گوشت‌های پرچرب حاوی مقادیر زیادی از چربی‌های اشباع هستند. افراد مبتلا به کبد چرب باید آنها را از رژیم غذایی‌شان حذف کرده و گوشت‌های بدون چربی را جایگزین آنها کنند
شفاآنلاین>سلامت>یکی از شیوه‌های اصلی برای درمان بیماری کبد چرب، صرف‌نظر از نوع این بیماری، رژیم غذایی مناسب است. همان‌طور که نام این بیماری نشان می‌دهد، ابتلا به بیماری کبد چرب یعنی اینکه چربی مازاد یا بیش از حدی در کبد شما وجود دارد.
به گزارش شفاآنلاین،یک کبد<cure> سالم، در یک بدن سالم به دفع سموم کمک می‌کند و همچنین نقش مهمی در تولید صفرا دارد. بیماری کبد چرب به کبد آسیب می‌رساند و در نتیجه نمی‌گذارد عملکرد کبد به‌درستی انجام شود.
1. سبزی‌ها
تحقیقات مختلف نشان می‌دهد مصرف کلم بروکلی به جلوگیری از تجمع چربی در کبد کمک می‌کند. به‌علاوه، مصرف هرچه بیشتر سبزی‌های سبزرنگ مثل اسفناج و کلم بروکسل می‌تواند علاوه بر جلوگیری از تجمع چربی در کبد، برای کاهش وزن عمومی بدن نیز مفید باشد.
2. پنیر توفو؛
محققان دانشگاه ایلینویز به این نتیجه رسیده‌اند پروتئین سویا که در مواد غذایی خاصی مانند پنیر توفو وجود دارد، می‌تواند به کاهش تجمع چربی‌ها در کبد کمک کند. به‌علاوه، این پنیر حاوی مقادیر پایینی چربی و مقادیر بالایی پروتئین است.
3. ماهی؛
ماهی‌های چرب مانند سالمون، ساردین، تن و قزل‌آلا سرشار از اسیدهای چرب امگا3 هستند. براساس تحقیقات مختلفی که تاکنون انجام شده، اسیدهای چرب امگا3 می‌توانند به تنظیم سطح چربی کبد کمک کنند و همچنین سطح التهاب را در کبد کاهش دهند.
4. غلات صبحانه سبوس‌دار؛
کربوهیدرات‌های پیچیده‌ای که در انواع غلات سبوس‌دار مانند غلات صبحانه وجود دارند، انرژی مطلوبی به بدن می‌رسانند. ضمن اینکه فیبر موجود در این خوراکی‌ها به‌خوبی شما را سیر می‌کند، درنتیجه علاوه بر جلوگیری از احساس گرسنگی کاذب، وزن شما را در وضعیت مطلوب نگه می‌دارد.
5. گردو؛
گردو جزو مغزهای خامی است که مقادیر زیادی از اسیدهای چرب امگا3 را به بدن می‌رساند. تحقیقات متعددی نشان داده‌اند اگر افراد مبتلا به بیماری کبد چرب از گردو استفاده کنند، نتایج بهتری را در آزمایش‌های مربوط به عملکرد کبد دریافت خواهند کرد.
6. آووکادو؛
آووکادو سرشار از اسیدهای چرب است و تحقیقات نشان داده ترکیبات شیمیایی موجود در آووکادو می‌توانند به کاهش آسیب‌های کبدی ناشی از بیماری کبد چرب کمک کنند.
7. شیر و انواع لبنیات کم‌چرب؛
انواع لبنیات سرشار از پروتئین وِی هستند که می‌تواند از کبد در مقابل آسیب‌های کبدی ناشی از بیماری کبد چرب محافظت کند.
8. تخمه آفتابگردان؛
این دانه‌های خوش‌طعم و مغذی سرشار از ویتامین E هستند. ویتامین E نوعی آنتی‌اکسیدان محسوب می‌شود که توانایی قابل‌توجهی برای محافظت از کبد در مقابل آسیب‌های کبدی دارد.
9. روغن زیتون؛
روغن زیتون سرشار از اسیدهای چرب امگا3 است که اهمیت زیادی برای کبد دارند. به همین دلیل، بسیاری از محققان توصیه می‌کنند از روغن زیتون به‌جای دیگر روغن‌ها یا کره‌های گوناگون برای پخت‌وپز استفاده کنید. تحقیقات متعددی نشان داده‌اند روغن زیتون به کاهش سطح ترکیبات مخرب در کبد کمک می‌کند و نقش موثری در کنترل وزن دارد.
10. سیر؛
سیر نه‌تنها عطر و طعم خاصی به غذا می‌دهد، بلکه براساس آزمایش‌ها و تحقیقات مختلف، مکمل‌های پودر سیر می‌توانند به کاهش وزن بدن و همچنین سطح چربی در افراد مبتلا به بیماری کبد چرب کمک کنند.
11. چای سبز؛
یافته‌های علمی حاکی از آن هستند که مصرف چای سبز می‌تواند روند جذب چربی‌ها را مختل کند، درنتیجه برای کبد مفید باشد. البته محققان هنوز در حال تحقیق روی این موضوع هستند که آیا چای سبز می‌تواند ذخیره‌سازی چربی‌ها را در کبد کاهش دهد و نقش موثری در بهبود عملکرد کبد داشته باشد یا نه؟ با این‌حال، تردیدی نیست که چای سبز دارای فواید مختلفی مانند کاهش سطح کلسترول و بهبود وضعیت خواب است.
خوراکی ممنوعه
افرادی که به بیماری کبد چرب مبتلا هستند باید استفاده از برخی خوراکی‌ها را برای همیشه از رژیم غذایی خودشان حذف کرده و مصرف بعضی از آنها را هم محدود کنند. این خوراکی‌ها یا مواد غذایی هم در افزایش وزن موثر هستند و هم قند خون را افزایش می‌دهند.
1. قندهای افزودنی؛
از محصولات حاوی قندهای افزودنی مانند آبنبات‌ها، کلوچه‌ها، کیک‌ها، نوشابه‌های گازدار و آبمیوه‌های صنعتی دوری کنید. توجه داشته باشید بالا بودن سطح قند خون به افزایش تجمع چربی‌ها در کبد منجر می‌شود.
2. غذاهای سرخ‌کردنی؛
این غذاها ذاتا دارای مقادیر زیادی از چربی‌های ناسالم و کالری هستند.
3. نمک؛
دریافت نمک بیش‌ازحد می‌تواند بدن شما را به حفظ و احتباس آب وادار کند بنابراین دریافت سدیم را به کمتر از 1500 میلی‌گرم در روز محدود کنید.
4. نان‌های سفید؛
برنج سفید و ماکارونی سفید؛ سفید بودن این محصولات؛ یعنی اینکه آرد غلات آنها فراوری‌شده است. همین ویژگی می‌تواند سطح قند خون را نسبت به محصولات تهیه‌شده از غلات سبوس‌دار بسیار بیشتر افزایش دهد.
5. گوشت قرمز؛
گوشت‌های پرچرب حاوی مقادیر زیادی از چربی‌های اشباع هستند. افراد مبتلا به کبد چرب باید آنها را از رژیم غذایی‌شان حذف کرده و گوشت‌های بدون چربی را جایگزین آنها کنند.
اصول کلی رژیم غذایی
رژیم غذایی مناسب برای افراد مبتلا به بیماری کبد چرب دارای اصول کلی زیر است:
گنجاندن مقادیر زیادی از میوه‌ها و سبزی‌های مختلف در رژیم غذایی
گنجاندن مقادیر زیادی از مواد غذایی سرشار از فیبر مانند انواع حبوبات و غلات سبوس‌دار
به حداقل رساندن میزان استفاده از قندهای افزودنی، نمک، چربی‌های ترانس، کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده و چربی‌های اشباع
ضمن اینکه یک رژیم غذایی کم‌چربی و کم‌کالری هم می‌تواند به کاهش وزن افراد کمک کند و خطر ابتلا به بیماری کبد چرب را کاهش دهد. اگر شما دچار اضافه‌وزن هستید، باید حدود 10 درصد از وزنتان را کم کنید تا خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهید.
افزایش دور کمر، احتمال کبد چرب را بالا می برد!
بیماری کبد چرب مانند بیماری دیابت یا فشارخون بالا جزو بیماری‌های مخفی طبقه‌بندی می‌شود؛ یعنی معمولا بیمار در حالت عادی خبری از بیماری‌اش نخواهد داشت زیرا کبد چرب جزو بیماری‌های نسبتا بدون علامت است که در موارد بسیاری، زمانی که بیمار آزمایش خون یا سونوگرافی شکمی برای تشخیص مشکلات دیگری انجام می‌دهد، متوجه علائمی از کبد چرب می‌شود. بیماری کبد چرب معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که چربی بیش از حد معمول در سلول‌های کبدی بیمار ساخته و ذخیره شود.
به‌طور کلی، اگر بیش از 5 تا 10 درصد وزن کل کبد فردی را چربی تشکیل دهد، ما می‌گوییم آن فرد به بیماری کبد چرب مبتلا شده است. در ادامه بهتر است با 15 نکته کلی درباره بیماری کبد چرب و هشدارهای مربوط به آن آشنا شوید و بدانید چطور می‌توان با تغذیه مناسب مانع ابتلا به این بیماری شد.
متاسفانه تخمین زده می‌شود حدود 30 درصد از ایرانیان به بیماری کبد چرب مبتلا هستند اما از ابتلا به این بیماری خبر ندارند.
ناآگاهی از ابتلا به بیماری کبد چرب می‌تواند زمینه بروز سکته‌های قلبی و مغزی یا حتی مرگ زودرس را در بیمار فراهم کند.
بیماری کبد چرب در موارد پیشرفته می‌تواند علائمی مانند خستگی، ضعف، گیجی، تهوع، استفراغ و حتی شکم‌درد را برای بیمار به دنبال داشته باشد.
در مواردی که بیماری کبد چرب به سمت نارسایی کبد می‌رود، علائمی مانند زردی پوست و سفیدی چشم بروز پیدا می‌کنند.
بی‌توجهی به این بیماری می‌تواند آسیب زیادی به بافت کبد بزند و حتی در موارد پیشرفته منجر به سیروز کبدی شود.
از مهم‌ترین دلایل ابتلا به بیماری کبد چرب می‌توان به این موارد اشاره کرد؛ شیوه زندگی ناسالم، الگوی غذایی نادرست، تغذیه ناکافی به‌دلیل رژیم‌های سخت لاغری یا بیماری، چاقی مفرط، دیابت، افزایش سطح چربی‌های خون و خصوصا تری‌گلیسرید، بارداری (در برخی موارد محدود)، سابقه ژنتیکی، مقاومت به انسولین، ابتلا به نشانگان متابولیک، مصرف مستمر برخی داروها مانند داروهای استروژنی یا کورتون‌ها، مصرف ناخواسته سموم، برخی عفونت‌های ویروسی یا برداشتن کیسه صفرا.
معمولا بیماری کبد چرب درمان دارویی خاصی ندارد ولی در مواردی و به تشخیص پزشک معالج، می‌توان از درمان‌های دارویی کمکی استفاده کرد. درمان اولیه کبد چرب شدیدا وابسته به علت‌یابی بروز بیماری است.
چند مورد از مهم‌ترین اصول در درمان بیماری کبد چرب یا پیشگیری از ابتلا به این بیماری شامل این موارد می‌شوند؛ اصلاح شیوه زندگی، اصلاح الگوی غذایی، افزایش فعالیت‌های فیزیکی روزانه و حذف عوامل خطری که به آنها اشاره شد.
یکی از باورهای عمومی این است که بیشتر افراد گمان می‌کنند فقط مصرف چربی‌ها باعث بروز بیماری کبد چرب می‌شود. این در حالی است که مواد چرب الزاما تنها عامل تغذیه‌ای ابتلا به بیماری کبد چرب نیستند و گاهی منابع غذایی کربوهیدرات‌های ساده هم می‌توانند نقش برجسته‌ای در ابتلا به کبد چرب ایفا کنند.
برای پیشگیری از ابتلا به بیماری کبد چرب، بهتر است مصرف قندهای ساده را تا حد امکان در برنامه غذایی‌تان محدود کنید. این توصیه با تاکید بیشتری برای بیماران دیابتی مطرح است.
به افرادی که می‌خواهند از پیشرفت بیماری کبد چرب در امان بمانند، توصیه می‌شود سبزی فراوان و مقدار مشخصی میوه را در رژیم روزانه غذایی‌شان داشته باشند. هرچه میزان مصرف سبزی‌ها در برنامه غذایی بیشتر باشد، احتمال ابتلا به بیماری‌هایی مانند بیماری کبد چرب کمتر خواهد شد.
برای پیشگیری از ابتلا به کبد چرب توصیه می‌کنیم روغن‌های مایع را جایگزین روغن‌ها و چربی‌های جامد کنید که حاوی اسیدهای چرب اشباع و ترانس هستند.
اصلاح الگوی پخت‌وپز از دیگر موارد پیشگیری از ابتلا به بیماری کبد چرب محسوب می‌شود. اگر نمی‌خواهید این بیماری سراغ شما بیاید، بهتر است از روش‌های پختی مانند آبپز کردن، بخارپز کردن، پخت معمولی با حرارت کم یا گریل کردن به‌جای روش‌های ناسالم مثل سرخ‌کردن یا غوطه‌ورکردن مواد غذایی در روغن کمک بگیرید.
متاسفانه نتایج آمارها و تحقیقات مختلف نشان می‌دهد مشکل بیماری کبد چرب میان کودکان ایرانی مانند کودکان سایر نقاط جهان در دهه گذشته شیوع بیشتری داشته است. براساس این تحقیقات مشخص شده بیش از 80 درصد کودکان چاق که دچار چاقی شدید یا مفرط هستند، پیشرفت سریع‌تری نسبت به بزرگسالان برای بروز فیبروز کبدی دارند.
آمار ابتلا به بیماری کبد چرب حتی میان کودکان پیش‌دبستانی هم گزارش شده است. از این‌رو، بسیار مهم است که والدین از همان بدو تولد نسبت به نوع خوراک کودکان‌شان، روش طبخ غذا برای آنها و تشویق بچه‌ها به داشتن فعالیت فیزیکی روزانه حساسیت لازم را داشته باشند.
با تمام توضیحاتی که ارائه شد، بهتر است این را هم بدانید که یک راه ساده برای تشخیص ابتلا یا عدم ابتلا به کبد چرب در افرادی که احتمال بروز این بیماری در آنها وجود دارد، اندازه‌گیری دور کمر است.
معمولا اگر اندازه دور کمر بیشتر از 90 سانتی‌متر باشد، شما بیشتر در معرض خطر ابتلا به کبد چرب قرار خواهید گرفت. حالا اگر بیماری‌های زمینه‌ای یا عامل همراه دیگری که به آنها اشاره کردیم هم در شما وجود داشته باشد، باز هم خطر ابتلا به کبد چرب در شما بالاتر خواهد رفت.هفته نامه سلامت
نظرشما
آخرین اخبار