شفاآنلاین:سلامت>سلامت روان>انسان در عواطفی چون خشم، ترس و نارضایتی و افسردگی با جانوران شریک است اما شادمانی عاطفهای مختص انسان است. تظاهر شادمانی به صورت خنده نیز از ویژگیهای انسان است.
حضرت امام صادق(ع) میفرماید: تبسم مؤمن به صورت برادر خود حسنه است.خشم و
ترس و افسردگی نه تنها احساس عاطفی و هیجانی ناخوشایندی است بلکه سبب تضعیف
توان دفاعی بدن و کاهش ایمنی میشود به نحوی که فرد بیشتر در معرض
بیماریهای گوناگون قرار میگیرد. در مقابل احساس شادمانی و خنده سبب افزایش
شمار و توان یاختههای دفاعی بدن میشود که بویژه سبب مقاومت در برابر
میکروبها و یاختههای سرطانی میشود. شادی سبب افزایش توجه و تمرکز و
یادگیری میشود:
چو شادی نباشد بکاهد روان خرد گردد اندر میان ناتوان
افراد شاد و متبسم سالم تر نیز هستند و به علاوه محبوب خاص و عام اند.
در این مورد سعدی میفرماید: هرکه شیرینی فروشد مشتری بر وی بجوشد.
اما شادمانی واقعی و رضایت حاصل از آن ناشی از انجام کارهای مثبت است.
رسیدن به یک هدف ارزشمند، یاری همنوعان، شفقت نسبت به جانوران بیگناه و
مهمتر از همه انجام تکالیف نسبت به خداوند است که سبب رضایت و شادمانی
واقعی میشود. شادی در برابر غم معنی پیدا میکند. مؤمن آن است که با وجود
اندوه درون با دیگران با تبسم روبهرو شود و به گفته حضرت علی(ع) «زاهدان
دنیا قلوبشان گریان است گرچه خندان هستند» و در همین معنی است که حافظ
سروده است:
با دل خونین لب خندان بیاور همچو جام
نی گرت زخمی رسد آیی چوچنگ اندر خروش
در عین حال خنده دیگران را نیز نباید همیشه به معنی دوستی دانست که بلکه احتیاط لازم است:
به خنده رویی دشمن مخور فریب رهی
که برق، خنده زنان سوخت آشیانه ما
و سرانجام این عشق به خداوند است که سبب زندگی و شادی و پایندگی میشود:
مرده بُدم زنده شدم گریه بُدم خنده شدم
دولت عشق آمد و من دولت پاینده شدم
دکتر فربد فدائی- روانپزشک- مدیر گروه روانپزشکی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
روزنامه ایران