نتایج یک مطالعه جدید که بر پایه بررسی اطلاعات سطح رودخانه آمازون در یک صد سال اخیر انجامشده است نشان میدهد اخیراً در روند تکرار طغیان رود، سیلهای ناشی از آن و سطح آب این رودخانه تغییراتی جدی مشاهده میشود.
شفا آنلاین>اجتماعی>پژوهشگران در مطالعات خود دریافتند که در سه دهه اخیر روند خشکسالی و سیلابهای پیاپی در رود آمازون افزایش زیادی داشته و این موضوع به دلیل تغییر جریانهای اقیانوسی در پی پدیده گرمایش زمین رخ داده است.
به گزارش شفا آنلاین:نتایج یک مطالعه جدید که بر پایه بررسی اطلاعات سطح رودخانه آمازون در یک صد سال اخیر انجامشده است نشان میدهد اخیراً در روند تکرار طغیان رود، سیلهای ناشی از آن و سطح آب این رودخانه تغییراتی جدی مشاهده میشود. آنالیزهای انجامشده توسط دانشمندان نشان میدهد این شرایط میتواند منجر به بروز سیلهای متعددی در مناطق حوزه آبریز این رود شود. دلیل اصلی وقوع این سیلابها، ارتباط آن با جریان یا چرخه اقیانوسی واکر (Walker circulation) و تأثیرات اقیانوس بر آب و هوا به دلیل تغییرات رخ داده در فشار و درجه حرارت در مناطق استوایی است. این جریان اقیانوسی بر الگوی آب و هوایی و بارش باران مناطق استوایی و اطراف آن تأثیر دارد.
گفتنی است از ابتدای قرن بیستم تا کنون، سطح آب رود آمازون به طور روزانه در بندر مانائوس واقع در کشور برزیل به طور رسمی اندازهگیری و ثبت میشود. در این مطالعات، پژوهشگران از اطلاعات ثبتشده طی ۱۱۳ سال گذشته، استفاده کرده و فصول خشکسالی و سیلابهای رخ داده در آمازون را بررسی کرده و دریافتند که تکرار وقوع سیل در طول دو تا سه دهه گذشته با افزایش قابلتوجهی رو به رو بوده است.
نتایج این یافتهها نشان میدهد که در نیمه نخست قرن بیستم بیشترین سیل و افزایش سطح آب به میزان ۲۹ متر در بندر مانائوس ثبتشده است. بر اساس این مطالعات، وقوع اینگونه سیلابها هر بیست سال یکبار گزارش شده و متاسفانه در دهه های اخیر سیلابهایی با این قدرت، هر چهار سال یکبار رخ داده است.
دکتر جاناتان باریچیویچ (Dr Jonathan Barichivich) سرپرست این تیم تحقیقاتی در دانشگاه استرال واقع در کشور شیلی (Universidad Austral de Chile) و از پژوهشگران پیشین دانشگاه لیدز در این رابطه اعلام کرد: «افزایش میزان خشکسالی در مناطق حوزه رود آمازون، توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود جلب کرده است. نتایج مطالعه درازمدت رفتارهای این رودخانه نشان دهنده جنبه دیگری از تغییرات، یعنی وقوع سیلابهای متعددی است. در این سال ها تنها چند مورد استثنا وجود دارد و از سال 2009 تا 2015، تقریبا همه ساله شاهد وقوع سیل در آمازون هستیم.»
بر اساس نتایج پژوهشهای انجامشده، دلیل اصلی وقوع این سیلابها، ارتباط آن با جریان یا چرخه اقیانوسی واکر (Walker circulation) و تأثیرات اقیانوس بر آب و هوا به دلیل تغییرات رخ داده در فشار و درجه حرارت در مناطق استوایی است. این جریان اقیانوسی بر الگوی آب و هوایی و بارش باران مناطق استوایی و اطراف آن تأثیر دارد.
پرفسور مانوئل گلور (Manuel Gloor) از دیگر اعضای این تیم تحقیقاتی و پژوهشگر دانشکده زمینشناسی دانشگاه لیدز، در رابطه با این موضوع گفت: «این افزایش دراماتیک در وقوع سیلهای به دلیل بروز تغییر در دریاهای اطراف این منطقه رخ داده و به طور خاص، این تغییرات در اقیانوس اطلس و آرام مشاهده میشود. به دلیل گرمایش شدید اقیانوس اطلس و خنک شدن همزمان اقیانوس آرام ما شاهد تغییر در چرخه واکر هستیم که تأثیرات مخربی بر رود آمازون دارند. این تأثیرات از آن چه در جریان ال نینو رخ میدهد، بیشتر بوده و به جای خشکسالی، بارش بیشتر و بارندگی سنگین در قسمتهای مرکزی و شمالی حوضه آمازون را در پی دارد که منجر به بروز سیل میشود. »
بر اساس نتایج این مطالعات، گرم شدن آب اقیانوس اطلس بر اثر گرمایش جهانی بوده و در نتیجه گرم شدن زمین و اثرات گلخانهای، کمربندهای وزش باد در مناطق میانی و عرضهای بالاتر در نیمکره جنوبی بیشتر به سمت جنوب حرکت میکنند و به این ترتیب دریچهای برای حمل آبهای گرم اقیانوس هند در اطراف نوک آفریقا از طریق جریان آگولهاس Agulhas به سمت مناطق گرمسیری اقیانوس اطلس باز میشود. در پی این پدیده، تغییرات در چرخه آب حوضه آمازون عواقب شدیدی برای مردم و معیشت آنها در برزیل، پرو و دیگر کشورهای حوزه آمازون رخ خواهد داد.
دکتر یوشن شونگارت (Jochen Schöngart) از موسسه ملی پژوهشهای آمازون در مانائوس در این رابطه اعتقاد دارد: سیلابهای رود آمازون پیامدهای فاجعه باری در بر دارند. این سیلابها میتوانند آب را آلوده و موجب گسترش بیماری و همچنین نابود کردن خانهها و معیشت مردم شوند. از سوی دیگر فعالیتهای اقتصادی مانند کشاورزی و دامداری نیز بر اثر این سیلها به شدت تحت تأثیر قرار میگیرد. پژوهشگران پیشبینی میکنند میزان و شدت این سیلابها در آینده بیشتر و بیشتر خواهد شد.