طرح راه‌اندازي «کلينيک‌هاي سلامت خانواده با همکاري وزارت بهداشت درحال پيگيري است و قرار است در سال جاري در 9 استان به صورت پايلوت راه‌اندازي شود.»
اين خبر را معاون برنامه‌ريزي و نظارت راهبردي معاونت امور زنان و خانواده رياست جمهوري اعلام کرد. اطهره نژادي در توضيح سازوکار فعاليت اين کلينيکها گفت: «کلينيک‌هاي سلامت خانواده در مراکز استان‌ها شروع به کار مي‌کنند و تخصص‌هاي مختلف و متنوع ازجمله خدمات پزشکي، مشاوره حقوقي، روانشناسي و حتي مشاوره در زمينه مسائل شرعي که براي يک خانواده پايدار مورد نياز است را ارائه مي‌‌دهند.»
وي با بيان اينکه در برنامه‌ريزي‌هاي انجام شده، تيم مجازي اين کلينيکها از مناطق مختلف کشور تشکيل شده، تصريح کرد: «تلاش شده که با نگاه تخصصي، اين کلينيکها درون پلي‌کلينيک‌هاي تخصصي دانشگاه‌هاي علوم پزشکي داير شوند تا مردم براي رفت و آمد نگران عرف و هنجارها نباشند و اين امنيت خاطر را داشته باشند که کنجکاوي در مورد حريم خصوصي زندگي آنها انجام نمي‌شود.»
نژادي ادامه داد: «استان‌هاي خراسان،
اصفهان، آذربايجان شرقي، شيراز، البرز، کرمان، ايلام، خوزستان و تهران
ازجمله استان‌هايي هستند که کلينيک‌هاي سلامت خانواده در آنها راه‌اندازي
خواهد شد.»
مديرکل
دفتر سلامت جمعيت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت با بيان اينکه در کلينيک‌هاي سلامت خانواده حتما يک متخصص زنان، يک متخصص
داخلي، يک روانپزشک و متخصصي که آگاهي کامل از اختلالات جنسي داشته باشد و
يک روحاني آگاه به مسائل خانوادگي و يک حقوقدان حضور دارند، گفت: «اين
کلينيکها با همکاري قوه قضاييه، سازمان امور جوانان، شوراي انقلاب فرهنگي و
ساير دستگاه‌هايي که در اين زمينه قادر به همکاري هستند، نظير بهزيستي و
وزارت تعاون، در 10 دانشگاه مشهد، البرز، اصفهان، شيراز و ... راه‌اندازي
مي‌شوند.» محمد اسماعيل مطلق ادامه داد: «اين کلينيکها قادر هستند
مشکلاتي را که اختلالات زناشويي در زندگي ايجاد مي‌کند، برطرف کنند.»
فعاليت اصلي اين کلينيکها سلامت جنسي است
رئيس
اداره باروري سالم وزارت بهداشت نيز با بيان
اينکه تمرکز اين کلينيکها بر سلامت جنسي قرار گرفته، گفت: «يکي از
اصلي‌ترين دلايل آن اين است که مشکلات جنسي بين زوج‌ها، يک مشکل چندوجهي به
شمار مي‌رود که قابليت ارجاع مستقيم به يک متخصص خاص نظير متخصص زنان،
اورولوژيست، روانپزشک و ... را ندارد.»
محمد اسلامي ادامه داد: «از يک‌سو
ممکن است نتوانيم موضوع را در انحصار هيچ يک از اين افراد قرار دهيم و از
طرف ديگر ممکن است همه اين افراد وظيفه مشارکت داشته باشند.»
وي با بيان
اينکه پيشنهاد تشکيل اين کلينيکها از سوي معاونت زنان و خانواده رياست
جمهوري مطرح شده، تصريح کرد: «اين پيشنهاد از نظر وزارت بهداشت يک طرح
معقول است، لذا از پتانسيلي که در پلي‌کلينيک‌هاي تخصصي ما وجود دارد،
استفاده کرده و اين طرح را راه‌اندازي مي‌کنيم.» وي با بيان اينکه در
کلينيک‌هاي سلامت اورولوژيست، متخصص عفوني، متخصص زنان، روانپزشک و
روانشناس حضور خواهند داشت، خاطرنشان کرد: «همچنين از يک روحاني مسلط بر
فقه و حقوق خانواده که نسبت به مسائل جنسي نيز اشراف دارد کمک مي‌گيريم تا
درقالب يک تيم به مردم خدمت ارائه دهند.»
اسلامي اضافه کرد: «به‌طور مثال
زماني که فردي به يک متخصص عفوني مراجعه مي‌کند، فقط به بيان مشکل عفوني
خود مي‌پردازد و نمي‌تواند همه مسائل را عنوان کند. اما اگر خدمت درقالب
تيم ارائه شود، شيوه ارائه موفق‌تري خواهد داشت. البته ممکن است در اين طرح
متخصصاني را از قلم انداخته باشيم که در ادامه کار متخصصان ديگر نيز به
اين گروه‌ها اضافه مي‌شوند.»
رئيس
اداره باروري سالم وزارت بهداشت با بيان اينکه طرح راه‌اندازي کلينيک‌هاي
سلامت به‌صورت آزمايشي در 10 دانشگاه علوم پزشکي انجام مي‌شود، خاطرنشان
کرد: «اميدواريم که بتوانيم در ادامه راه، ضمن مرتفع کردن مشکلات، طرح را
به کل کشور تعميم دهيم. اگر توان ما به اندازه توسعه طرح به تمام کشور
نباشد، قطعا به اندازه 80 درصد کشور خواهد بود. چراکه در اغلب شهرستان‌ها
پلي‌کلينيک تخصصي داريم.» وي با بيان اينکه اغلب مردم خواهان مراجعه به
کلينيک‌هاي جنسي و رفع مشکلات خود هستند، تصريح کرد: «همين الان افرادي
وجود دارند که به ما مراجعه و درخواست کمک مي‌کنند، اما از آنجاکه يک سيستم
جامع و متمرکز در اين حوزه وجود ندارد، کمک‌هاي ما کامل نيست و تاثير مورد
انتظار را ندارد.
ازسوي ديگر طبق برآورد مسئولان قوه قضاييه، مشکلات جنسي
سهم پررنگي را در بروز طلاق در ميان جوانان ايفا مي‌کنند و اين مويد ادعاي
ما است که افراد مسئله جنسي را به‌عنوان يکي از دغدغه‌هاي خود قبول دارند.»
اسلامي درخصوص ميزان هزينه مراجعه به کلينيک‌هاي سلامت تصريح کرد: «از
آنجاکه متخصصين ما که در سيستم‌هاي درماني مشغول فعاليت هستند، زمان بيشتري
نياز دارند تا اين خدمت را ارائه دهند، ما بايد يک اصلاح تعرفه داشته
باشيم و اميدواريم که در آينده نزديک، افراد اين خدمات را از بيمه دريافت
کنند.» وي ادامه داد: «فعلا 10 دانشگاه تعيين شده که تعدادي از آنها اسامي
متخصصان خود را نيز اعلام کرده‌اند.
ما براي اين متخصصين باليني يک دوره
توجيهي برگزار خواهيم کرد که خدمت به شکل يونيفرم ارائه شود. چراکه به
دنبال ارائه يک خدمت سازمان يافته و سامان يافته هستيم و از آنجاکه ممکن
است زاويه ديد افراد متفاوت باشد، اين دوره‌هاي توجيهي کمک زيادي به حل اين
مسئله مي‌کند.»
طرح کلينيک‌هاي جنسي در بخش اجرايي مشکل دارد
مدير درمان مرکز فوق تخصصي درمان ناباروري و سقط مکرر ابن‌سينا که مسئوليت نظارت و سرپرستي طرح راه‌اندازي کلينيک‌هاي سلامت خانواده را برعهده دارد، در گفتگو با خبرنگار سپيد با بيان اينکه اواخر سال گذشته کارگاه‌هاي لازم در اين خصوص را براي مربيان وزارت بهداشت برگزار کرديم، گفت: «اين طرح که به مرور در حال گسترش است، در بخش اجرايي نقاط ضعفي دارد که بد نيست به آنها پرداخته شود.»
سيدعلي آذين ضمن اشاره به وسعت و اهميت طرح تاسيس
کلينيک‌هاي سلامت خانواده، گفت: «سال‌ها براي رساندن طرح به نقطه کنوني
زمان صرف شده است، لذا نبايد از کنار نقاط ضعف آن به سادگي گذشت.»
وي ضمن
اظهار تاسف از اينکه شرايط به گونه‌اي است که همگان از کاربرد کلمه سلامت
جنسي واهمه دارند، تصريح کرد: «اين واهمه ما را وادار کرده که آن را در
پوشش خانواده قرار دهيم.
درحاليکه مسئله سلامت جنسي تنها مشکل خانواده‌ها
نيست و اگر تصور کنيم يک فرد مجرد که هنوز اقدام به تشکيل خانواده نکرده،
نيازي به اين مورد ندارد، درواقع از حقوق جنسي و باروري او چشم‌پوشي
کرده‌ايم.» وي ادامه داد: «سلامت جنسي مقوله‌اي است که بايد براي همه افراد
و در همه سنين درنظر گرفته شود. وقتي طرح را به خانواده محدود مي‌کنيم،
حتي اگر اين محدوديت در حد نام آن باشد، عملا بخش بزرگي از جامعه را
به‌صورت ناخودآگاه از حق داشتن سلامت جنسي محروم کرده‌ايم.»
آذين
با تاکيدبر اينکه در عمل محدوديتي براي مراجعه افراد مجرد به اين
کلينيکها وجود ندارد، تصريح کرد: «اما اگر هرکس خود را به جاي افراد مجرد
قرار دهد، متوجه مي‌شود که کاربرد لفظ سلامت خانواده مانع از اين مي‌شود که
افراد مجرد به راحتي بتوانند در اين مراکز حضور يابند. از طرفي تيمي که به
منظور ارائه خدمت در اين کلينيکها پيش‌بيني شده است، اعم از اورولوژي،
متخصص زنان و ... قادر نخواهد بود مشکلات را حل و فصل نمايد.»
وي اضافه کرد: «بنده در کارگاه‌هايي که به اين منظور برگزار شد، بيان کردم فردي که خواهان فعاليت در اين حوزه است بايد يک ديدگاه زيست شناختي و روانشناختي اجتماعي داشته باشد. چراکه اورولوژيست يا متخصص زنان ما به اين شکل تربيت نشده که بتواند با اين رويکرد به بيمار خود نگاه کند.
بنابراين اينکه ما تصور کنيم با چيدن چند متخصص و يک روحاني در کنار يکديگر مي‌توانيم يک کلينيک سلامت جنسي ايجاد کنيم، به دور از واقعيت خواهد بود.» آذين با يادآوري اينکه از چندين سال پيش به ارائه خدمت در کلينيک جنسي مشغول بوده است، تصريح کرد: «نياز مردم به مشاوره‌هاي جنسي به شدت به تقاضا تبديل شده است و کلينيک‌هاي جنسي هرچه زودتر بايد فعاليت خود را آغاز کنند.»
سپید
