما و بدون هیچ تغییر و تحولی و تنها با گندزدایی بسته‌بندی می‌شود، می گوید: این آب بسته به شرایط جوی در فصول مختلف سال دارای مقدار املاح متفاوت است. بطوریکه در فصل های خشک سال دارای املاح بیشتر و در فصل‌های پر بارش دارای املاح کمتری است و از این رو کنترل املاح موجود در این آب ها مشکل است و به همین دلیل مصرف دائمی این آب ها توصیه نمی‌شود.

آب های بسته بندی به علت راحتی دسترسی، هزینه نسبتا پایین، طعم بهتر میزان ناخالصی کمتر، طرفداران زیادی در کشور پیدا کرده ولی در بعضی موارد ممکن افراد سودجو بطری‌های آب معدنی را از منابع دیگری پر کنند که آب معدنی نباشد.

آنچه مسلم است، اینکه ضرب العجل یک ماهه وزیر بهداشت به مسئولین سازمان غذا و دارو برای بررسی کیفیت و سلامت آب های بسته بندی، حکایت از این واقعیت دارد که سلامت این قبیل آب ها نیز خیلی هم قابل اطمینان نبوده و لازم است که دست اندرکاران حوزه سلامت کشور، گزارش بررسی های خودشان را ارائه دهند تا خیال مردم از بابت خرید و مصرف آب های بسته بندی و معدنی، راحت شود.

مهر