باید توجه داشت
تا وقتی که نظارت بر محصولات بهداشتی و غذایی به سازمان مربوط واگذار نشود
این نابسامانیها همچنان ادامه دارد. در برخی مواقع شاهد تخلفهایی به دلیل
عدم اخذ پروانه تائید از سوی سازمان غذا و دارو برای تولید محصولات هستیم.
این درحالی است که اخذ پروانه منوط به نظارتهای دقیق از سوی این سازمان
است. در اصل عدم مدیریت واحد بر نظارت محصولات مشکل اساسی سازمان غذا و
داروست و سازمانهای متعددی در امر نظارت وارد عمل شده که همین نارساییها
باعث بروز آشفتگی در اعمال مدیریت شده است. نظارت دقیق از سوی سازمانهای
مربوطه اعمال در این زمینه بسیار کارگشاست. برای اعمال نظارت دقیق باید
تعداد کارشناسان سازمان غذا و دارو به هشت برابر نیروهای موجود افزایش
یابد تا با صدور مجوز مراحل تهیه مواد اولیه، ورود مواد اولیه، فرآوری،
تغییر مواد، بررسی نحوه بستهبندی و نحوه عرضه این محصولات به بازار مورد
بررسی و نظارت قرار گیرد. هماکنون وجود نهادهای گوناگونی اعمال نظارت را
با مشکلات متعددی مواجه کرده است. بهعنوان مثال هماکنون برای کنترل ورودی
محصولات فقط اداره گمرک میتواند فعالیت کند و امکان نظارت برای دیگر
سازمانها مهیا نشده است. در واقع اغلب تخلفها بعد از صدور مجوز انجام شود
که با پیگیری کارشناسان میتوان جلوی اقدامات در این زمینه را گرفت. از
سوی دیگر، یکسری سازمانها و نهادهای دیگر در این زمینه اختیاراتی دارند که
حضور آنها باعث کندی در روند فعالیت سازمان غذا و دارو شده است.برای مثال
همان طور که کل پروسه درمانی در اختیار
وزارت بهداشت و درمان است باید کنترل غذا و محصولات خوراکی نیز در اختیار
سازمان غذا و دارو قرار گیرد و در صورت چنین اتفاقی میتوان با مشاهده
نارساییها سازمان مربوطه را زیر سوال برد. هم اکنون محصولات مصرفی
گوناگونی بدون نظارت در فروشگاهها یافت میشود که یکی از آنها وجود
مکملهای غذایی است. این درحالی است که بارها بر مضرات برخی از این مکملها
تاکید شده است. وجود حجم عظیمی از مکملها در بازار برای هر قشر و گروه
سنی مناسب نیست بلکه فقط افرادی که ورزشهای سنگین و فوق تخصصی انجام
میدهند آن هم زیر نظر مربیان کارآزموده میتوانند از این محصولات استفاده
کنند. اغلب این محصولات مورد تایید شرکتهای تخصصی و غذا و داروی کشورهای
صادرکننده هستند اما باید درباره
کم و کیف مصرف آن اطلاعات کامل و جامع به دست آورد و فقط به صرف اینکه یک
محصول انرژیزا یا مطلوب برای قشری خاص است، نباید برای عموم جامعه نسخه
پیچیده شود. شناخت کم و کیف نحوه مصرف اغلب محصولات نیازمند نظارت دقیق و
معرفی آن از سوی سازمان غذا و دارو به مردم است. در واقع همین کاستیهای
موجود در امر نظارت بر غذا و دارو سلامت جامعه را تهدید میکند. باید توجه
داشت که خیلی از مواد مصرفی و اقلام خوراکی در فروشگاهها از مواد شیمیایی
هستند و فروش این اقلام خوراکی از لحاظ عملی اشکالی ندارد و فقط باید مصرف
کننده بداند که چه محصولی را خریداری کرده است. برای مثال در برخی موارد
شاهدیم که به جای سرکه یا آبلیموی مواد شیمیایی در بازار عرضه میشود. در
اصل مواد صنعتی به جای مواد تولید کننده توزیع میشود و مصرفکننده باید از
کم و کیف محصولات مطلع باشد. به این ترتیب اگر محصول با نظارت دقیق و بر
طبق پروتکل قانونی به دست مصرفکننده برسد این مشکلات نیز کاهش مییابد.
برای نجات از وجود آشفته بازار در زمینه وجود محصولات غیر مجاز باید سازمان
غذا و دارو در پی ایجاد قوانینی برای مدیریت واحد باشد. برای حل این معضل
باید در اولین فرصت مجلس به تصویب قانونی در زمینه نظارت واحد بر محصولات
خوراکی مبادرت ورزد. در اصل این موضوع فقط با تصویب قوانین واحد حل میشود.
* عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس / سیامک مرهصدق
آرمان