رازهای موفقيت سنگاپور

سنگاپور در منطقه جنوب‌شرق آسيا در تنگه مالاکا بين اقيانوس هند و آرام واقع شده است. اين کشور کوچکترين کشور مستقل آسياست و از يک جزيره اصلي و ٦٠ جزيره کوچک تشکيل شده و شهر سنگاپور پايتخت کشور و حكومت آن جمهوري است.

مساحت سنگاپور با جزاير کوچکترش مجموعا ٦٢٠ کيلومترمربع است. طبق آخرين سرشماري که در ‌سال ٢٠٠٣ انجام شده ميزان کل جمعيت در سنگاپور٠٠٠/١٢٠/٤ نفر است که تعداد ٢٠٩/٢٦٣/٣ نفر ساکن دایمي اين کشور و بقيه غيردایمي هستند. زبان‌هاي رسمي در سنگاپور، مالزيايي، چيني، تاميلي و انگليسي هستند. مالزيايي زبان محلي اين جزيره و انگليسي، زبان اداري و حکومتي سنگاپور است.

اهميت استراتژيک اين کشور کوچک به دليل قرار گرفتن آن در دهانه تنگه مالاکا است. موقعيت جغرافيايي اين کشور طوري است که در مرکز راه‌هاي دريايي و هوايي اقيانوس‌هاي آرام و هند قرار دارد. سنگاپور هدايت صادرات و واردات منطقه شرق آسيا را به عهده دارد و داراي اقتصادي خدمات‌گرا است.

توليد ناخالص ملي (GNP)٣  اين کشور در ‌سال ٢٠٠٥ برابر ١٢٠ ميليارد دلار آمريکا بوده و سهم آموزش‌وپرورش از اين توليد ٨/٣‌درصد است. اگر چه رشد اقتصادي سنگاپور تداومي آهسته داشته، به جز کاهشي که ما بين سال‌هاي ١٩٩٧ تا ١٩٩٨ داشته، در بقيه سال‌ها رشدي صعودي را نشان داده است.

اين تداوم رشد صعودي حاکي از يک اقتصاد سالم و قوي و نه کاملا دولتي همراه با خدمات‌اجتماعي و مدني چشمگير است که اثري عميق بر رفاه مردم و اقتصاد کشور داشته است. سنگاپوري‌ها از درآمد سرانه بالايي برخوردارند، به‌طوري‌که در رده‌هاي بالاي طبقه‌بندي جهاني قرار مي‌گيرند (٣٢,٩٠٠ دلار در‌ سال ميانگين درآمد هر نفر.)

در يک ارزيابي کلي مي‌توان گفت که سنگاپور از نظر اقتصادي داراي وضعيت مناسبي است و از اين نظر در ميان کشورهاي درحال توسعه از موقعيتي شاخص برخوردار است. رشد اقتصادي اين کشور و به تبع آن نياز اين کشور به افزايش بهره‌وري و رقابت‌پذيري، زمينه مناسبي براي استفاده از فناوري‌هاي نوين و پيشرفته در اين کشور ايجاد کرده است.

سياست‌هاي آموزشي سنگاپور

سياست‌هاي آموزشي سنگاپور، متمركز بر رشد منابع انساني است و سعي مي‌شود تا دانش‌آموزان را با نيازهاي فرهنگي، اقتصادي و اجتماعي كشور آشنا ساخته و با آموزش مهارت‌هاي ويژه، نيروهاي كاري لازم جهت رفع اين نيازها را تعليم دهند. نظام آموزش‌وپرورش سنگاپور بيشتر بر آموزش اخلاق‌وتربيت بدني، پرورش افكار خلاق، منتقد و مستقل استوار است.

سياست‌هاي آموزشي سنگاپور ايجاب مي‌كند كه هر دانش‌آموزي زبان‌انگليسي و زبان‌مادري خويش را ياد بگيرد. اين عمل موجب مي‌شود كه دانش‌آموزان تبحر كافي را در زبان‌انگليسي كه زبان تجارت، علم و فناوري است، داشته باشند. نظام آموزشي سنگاپور به اندازه‌اي داراي كارآيي و بهره‌وري بالا است كه دانش‌آموزان پس از فارغ‌التحصيل شدن مي‌توانند بلافاصله جذب بازار كار شده يا به‌طور آگاهانه ادامه تحصيل داده و مهارت‌هاي تخصصي بالاتر را كسب کند.

اهداف آموزشي سنگاپور در مدارس
يك از مهم‌ترين اهداف آموزشي سنگاپور، فراهم ساختن آموزش جامع براي هر يك از شهروندان است. در اين رابطه وزارت آموزش‌وپرورش سعي دارد با فراهم‌كردن نظام آموزشي آزاد و انعطاف‌پذير، دانش‌آموزان را با نيازهاي جامعه آشنا كند و به‌گونه‌اي آنها را آموزش دهد كه در آينده بتوانند در رفع مشكلات جامعه خود سهيم باشند.

بنابراين در اين راستا و به منظور ارج نهادن به دانش‌آموزان خلاق، مدارس مستقل و آزاد تأسيس شده است. همچنين وزارت آموزش‌وپرورش برنامه‌هاي خاصي براي دانش‌آموزان با استعداد درنظر گرفته است كه شامل برنامه‌هاي آموزشي ويژه تيزهوشان مثل: ارایه دروس اختياري هنر، موسيقي، زبان، تمرين پژوهش، انجام فعاليت‌هاي علمي و استفاده از آزمايشگاه‌هاي مركزي بوده و دانش‌آموزاني كه بهترين نمرات را در رشته‌هاي علوم‌انساني، رياضي و علوم‌تجربي كسب کنند يا در حيطه‌هاي علمي، فناوري و هنر داراي نوآوري و خلاقيت باشند، مورد تقدير قرار مي‌گيرند.

ساختار نظام آموزشي سنگاپور
در نظام آموزشي سنگاپور، در مقطع ابتدايي، يعني از‌ سال اول تا ششم، دانش‌آموزان چهار‌سال را به‌عنوان مرحله پايه‌اي مي‌گذرانند. همه دانش‌آموزان در دوره پايه موظف هستند برنامه‌هاي مشترك زبان‌انگليسي، زبان‌مادري، علوم‌تجربي و رياضيات را داشته باشند.

همچنين برخي ديگر از موضوعات درسي مثل موزيك، هنر سفالگري، آموزش بهداشت، مطالعات‌اجتماعي و آموزش علوم‌فيزيكي (شامل فيزيك و شيمي) به دانش‌آموزان آموزش داده مي‌شود. علاوه‌بر موارد فوق تدريس علم اخلاق نيز به دانش‌آموزان كمك مي‌كند تا ارزش‌هاي اخلاقي و هويت ملي‌شان را بهتر درك كنند. در پايان‌ سال ششم، از دانش‌آموزان امتحان‌نهايي تحت عنوان امتحان فارغ‌التحصيلي از مدرسه ابتدايي گرفته مي‌شود و باتوجه‌به نمره‌اي كه كسب مي‌كنند و استعدادي كه در درس خاصي دارند مي‌توانند دروس مقطع متوسطه موردنظر را انتخاب كنند.
مقطع متوسطه حدود چهار تا پنج ‌سال است و زمان آن به استعداد دانش‌آموز بست

گي دارد. دروس خاصي براي تمام دانش‌آموزان ارایه مي‌شود تا دانش‌آموزان را براي امتحان ورودي دانشگاه كه در پايان چهار ‌سال انجام مي‌گيرد، آماده كند. كساني‌كه اين امتحان را به خوبي بگذرانند، وارد مقطع ‌سال پنجم مي‌شوند. برنامه آموزشي براي دوره‌هاي ويژه و معمولي شامل انگليسي و ادبيات انگليسي، زبان مادري، رياضيات، علوم، تاريخ، جغرافي، هنر و صنعت، طراحي و فناوري، اقتصاد، خانه‌داري، آموزش اخلاق، آموزش تربيت‌بدني و موزيك است.

با اتمام امتحانات پاياني مقطع متوسطه، دانش‌آموزان مي‌‌توانند به مدت دو‌سال در آموزشكده‌هاي مقدماتي ادامه تحصيل دهند يا به دوره سه ساله پيش‌دانشگاهي در موسسات متمركز وارد شوند.

فلسفه و اهداف آموزش علوم در سنگاپور
در هر كشوري، لازمه پيشرفت سريع در علوم و فناوري، وجود شهرونداني است كه با علوم پايه آَشنايي داشته و داراي سواد علمي- فناورانه باشند و بتوانند با درك واقعيت‌هاي علمي، در زندگي روزانه خود كه مملو از پديده‌هاي علمي و فناوري است، تصميمات منطقي و آگاهانه اتخاذ کنند.
هدف از آموزش علوم در سنگاپور، تربيت افرادي است كه با علوم و فناوري آشنا باشند. در رويكردهاي نوين آموزش علوم، افزايش دانش علمي و درك پديده‌هاي مرتبط با علوم در اولويت قرار دارند؛ اما چون گسترش دانش‌علمي دانش‌آموزان باتوجه‌به حيطه‌هاي شناختي و سن آنها، در تمامي حيطه‌هاي علمي داراي محدوديت است، لذا توانايي اخذ اطلاعات، ايجاد يا پردازش آن از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. براي برخورداري همه دانش‌آموزان از رويكردهاي آموزشي همسان، برنامه درسي و سيلابس‌هايي تدوين شده است كه بر رشد مهارت‌هاي تفكر، مهارت‌هاي فرآيندي، نگرش و نيز مهارت‌هاي تصميم‌گيري و حل مسأله تأكيد دارد.

در يك جامعه متمدن و پيشرفته، براي درك اين واقعيت كه علوم و فناوري به زندگي انسان‌ها شكل مي‌دهد، ضروري است تا در آموزش علوم نگرش‌هاي مثبت افراد نسبت به خويشتن و جامعه مطرح شود تا آنها بتوانند با زندگي ماشيني كنار آمده و خود را با شرايط دنياي مجازي وفق دهند. از اين رو در برنامه‌هاي درسي آموزش علوم در سنگاپور تلاش مي‌شود تا از يك طرف دانش‌آموزان را با زمينه‌هاي علمي آشنا ساخته و شرايط مطالعه و يادگيري بيشتر آنان را در آينده و در سطوح بالاتر يادگيري فراهم و از طرف ديگر با آگاهي‌دادن و آموزش روش‌هاي تفكر، آنها را براي زندگي در يك جامعه علمي- فناورانه آماده کنند.

كتاب‌هاي درسي و كار در مدارس سنگاپور
تمامي كتاب‌هاي درسي، كار و ارزشيابي مدارس سنگاپور، براي هر سطح و پايه‌اي، بر پايه سيلابس‌هاي تنظيم شده از طرف وزارت آموزش و پرورش تدوين شده‌اند. به‌رغم وجود كتاب‌هاي متنوع درسي براي هر سطح، مدارس سنگاپور مجبور هستند تا از كتاب‌هاي يكساني در سراسر كشور استفاده کنند.

علاوه‌بر كتاب‌هاي درسي و كار، در نظام آموزشي سنگاپور استفاده از كتاب‌هاي ارزشيابي از اهميت و ويژگي خاصي برخوردار است. كتاب‌هاي ارزشيابي سبب مي‌شوند تا دانش‌آموزان در كنار كتاب‌هاي كار مدرسه تمرينات اضافي نيز داشته باشند. اين كتاب‌ها تمامي موضوعات درسي و نيز فعاليت‌هاي كتاب‌هاي كار را پوشش مي‌دهند. اغلب هر دانش‌آموز سنگاپوري براي هر موضوع درسي داراي يك كتاب ارزشيابي مجزا است و براي خانواده‌هاي سنگاپوري چيزي غيرعادي نيست كه براي پيشرفت تحصيلي فرزندشان ده‌ها كتاب ارزشيابي تهيه کنند.

كتاب‌هاي ارزشيابي به‌طور گسترده‌اي به‌عنوان بخشي از برنامه درسي مدارس سنگاپور مورد استفاده قرار مي‌گيرند و اوقات‌فراغت دانش‌آموزان را در زمان‌هاي خارج از مدرسه پر مي‌كنند. كتاب‌هاي ارزشيابي رياضي و علوم، دانش‌آموزان را ترغيب مي‌كنند تا تمرين‌هاي بيشتري حل كرده و با مسائل و تمرين‌هاي سخت‌تر و چالش‌برانگيزتر از مفاهيم موجود در كتاب‌هاي درسي برخورد کنند. در اين كتاب‌ها، سوال‌هاي تشريحي و چندگزينه‌اي مفهومي، سوال‌هاي مربوط به يادگيري مهارت‌هاي تفكر، استدلال و خلاقيت، سنجش سطوح بالاتر تفكر (عمليات صوري) و نيز تمرين‌هايي جهت فعاليت‌هاي دست‌ورزي طرح مي‌شود.

راز موفقيت سنگاپور در آموزش‌وپرورش
عوامل مختلفي در موفقيت دانش‌آموزان سنگاپوري و نظام آموزش‌وپرورش سنگاپور نقش دارند. اولين و مهم‌ترين عامل كارآيي، احساس مسئوليت و فعاليت هدف‌دار و برنامه‌ريزي شده وزارت آموزش و پرورش سنگاپور است. مسئولان نظام آموزشي با كمك متخصصان تعليم و تربيت، چارچوب‌هاي نظام آموزشي و نيز سيلابس‌هاي برنامه درسي را به بهترين نحو ممكن و بر پايه مطالعات تطبيقي تهيه و تدوين کرده‌اند. در سايه فعاليت‌هاي آنان كتاب‌هاي درسي، كار و ارزشيابي سنگاپور بر پايه سيلابس‌هاي موردنظر تدوين شده و روي هم رفته مي‌توان گفت كه پشتيباني وزارت آموزش و پرورش از معلمان، دانش‌آموزان، كادر آموزشي و نيز توليد محتوا براي آنان، به نحو احسن انجام مي‌گيرد.

شهروند