کمبودهای تغذیهای و فقر ریزمغذیها نقشی اساسی در بالا یا پایین رفتن وزن دارند. در ادامه این مطلب، اشارهای به برخی از رایجترین کمبودهای تغذیهای و نقش هریک از آنها در به هم خوردن تعادل وزن افراد خواهیم داشت.
کمبود ویتامین B12 بیشتر در افراد گیاهخوار رخ میدهد و میتواند باعث عوارضی مانند افسردگی، کمخونی و کاهش عملکرد سیستم قلبی و عروقی شود. شاید خیلیها ندانند که یکی از علایم و عوارض کمبود این ویتامین، کاهشوزن است. این نوع کاهشوزن که با ضعف و بیحالی هم همراه است، میتواند در صورت درمان نشدن کمبود B12، ابتلا به ناباروری را هم در پی داشته باشد. کمبود این ویتامین در بچهها، علاوه بر کاهشوزن، باعث ایجاد اختلال در رشد و حرکتهای آنها هم میشود. از این رو، به افراد گیاهخوار، مخصوصا خانمهای باردار، توصیه میشود مصرف مکملهای ویتامین B12 را در برنامه خود داشته باشند.
فولات یا ویتامین B9، یکی دیگر از ریزمغذیهایی است که کمبود آن با دو نوع کاهشوزن همراه است که اولی مربوط به کمبود وزن نوزاد هنگام تولد میشود. اگر مادران باردار به میزان اسیدفولیک یا فولات بدن خود بیتوجه باشند، هم امکان اختلال در رشد مغزی جنین آنها وجود دارد و هم امکان کموزن شدن نوزادشان. دومین نوع کاهشوزن در اثر کمبود فولات در بدن هم بهدلیل کاهش اشتهای فرد رخ میدهد. معمولا افرادی که از کمبود اسیدفولیک رنج میبرند، میلی به خوردن غذا ندارند و مدام دچار ضعف، سردرد و اختلالات رفتاری میشوند و کاهشوزن ملموسی دارند.
محققان آمریکایی با بررسی 4600 خانم بالای 65 سال به این نتیجه رسیدند که رابطه معناداری بین افزایش وزن با کمبود ویتامین D در بدن وجود دارد. این محققان اعلام کردند که هرچند افزایش وزن ناشی از کمبود ویتامینD، چندان زیاد نیست و به اندازه عوامل دیگری مانند شیوه نادرست زندگی، تاثیری بر افزایش وزن ندارد، اما به هر حال باید این عامل را هم در رژیمهای لاغری در نظر گرفت. آنها بر این باورند که هرچه سن افراد بالاتر باشد، امکان تاثیر کمبود این ویتامین بر افزایش وزن بیشتر خواهد شد. براساس نتایج این تحقیق، مشخص شد که حدود 571 نفر از خانمهایی که از کمبود ویتامین D رنج میبردند، در زمان مشخص و با تغذیه و شیوه زندگی مشابه، حدود 1 کیلوگرم بیشتر از خانمهایی که این کمبود را نداشتند، دچار اضافهوزن شدند. از اینرو، تجویز مکملهای ویتامین D برای افراد چاقی که مبتلا به کمبود این ویتامین هستند، میتواند به روند رژیمدرمانی کمک کند.
محققان آمریکایی با بررسی 7 ساله روی بیش از 18 هزار بزرگسال به این نتیجه رسیدند که 12 درصد مردم از کمبودهای تغذیهای رنج میبرند. در این میان، 20 درصد از افراد چاق، بهطور معناداری دچار کمبود ویتامینهای D ،E ،C و موادمعدنی مانند کلسیم و منیزیم بودند؛ کمبودهایی که میتوانند بر وزن افراد تاثیرگذار باشند و باید در رژیمهای چاقی یا لاغری، در نظر گرفته شوند.