نیاز به تازه بودن پلاکت برای اثر بخشی درمانی سبب می شود که ذخایر این فرآورده بیش از بقیه کاهش یابد و همیشه نیاز به اهدای آن وجود داشته باشد. اما نکته ای که بسیاری از اهدا کنندگان خون نمی دانند این است که می توانند بدون اهدای خون، پلاکت خود را اهدا کنند.
دکتر حاجی بیگی مدیر کل دفتر مدیر عامل و روابط عمومی سازمان انتقال خون ضمن دعوت از شهروندان برای اهدای پلاکت به روش فرزیس گفت: شیوه جدا سازی پلاکت از خون اهدا کننده را پلاکت فرزیس می گویند که در این روش پلاکت به میزان خیلی بیشتر از روش تهیه پلاکت از کیسه های خون اهدایی تهیه می شود.
وی افزود: دستگاه های پلاکت فرزیس بر اساس اندازه سلول و یا با استفاده از فیلترهای خاص، سلوله ای خونی را از هم تفکیک کرده، پلاکت خون را برداشته و بقیه اجزای سلولی و پلاسمای خون را به فرد اهدا کننده بر می گرداند.
حاجی بیگی در مورد اهمیت تامین پلاکت برای بیماران، گفت: پلاکت ها در کنترل خونریزی و انعقاد طبیعی خون نقش حیاتی و اساسی دارند و بیماران شیمی درمانی و لوسمی و بیمارانی که تحت پیوند مغز استخوان قرار می گیرند و بیماری های خونریزی دهنده بیشترین استفاده را دارد.
وی با اشاره به دو روش تهیه پلاکت از خون های اهدایی و دریافت پلاکت از طریق دستگاه پلاکت فرزیس گفت: از هر واحد خون اهدایی مردم یک واحد پلاکت تهیه می شود. ولی در روش پلاکت فرزیس با یک بار اهدای پلاکت، شش تا هشت برابر روش اهدای خون عادی پلاکت تهیه می شود و پلاکت تهیه شده به روش پلاکت فرزیس خطر عوارض جانبی ناشی از گلبولهای سفید خون مثل تب و شانس خطر انتقال بیماریهای عفونی از اهداکننده های متعدد را کم می کند.
حاجی بیگی افزود: پلاکت اهدایی در روش پلاکت فرزیس در ۲ تا ۳ روز بعد از اهدا در بدن جایگزین می شود.
وی تاکید کرد: امروزه مصرف پلاکت با توجه به گسترش مراکز خون و آنکولوژی و تشخیص به موقع بیماری ها افزایش چشمگیری داشته است بطوریکه در سال ۹۳ نزدیک به ۸۹۰ هزار واحد پلاکت در مراکز درمانی کشور توزیع و به مصرف بیماران رسیده است. در حال حاضر در کشور شهرهای تهران، مشهد، شیراز، اصفهان، تبریز و اهواز از پر مصرف ترین مراکز برای پلاکت هستند.
حاجی بیگی با عنوان این مطلب که تمامی شرایطی که برای اهدای خون لازم است برای اهدای پلاکت هم ضروری است، گفت: برای اهدای پلاکت، شمارش پلاکت فرد اهدا کننده نباید زیر ۱۵۰ هزار عدد در میکرو لیتر باشد.
وی ادامه داد: اگر فردی خواست پلاکت اهدا کند نباید تا ۳ روز قبل از اهدای پلاکت داروهای ضد التهابی و آسپرین مصرف کند.
هر فرد سالم در کشور ما در آقایان ۴ بار و خانم ها ۳ بار در سال می توانند خون اهدا کنند در صورتی که اهدای پلاکت تا ۲۴ بار در سال جایز است.
در حال حاضر اکثر مراکز انتقال خون استان ها در کشور مجهز به دستگاه پلاکت فرزیس هستند که قادر خواهند بود پلاکت مورد نیاز بیماران را با بهترین کیفیت و با بهره گیری از مناسب ترین روشهای ممکن تهیه و در اختیار نیازمندان به این ماده حیاتی قرار دهند.
دفعات اهدای مجاز پلاکت فرزیس برای فرد اهدا کننده پلاکت ۲ بار در هفته است و حداقل باید ۴۸ ساعت بین دفعات پلاکت فرزیس فاصله در نظر گرفته شود. و مدت نگهداری پلاکت در کیسه های مربوطه ۳ روز پس از تولید می باشد.
دستگاه های پلاکت فرزیس قادرند با کاهش گلبول های سفید خون و با جلوگیری از تعدد اهدا کننده در یک واحد پلاکت از مقاومت پلاکتی جلوگیری کند.
مهر