شکیب الحق،دکترای میکروبیولوژی بالینی از دانشگاه ناتینگهام انگلستان
بیش از نیمی از مردم عمدتا مناطق روستایی و حاشیه نشین و فقیر به دلیل سطح اگاهی کم از مسئله اپیدمی، احتمال ابتلای خود و خانواده هایشان به کرونا را خیلی زیاد نمی‌دانند. درک مردم و کارشناسان از خطر، درک متفاوتی با یکدیگر است
شفاآنلاین>سلامت>ویروس کووید 19 با سرعت قابل توجهی خود را به شهر های مختلف ایران رسانده و عملا می توان گفت که ایران به یکی از کانون های اصلی اپیدمی جهان تبدیل شده است .
در حال حاضر کلان شهر تهران و شهر مذهبی قم به همراه شهر های شمالی در استانه نوروز مورد توجه ویژه کمیته ملی مبارزه با کرونا در سطح کشور است و اقدامات قابل توجهی که اخیرا نیز مورد تایید و نظارت نماینده سازمان بهداشت جهانی قرار گرفته است در شهرهای مذکور ، در مرحله عملیاتی قرار دارد.
متاسفانه با همه این توصیف ها ، موارد مرگ و میر به کادر درمانی و پرستاری برخی از بیمارستانهای شمالی کشور به دلیل کمبود ماسک و وسایل محافظت فردی رسیده است که بدون شک نیازمند بازنگری جدی و اساسی سیاست گذاران حوزه نظام مراقبت از بیماری های عفونی در بیمارستان های سراسر کشور دارد.
چه دلایلی برای گسترش ویروس کرونا در ایران وجود دارد؟
ماهیت سرعت انتقال بالای ویروس کرونای جدید
عدم وجود نظارت جدی و سخت گیرانه بر مرزهای کشور
عدم نظارت کافی بر عبور و مرور افراد ناقل ویروس به امکان عمومی و مذهبی
تاسیس دیر هنگام مدیریت بحران و کمیته ملی مبارزه با کرونا در کشور
تاخیر در لغو پرواز های مسافربری و تجاری ایران و چین به عنوان کشور پر خطر و در گیر بحران
پاسخ کند وزارت بهداشت و درمان به همراه سازمان بهداشت جهانی در ابتدای اپیدمی
عدم نظارت کافی بر تولید و عرضه ماسک به همراه مواد ضدعفونی کننده در کشور
نبود سامانه یکپارچه اطلاع رسانی کشوری در ارتباط با موارد مشکوک و قطعی بیماری
کمبود ماسک و لوازم محافظت فردی ویژه پرسنل بهداشت و درمان در برخی از بیمارستانهای کشور
نبود اعتماد کافی میان مردم و مسئولین در ارتباط با موارد تایید شده
عدم التزام کافی مردم به رعایت اصول اولیه بهداشت فردی و اجتماعی
با ذکر دلایل فوق در حال حاضر جامعه ایرانی دچار یک دوگانگی بزرگ میان بی تفاوتی مطلق و به شدت نگران در ارتباط با اپیدمی کووید 19 می باشد.
براساس نظرسنجی هایی که در روزهای گذشته از شهروندان تهرانی به عمل آمده است ، نیمی از آنها بسیار نگران از گسترش سریع ویروس و بقیه افراد جامعه چندان نگران ابتلای خود و خانواده به ویروس کرونای جدید نیستند و ان را موضوعی جدی تلقی نمی کنند.
این عدم نگرانی در رفتارهای روزانه برخی مردم در سطح شهر بازتاب پیدا می کند؛ از عدم رعایت بهداشت فردی نظیر اداب تنفسی و استفاده از ماسک در جاهای پرخطر نظیر تاکسی و مترو گرفته تا رها کردن دستکش و ماسک‌های یک بار مصرف در سطح خیابان‌ها که این مساله بدون شک در افزایش خطر ابتلای نیروهای خدماتی شهرداری به ویروس کرونا می تواند نقش قابل توجهی در اینده داشته باشد و باعث می‌شود؛ شهروندانی که برای سلامت خود از چنین تجهیزات بهداشتی استفاده می‌کنند، با رها کردن آنها بر افزایش چرخه شیوع بیماری دامن بزنند، اما در این بین نقش نهادهای شهری در اطلاع‌رسانی به شهروندان و درک درست از مساله خطر و مسئولیت‌پذیری نسبت به دیگران بسیار مهم و ارزشمند است.
شهرهای مختلف ایران اگرچه طی هفته‌های گذشته با کاهش سطح تردد در سطح شهر و به حداقل رسیدن اجتماعات در مکان های عمومی روبرو بوده، اما در آستانه نوروز و روزهای پایانی سال، با احتمال حضور مردم در مراکز خرید و افزایش تردد انها روبروست.
دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور و وزارت بهداشت در این بین چه مسئولیتی دارند؟ آیا حداکثر توان آموزش و اطلاع‌رسانی برای جدی گرفتن این بیماری به شهروندان توسط مسئولین در نظر گرفته شده است؟
بیش از نیمی از مردم عمدتا مناطق روستایی و حاشیه نشین و فقیر به دلیل سطح اگاهی کم از مسئله اپیدمی، احتمال ابتلای خود و خانواده هایشان به کرونا را خیلی زیاد نمی‌دانند. درک مردم و کارشناسان از خطر، درک متفاوتی با یکدیگر است .
درک غالب جامعه احتمالا زمانی خطر را خیلی نزدیک می‌بینند که خود و اطرافیانشان با مساله درگیر شده باشند به همین دلیل تا ان زمان توجهی به اقدامات پیشگیرانه و کنترلی ارائه شده از سوی مراکز رسمی دولتی و وزارت بهداشت و درمان را جدی نمی گیرند.
حال جامعه ایرانی با یک دوگانه بزرگ میان بی خیالی مطلق و به شدت نگران که عمدتا در میان پرسنل درمانی و اکادمیک جامعه دیده می شود روبه رو هستیم . از یک سو ترس و وحشت است و از سوی دیگر امیدواری بیش از حد از طبیعی بودن روند اپیدمی در جهان .
ویروس کرونا بر اساس دیدگاه اکثر متخصصین عفونی و اپیدمیولوژیست ها و همچنین موفقیت نسبی کشورچین در مهار اپیدمی با پیشگیری و رعایت بهداشت فردی و اجتماعی افراد جامعه به همراه قرنطینه خانگی به مدت 14 روز و یا حتی بیشتر به مقدار بسیار زیادی می تواند تا پیش از امدن فصول گرم سال از شدت اپیدمی بکاهد و ویروس را به مرحله قابل کنترلی تبدیل کند.
اما برخی باور ها نظیر اینکه احساس شود چون مردم در خیابان‌ها نمی میرند، پس خطری وجود ندارد نگران کننده است و موضوعی است که باید به مردم آموزش داده شود.
در واقع آموزش باید به این سمت برود که مردم متوجه شوند وضعیت واقعی چگونه است و بیرون رفتن تعطیل شود، و این مسائل باید برای مردم قابل احساس باشد.
ویروس کویید 19 در میان مردم و جامعه گسترش یافته است و ویروسی نیست که او را در پشت پرده یا سایه درختان یافت.
برای مقابله و شکست نهایی ویروس نیازمند مشارکت و تعامل همه اقشار جامعه با مسئولین کشور است . سرعت عمل در پاسخ به بحران عمومی و تشخیص زود هنگام موارد ناقل بدون علامت با موارد قطعی بیماری می تواند تفاوت معناداری میان گسترش و کنترل اپیدمی ایجاد کند.
چه اقداماتی به منظور همراهی حداکثری مردم لازم است ؟
استفاده از پلت فرم های مختلف اجتماعی در فضای مجازی به منظور انتقال ساده مفاهیم پایه ای بهداشت فردی و اجتماعی
تشویق مردم به شرکت در پویش سراسری قرنطینه اختیاری حداکثری
تشویق مردم به عدم مسافرت به مناطق پرخطر شمالی کشور با ماندن در منزل در ایام نوروزی
استفاده از پوستر ها و پمفلت های اموزشی در مکان های عمومی شهر ، تاکسی ها ، مترو و پمپ بنزین ها
فرستادن پرسنل بهداشتی به مناطق محروم و حاشیه نشین به منظور
اگاهی از اصول اولیه بهداشت فردی
اطلاع رسانی روزانه و گسترده از سوی صدا و سیما در برنامه های مختلف و هشدار به عموم مردم
پیشگام شدن مسئولین و پیوستن به کمپین های مختلف در ارتباط با رعایت بهداشت فردی و قرنطینه اختیاری حداکثری
افزایش اعتماد عمومی با جذب نیروهای داوطلب مردمی از سوی دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور
استقرار انجمن های مردم نهاد به عنوان رابط اموزشی دانشگاه علوم پزشکی و مردم در حوزه اموزش همگانی
ارتقا اعتماد عمومی و شفافیت در اطلاع رسانی پیرامون اخرین وضعیت اپیدمی از سوی مسئولین
پرهیز از مراجعه غیر ضروری به مراکز بیمارستانی و پیگیری تلفنی یا اینترنتی وضعیت سلامتی افراد جامعه
مراجعه عموم مردم به سامانه http://corona.research.ac.ir/ جهت اگاهی از حقایق علمی پیرامون کرونا
مراجعه به سامانه https://test.corona.ir/ جهت خود غربالگری پیش از مراجعه به مراکز درمانی
ارایه برنامه های اموزشی جذاب از سوی رسانه ها با دعوت از متخصصان و کارشناسان حوزه های مختلف
عضو انجمن بیماری های عفونی و گرمسیری
مطالب مرتبط
نظرشما
آخرین اخبار