روند انتقال فرهنگ ایرانی در مهد های کودک کند است

به گزارش شفا آنلاین،دکتر طهمورث شیری ، جامعه شناس وعضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی می گوید:فضای مهدکودک یک فضای رسمی است در نتیجه فرایند انتقال فرهنگ ایرانی در مهدهای کودک به سختی انجام می شود.

وی معقتد است بسیاری ازمهد های کودک ما تنها وظیفه نگهداری کودک را به عهده گرفته اند و از نظر فرهنگی منطبق بر الگوهای استاندارد نیستند .

با این نظریه پرداز مسایل اجتماعی ایران در مورد جایگاه مهدکودک در پرورش و تربیت کودک به گفتگو نشسته ایم متن زیر حاصل این گفتگو است .



سووال : برای کودکان در مهدهای کودک چه نوع تربیت وپرورشی منطبق با فرهنگ اصیل ایرانی مناسب می دانید؟

پاسخ :ابتدا نکته مهمی که وجود دارد شکل گیری مهد های کودک است که به صورت استاندارد این شکل گیری انجام نشده است، در واقع به علت افزایش تعدادزنان شاغل مهد های کودک برای رفع نیاز مادران ونیازهای اولیه تاسیس شده اند. فضای مهدکودک یک فضای رسمی است و به بسیاری از نیازهای کودکان در آنجا پاسخ داده نمی شود.

کودک در مهد کودک تابع شرایط حاکم بر مهد کودک است ونمی تواند نیازهای واقعی خود را مطرح کند در نتیجه فرایند انتقال فرهنگ ایرانی به کودک به صورت آموزش رسمی است و این انتقال به صورت کند صورت می گیرد . فرهنگ ایرانی ، خرده فرهنگهایی دارد که در انتقال آن هنجارها ، زبان ، گفتار، کردار باید منتقل شود واین فرایند در مهد ها به سختی انجام می شود در نتیجه خانواده بهترین مکان برای انتقال رویه های فرهنگی به کودکان است .



سووال : از دیدگاه شما در مهدهای کودک ارزشهای انسانی- اخلاقی ، اجتماعی ، فرهنگی چگونه باید پایه گذاری شود؟

پاسخ :این سوال مطرح است که آن مربی مسئول در امر تربیت و پرورش در مهدهای کودک چه ویژگیهای شخصیتی دارد آیا توانایی و آمادگی این مسئولیت رادارد ؟ آیا عصبی و پرخاشگر و منزوی نیست ؟آیا شنونده خوبی برای کودکان است ؟ در نتیجه برای پایه گذاری مسائل اخلاقی در مهدهای کودک باید درانتخاب مربی دقت لازم انجام شود و او دوره های آموزشی و کارگاه های روانشناسی کودک ، نحوه تعامل با کودک و خانواده کودک را گذرانده باشد.

همچنین محیط های مهد کودک ازلحاظ زیبایی شناختی برای بچه ها آماده شود، آنچه که در حال حاضر در سطح شهرها دیده می شود نقاشی دیواری اکثر مهدهای کودک به صورت یکنواخت وشبیه هم هستند و به مسائل زیبایی شناختی ، روانشناسی رنگها و روانشناسی کودک کمتر توجه شده است اگربه این عوامل توجه بیشتری شود فرایند انتقال مفاهیم وارزشها صحیح تر صورت گیرد .



سووال: برخی از متخصصان تعلیم و تربیت معتقدند که فعالیتهای پرورشی تعدادی از مهدهای کودک غیربومی است ، نظر شما دراین باره چیست؟

پاسخ :مشکل مهمی که در حال حاضر در جامعه ما وجود دارد این است کارتون ها و فیلم های کودکان تولید داخل نتوانسته اند با کارتون ها و فیلم های خارجی مقابله کنند به عنوان مثال سارا و دارا را خیلی از بچه ها نمی شناسند ولی انگری بردز (Angry birds) یا پرندگان خشمگین را همه می شناسند،اگر این کارتون ها در مهد های کودک پخش می شود دلیل بر این نیست که بومی سازی از بین رفته است ،این مسئله در خانواده ها هم اتفاق می افتد.

نکته مهم دیگر این است که برنامه هایی که در مهد های کودک اجرا می شود جذاب نیست به عنوان مثال در یک جشن تولد در مهد کودک ، کودکان فقط ترغیب می شوند که دست بزنند و آهنگ هایی هم پخش می شود.



سووال: برخی پژوهشگران مسائل کودک بر این باورند که بطور جامع به عوامل فرهنگی موثر در زمینه کودک پرداخته نشده است و منابع اطلاعاتی کافی در مورد پرورش خلاقانه کودک وجود ندارد وبسیاری از کتب و مقالات ترجمه بوده و برای فرهنگ ایرانی تالیف نشده است ، آیا شما با این گفتار موافقید ؟

پاسخ:علت این است که ما تولید نداریم ، ترجمه زمانی صورت می گیرد که تولیدی نباشد ، شاید از لحاظ تکنیکی اتفاقاتی افتاده باشد و انیمیشن هایی به منظور آشنایی کودکان ونوجوان با فضای فرهنگی و بومی تولید شده باشد اما رغبت بچه ها برای استفاده از این انیمیشن ها بسیار کم بوده است ، ما با تولید جذاب وخلاق می توانیم این روند را تغییر دهیم .



سووال: بسیاری از کارشناسان صاحبنظر پیشنهاد کرده اند که ضمن تدوین کتاب جامع تربیت کودک خلاق ایرانی سازگار با بافت فرهنگی و نیازهای کشورمان ، برنامه مدونی جهت آموزش خانواده در سطح کشور اجرا و یک سازمان متولی این کارانتخاب شود و از سازمانهای غیردولتی نیز برای فعالیت در این زمینه حمایت شود ، نظر شما در مورد این راهکار چیست ؟

پاسخ:با این راهکار موافق نیستم ،ممکن است این سازمان شکل بگیردو در ابتدا کارهای پژوهشی انجام دهد ولی بعد دچار روزمرگی می شود . من معتقدم نهاد ریاست جمهوری ، وزارت ارشاد و وزارت آموزش و پرورش باید کار گروه هایی به منظور فعالیت های پژوهشی تعریف کنند و به کسانی که نوآور و خلاق هستند جایزه دهند .



سووال : برای ایجاد تعامل و تبادل تجربیات هرچه بیشتر متخصصان تعلیم و تربیت در داخل و خارج از کشور و به منظور تکوین شخصیت و خصلت های رفتاری آینده کودک ایرانی چه باید کرد؟

پاسخ :ورود وسایل ارتباطی نوین را باید پذیرفت ودر مقابل نظارت بر فرزندان همراه با نرمش، خویشتنداری، صبرو متانت راافزایش داد .

فضای تربیتی خارج کشور با داخل کشور بسیار متفاوت است اگر کتاب اول دبستان اروپا را با ایران از نظر محتوی ، نقاشی و موضوعات مقایسه کنیم خواهیم دید که بسیار باهم متفاوتند، واقعیت این است آمریکا و اروپا دلسوز ما نیستند و جنگ ورقابت بین فرهنگ ها است چنانکه مدیر شبکه فارسی وان هنگام تاسیس این شبکه علنی اعلام کرد که با هدف از هم پاشیدن فضای داخل خانواده های ایرانی اقدام می کند.



سووال: یکی ازاندیشمندان معتقد است اگر دانشجویی در زمان دانشجویی مشکل دارد برگردید عقب وببینید در مهد کودک چه اتفاقی برای او افتاده است ، کودکانی که از مهد های کودک بیرون می آیند میوه اش را بعدها خواهند دید . آقای دکتر شیری این سوال به ذهن می رسد که با توجه به اینکه مهدهای کودک کارگاه زندگی و عامل تسریع جامعه پذیری کودکان هستند شیوه های پرورشی در مهد های کودک نیاز به چه تغییراتی دارند؟

پاسخ :مطالعات پیمایشی باید درزمینه روانشناسی رنگها ، روانشناسی کودک ونوجوان، کارگاه های آموزشی برای مربیان مهد های کودک ، فضای کالبدی و فیزیکی مهدکودک و انطباق فرهنگی با شرایط داخل و خارج از کشور انجام شود.

همچنین باید فعالیت مهد های کودک در خارج از کشور نیز بررسی شود.

بسیاری ازمهد های کودک ما تنها وظیفه نگهداری کودک را به عهده گرفته اند و از نظر فرهنگی منطبق بر الگوها ی استاندارد نیستند .