به گزارش شفا آنلاین،به‌مدت 20 ماه هر هفته مي‌گوييم امشب ماه دور خونه خدا طواف مي‌كند،
اين دعا را بخوانيد خدا با لاك غلط‌گير همه گناهان را پاك مي‌كند و تاكيد
مي‌كنيم«فقط همين امشب»يک روز پرتقال ايدزي، يک روز خرماي مسموم، و هزاران
شايعه ديگر....
و اينک پيامي که اين ماه به دستمان رسيد:
«خبر
فوري: طبق اطلاعيه بيمارستان ... قرص استامينوفون جديدي وارد بازار شده که
در زير آن به صورت ريز نوشته شده«دگلوفين يا باکلوفن» به هيچ‌وجه استفاده
نکنيد که ظرف مدت 72 ساعت سبب مرگ مي‌شود.»
اين پديده نوظهور، بيماري عصبي اطلاعات است
يک کارشناس و روانپزشک اين پديده نوظهور را بيماري عصبي اطلاعات نام گذاشت و گفت: «زماني که افراد تحت بمباران اطلاعاتي قرار مي‌گيرند و اطلاعات از منابع گوناگون به آنها مي‌رسد، دچار سردرگمي مي‌شوند.»
جعفر بوالهري ادامه
داد: «در اين حالت ناتواني در تصميم‌گيري و ترديد به سراغ مخاطب مي‌آيد و
او را با توجه به ميزان خلا اطلاعاتي، نيازهاي بنيادي و ساختار روانشناسي
تسليم مي‌کند.» وي ادامه داد: «به عنوان مثال اگر بيماري که از سرطان رنج
مي‌برد در معرض هزاران پيام منطقي و عاقلانه قرار گيرد، اولين پيامي را که
در راستاي حل مشکل اوست مي‌پذيرد و حاضر است تمام زندگي خود را بفروشد تا
به آن نسخه به ظاهر شفابخش دست يابد. حتي اگر اين پيام منحرف‌کننده و
نامعتبر باشد.»
وي
با بيان اينکه به اينگونه پيام‌ها در فضاهاي مجازي نمي‌توان استناد کرد،
اظهار داشت: «دفاتر مختلف وزارت بهداشت صاحب سايت هستند که در مواقع لزوم
به اطلاع‌رساني مي‌پردازند.» نوبخت‌حقيقي کارشناس دفتر بهبود تغذيه جامعه
در خصوص ذکر منابع موثق در اينگونه پيام‌هاي وايبري با بيان اينکه اگرچه
اين منابع به لحاظ علمي شايستگي لازم براي اظهار نظر را دارند، اما به لحاظ
قانوني فقط مسئولان حوزه مربوطه اجازه اظهار نظر و هشدار دارند.»
«هوکس»، سخني غيرواقعي اما قابل قبول
سخنگوي سازمان غذا و دارو اين شايعات منتشره در حوزه سلامت و غذا را«هوکس» خواند و در گفتگو با خبرنگار ما گفت: «در اصطلاح رسانه‌اي به اين خبرها "هوکس" گفته مي‌شود و زبـانشـناسـان ريـشه لـغوي ايـن کـلمـه را Hocus Pocus به معناي اجي‌مجي يا همان شعبده‌بازي مي‌دانند.
هوکس سخني غير واقعي اما قابل
باور است که آگاهانه و با نيت فريب يا مزاح با ديگران و از روي عمد ساخته
مي‌شود و در قالب تصوير، صوت و فيلم، اخبار و گزارش‌هاي جدي ارائه
مي‌شوند.»
محمد
هاشمي افزود: «اين شايعات همواره وجود داشته است، به‌طوري که با کوچکترين
خبر نادرست، به يکباره موجي از نگراني و دلهره در بين مردم ايجاد مي‌شود.»
وي
گفت: «حجم پيامک و خبرهايي با محتواي آلوده بودن مواد غذايي، ميوه‌ها و
سبزيجات در تلفن‌هاي همراه، شبکه‌هاي اجتماعي مثل وايبر، لاين، تانگو و
واتس‌آپ و وايبر، اين روزها آنقدر افزايش يافته که اگر بنا را بر راست بودن
آنها بگذاريم، بايد بگوييم که همه خوراکي‌هاي موجود در بازار آلوده‌اند و
بهتر است، هيچ ماده غذايي را مصرف نکنيم.»
مدير
روابط عمومي سازمان غذا و دارو همچنين ادامه داد: «متأسفانه، براي
هوکس‌ها، قانون تدوين شده رسمي وجود ندارد. در حالي که رسانه‌هايي مثل
روزنامه، راديو و تلويزيون، قوانين حقوقي مدون دارند.»
ريشه برخي از شايعات، رقابت‌هاي ناسالم تجاري است
اما
مديرکل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو سازنده اين شايعات را
افراد يا گروه‌هايي با "خلاقيت سياه" دانست و گفت: «اين افراد به صورت
موردي و با دلايلي چون سربه سر گذاشتن ديگران، يادآوري مناسبت‌ها، طنزنويسي
انتقادي، انتقام‌گيري شخصي، پرونده‌سازي يا رقابت‌هاي ناسالم تجاري ساخته
مي‌شوند.
معمولا هم قالبي جدي دارند؛ به راحتي قابل انتقال بوده و موضوعشان
باب روز جامعه و انتخاب رسانه و پيامشان مناسب هستند.»
مهدي
پيرصالحي بااشاره به گسترشي که ابزارهاي اجتماعي چون وايبر، واتس‌آپ،
تلگرام و غيره پيدا کرده، گفت: «بايد براي کسب اطلاعات از منابع موثق
استفاده کرد. اين منابع موثق در واقع مي‌تواند، ارگان و متولي موضوع
اطلاع‌رساني شده باشد.
در مورد استامينوفن طبيعي است که وزارت بهداشت و
سازمان غذا و دارو قطعا خيلي زودتر از بقيه مي‌توانند، اين موضوع را
اطلاع‌رساني کنند. به همين دليل تا آنجا که ممکن است، سعي شود صحت و سقم
خبرها را از سازمان‌هاي متولي‌گر سوال کنيم.»
پيرصالحي مهم‌ترين بحث ريشه‌اي اين موضوعات را فرهنگ استفاده از تکنولوژي و فضاهاي آزاد مطبوعاتي و رسانه‌اي دانست.
وي همچنين افزود: «مردم بايد مطمئن باشند که اگر اتفاقي پيش بيايد سازمان غذا و دارو زودتر از همه اطلاع‌رساني مي‌کند. مثلا خيلي از مواقع ممکن است که دارويي بخواهد جمع‌آوري شود.
در اين صورت سازمان در ابتدا به شرکت مربوطه
اطلاع مي‌دهد و اگر نياز به اطلاع‌رساني عمومي باشد، سازمان غذا و دارو خود
اقدام مي‌کند. حتي اگر در کشور مشکل کمبود دارويي داشته باشيم، سازمان خود
اطلاع‌رساني کرده و دارويي جايگزين آن مي‌کند.»
مديرکل
نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو سرعت عمل سازمان در
اطلاع‌رساني‌هاي به‌موقع را بهترين راهکار براي جلوگيري از اين شايعات
دانست و گفت: «هرچقدر ما بتوانيم سرعت عمل را در دست بگيريم، موفق‌تر
خواهيم بود.
اگر چه اين مطالب و شايعات به‌خاطر فرهنگ غلط و عدم نا‌آگاهي
از عوارض انتشار اين شايعات مطرح مي‌شود. در اين بين مسئله اصلي اين است که
بايد منابع موثق شناسايي و در هر زمينه نه صرفا دارو، به آن منبع اصلي
رجوع کنيد.»
پيرصالحي
با بيان اينکه هميشه بايد از سرمنشا با اين قضايا برخورد کرد، گفت: «فقط
کافي است 3 سوال «کي، کجا و چگونه» را هميشه از خود بپرسيم و بعد مطلب را
تاييد کنيم. اگر کمي به پيام‌هايي که مي‌آيد دقت شود، ابهام در پيام‌ها را
خواهيم ديد. موضوعي هم که ابهام دارد محل ارجاع و رجوع نيست. قيدهايي که در
پيام‌ها آورده مي‌شود، نشان‌دهنده اين موضوع است که اين موارد واقعي
نيست.»
وي
همچنين تاکيد کرد: «بايد مطلع بود که اگر مسئله خاصي پيش بيايد صدا و سيما
و روزنامه‌ها و رسانه‌هاي ملي اين موارد را زودتر اطلاع‌رساني و پيگيري
خواهند کرد. ولي مي‌بينيد که عموما اين خبرها را در بهترين حالت يک روزنامه
يا خبرگزاري تنها به خاطر به نقد کشيدن موضوع نقل مي‌کنند.»
پيرصالحي
خاطرنشان کرد: «هميشه شنونده بايد عاقل باشد. گاهي تنها ممکن است، افرادي
خود را آگاه جلوه دهند و در اين صورت دنبال خبرهاي جديد دادن باشند، بدون
اينکه از صحت آن مطلع باشند.
ضمن اينکه گاهي ممکن است، خبرهايي واقعي
باشند، اما بايد ديد که آيا سودي براي انتقال آن پيام وجود دارد. بايد براي
حرفي که از دهان بيرون مي‌آيد ارزش قائل بود و زماني که حرفي شنيده
مي‌شود، بدون تحقيق آن را نقل نکرد و در نظر گرفت که ضررهاي پيام چيست و
منفعت آن کجاست.»
وي
همچنين از اطلاع‌رساني درست و به موقع سازمان غذا و دارو خبر داد و گفت:
«همان‌طور که رئيس سازمان غذا و دارو چندي پيش در صحبت‌هاي خود گفتند،
دوره‌اي که در آن زندگي مي‌کنيم، دوره فضاي مجازي است و ما بايد بتوانيم
فضاي مجازي را مديريت کنيم.» وي تصريح کرد: «مهم‌ترين راهکار براي مديريت
عملکرد سازمان است.
به گونه‌اي که مردم به عملکرد ما اعتماد داشته باشند و
اگر ما مي‌گوييم که فلان محصول را استفاده کنيد، يقين داشته باشند که ما
خير آنها را مي‌خواهيم.»
مديرکل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و
دارو همچنين تاکيد کرد: «اگر در اطلاع‌رساني‌ها تنها سود و منفعت خود را در
نظر بگيريم، و يا غرض‌ورزي داشته باشيم، قطعا اينگونه مشکلات بيشتر خواهد
شد. به دنبال آن مردم براي کسب اطلاعات خود به منابع غيرواقع رو مي‌آورند.
بنابراين اطلاع‌رساني صحيح و اطمينان‌سازي و اعتماد‌سازي مي‌تواند، راهکار
خيلي مهم و پيشگيرانه‌اي در بروز اين مشکلات باشد.»
رويکرد سازمان غذا و دارو اطلاع‌رساني است
وي
در پايان خاطرنشان کرد: «رويکرد ما بايد بر اين اساس باشد که در صورت
هرگونه اشتباه عذرخواهي کنيم و اگر کار خوبي مي‌کنيم، نبايد توقع داشته
باشيم که تمام و کمال باشد و سعي کنيم که به صورت عالي‌تر کار خود را انجام
دهيم. در غير اين صورت اگر مردم ببينند که حرف‌هاي ما با عمل ما مغايرت
دارد، به دنبال کسب اخبار از منابع غيرواقع مي‌روند و آنجاست که قبله واقعي
ما که همان صداقت است، گم مي‌شود.»
مدير کل نظارت سازمان غذا و دارو مي‌گويد: «اين سازمان کاملا پاسخگو است. اگر همين الان به سايت مراجعه کنيد و خبر 8 فراورده غير مجاز را جستجو کنيد، خواهيد ديد که در پايان خبر شماره تماس نيز براي پيگيري‌هاي بيشتر و اطلاع‌رساني دقيق‌تر به مردم درج شده است و مردم نيز بارها با ما تماس مي‌گيرند و سازمان نيز با دقت تمام پاسخگوي آنها است.»
سپید
