» عمومی
دیابت امروز به عنوان یکی از شناخته شده‌ترین بیماری‌های حاصل سبک زندگی تعداد زیادی از جمعیت جهان را درگیر کرده است و جالب اینکه این بیماری مانند بسیاری از بیماری‌های دیگر فقط قشر خاصی از جامعه را مبتلا نمی‌کند و تقریبا تمام افراد جامعه با آن دست به گریبان هستند.
شفا آنلاین>سلامت>افراد چاق و دارای اضافه وزن و افرادی که در بستگان درجه یک یا دو خانواده آنها سابقه دیابت، فشار خون یا چربی خون بالا وجود دارد جزو افراد در معرض دیابت<Diabetes> محسوب می‌شوند.به گزارش شفا آنلاین:دیابت امروز به عنوان یکی از شناخته شده‌ترین بیماری‌های حاصل سبک زندگی تعداد زیادی از جمعیت جهان را درگیر کرده است و جالب اینکه این بیماری مانند بسیاری از بیماری‌های دیگر فقط قشر خاصی از جامعه را مبتلا نمی‌کند و تقریبا تمام افراد جامعه با آن دست به گریبان هستند. یکی از مشکلات ابتلا به دیابت این است که روند پیشرفت آن بسیار کند و تدریجی است و معمولا فرد زمانی از بیماری خود مطلع می‌شود که بسیار پیشرفت کرده است.
اما مشکل فقط این نیست و بسیاری از مبتلایان حتی بعد از اطلاع از ابتلا به دیابت، تا مدت‌ها از پذیرفتن آن سر باز می‌زنند و سعی می‌کنند از نام دیابت فرار کنند. در واقع این بیماران با انکار تلاش می‌کنند از درمان و محدودیت‌های دیابت دور شوند و برای خود زمان بخرند. اما آیا این تاخیر در تشخیص و بی‌توجهی به درمان به‌موقع نتیجه مثبتی برای بیمار دارد؟! و آیا با پیشرفت‌های حاصل شده در درمان دیابت، مبتلایان همچنان با محدودیت‌های جدی در مورد این بیماری مواجه هستند؟! و اصلا آیا می‌توان این بیماری را قبل از پیشرفت شناسایی و کنترل کرد؟! در گفتگوی پرونده این شماره سلامانه این پرسش‌ها را با خانم دکتر رضوان رزمنده، دانش‌آموخته دانشگاه علوم پزشکی تهران و پژوهشگر پژوهشکده علوم غدد و متابولیسم بیمارستان شریعتی مطرح کردیم که شرح این گفتگو را در ادامه می‌خوانید:
خانم دکتر! امروز تقریبا همه مردم کم و بیش با دیابت آشنا هستند ولی هنوز بسیاری از ما نمی‌دانیم که چطور باید متوجه این بیماری در خود شویم تا برای درمان آن اقدام کنیم. آیا راه خاصی برای این کار وجود دارد؟
بله؛ در واقع دیابت بیماری‌ای است که روند پیشرفت آن بسیار تدریجی است و افراد معمولا از آنها غافل هستند اما در عین حال یک سری از نشانه‌ها در مراحل اولیه دیابت وجود دارد که می‌تواند ما را به سوی تشخیص احتمال ابتلا به آن راهنمایی کند. از جمله مهم‌ترین این نشانه‌ها عبارتند از پرنوشی، پرادراری و پرخوری. وجود این علایم در کنار یک سری عوامل هشداردهنده دیگر می‌تواند نشانه‌ای برای افزایش قند خون باشد.
این علایم هشداردهنده کدام هستند؟
در واقع طبق تعاریف موجود در حوزه تشخیص و درمان این بیماری، برخی از افراد را «افراد در معرض دیابت» می‌نامند. این افراد به دلیل برخی ویژگی‌ها نسبت به دیگران بیشتر در معرض ابتلا به دیابت قرار دارند. افراد چاق و دارای اضافه وزن و افرادی که در بستگان درجه یک یا دو خانواده آنها سابقه دیابت، فشار خون یا چربی خون بالا وجود دارد جزو افراد در معرض دیابت محسوب می‌شوند. همچنین زنانی که در بارداری‌های خود، فرزندان با وزن بیش از 4 کیلوگرم به دنیا آورده باشند و نیز افراد کم‌تحرک را باید در گروه افراد در معرض دیابت قرار داد. این علایم هشداردهنده می‌تواند زنگ خطری برای احتمال ابتلا به دیابت است که توجه به آنها می‌تواند فرد را در صورتی که در معرض دیابت باشد، برای پیگیری و درمان مطلع کند.
دیابت امروز به عنوان یکی از شناخته شده‌ترین بیماری‌های حاصل سبک زندگی تعداد زیادی از جمعیت جهان را درگیر کرده است و جالب اینکه این بیماری مانند بسیاری از بیماری‌های دیگر فقط قشر خاصی از جامعه را مبتلا نمی‌کند و تقریبا تمام افراد جامعه با آن دست به گریبان هستند. یکی از مشکلات ابتلا به دیابت این است که روند پیشرفت آن بسیار کند و تدریجی است و معمولا فرد زمانی از بیماری خود مطلع می‌شود که بسیار پیشرفت کرده است. اما مشکل فقط این نیست و بسیاری از مبتلایان حتی بعد از اطلاع از ابتلا به دیابت، تا مدت‌ها از پذیرفتن آن سر باز می‌زنند و سعی می‌کنند از نام دیابت فرار کنند. در واقع این بیماران با انکار تلاش می‌کنند از درمان و محدودیت‌های دیابت دور شوند و برای خود زمان بخرند. اما آیا این تاخیر در تشخیص و بی‌توجهی به درمان به‌موقع نتیجه مثبتی برای بیمار دارد؟! و آیا با پیشرفت‌های حاصل شده در درمان دیابت، مبتلایان همچنان با محدودیت‌های جدی در مورد این بیماری مواجه هستند؟! و اصلا آیا می‌توان این بیماری را قبل از پیشرفت شناسایی و کنترل کرد؟! در گفتگوی پرونده این شماره سلامانه این پرسش‌ها را با خانم دکتر رضوان رزمنده، دانش‌آموخته دانشگاه علوم پزشکی تهران و پژوهشگر پژوهشکده علوم غدد و متابولیسم بیمارستان شریعتی مطرح کردیم که شرح این گفتگو را در ادامه می‌خوانید:
خانم دکتر! امروز تقریبا همه مردم کم و بیش با دیابت آشنا هستند ولی هنوز بسیاری از ما نمی‌دانیم که چطور باید متوجه این بیماری در خود شویم تا برای درمان آن اقدام کنیم. آیا راه خاصی برای این کار وجود دارد؟
بله؛ در واقع دیابت بیماری‌ای است که روند پیشرفت آن بسیار تدریجی است و افراد معمولا از آنها غافل هستند اما در عین حال یک سری از نشانه‌ها در مراحل اولیه دیابت وجود دارد که می‌تواند ما را به سوی تشخیص احتمال ابتلا به آن راهنمایی کند. از جمله مهم‌ترین این نشانه‌ها عبارتند از پرنوشی، پرادراری و پرخوری. وجود این علایم در کنار یک سری عوامل هشداردهنده دیگر می‌تواند نشانه‌ای برای افزایش قند خون باشد.
این علایم هشداردهنده کدام هستند؟
در واقع طبق تعاریف موجود در حوزه تشخیص و درمان این بیماری، برخی از افراد را «افراد در معرض دیابت» می‌نامند. این افراد به دلیل برخی ویژگی‌ها نسبت به دیگران بیشتر در معرض ابتلا به دیابت قرار دارند. افراد چاق و دارای اضافه وزن و افرادی که در بستگان درجه یک یا دو خانواده آنها سابقه دیابت، فشار خون یا چربی خون بالا وجود دارد جزو افراد در معرض دیابت محسوب می‌شوند. همچنین زنانی که در بارداری‌های خود، فرزندان با وزن بیش از 4 کیلوگرم به دنیا آورده باشند و نیز افراد کم‌تحرک را باید در گروه افراد در معرض دیابت قرار داد. این علایم هشداردهنده می‌تواند زنگ خطری برای احتمال ابتلا به دیابت است که توجه به آنها می‌تواند فرد را در صورتی که در معرض دیابت باشد، برای پیگیری و درمان مطلع کند.
به افراد در معرض دیابت توصیه می‌شود که حداقل آزمایش قند خون خود را هر شش ماه یک‌بار تکرار کنند تا در صورت افزایش غیرمعمول میزان قند خون، بتوان زودتر درمان را آغاز کرد.
راه تشخیص علمی‌تر برای تشخیص سلامت افراد از نظر ابتلا به دیابت وجود دارد؟
بله؛ پروتکل‌های مربوط به دیابت مبنا را بر غربالگری گذاشته است. غربالگری شیوه‌ای است که تقریبا در بیشتر کشورهای پیشرفته به صورت همگانی انجام می‌شود و با یک آزمایش خون ساده افراد در معرض ابتلا شناسایی می‌شوند. توصیه پزشکان و متخصصان در کشور ما نیز بر این است که افراد در معرض خطر ابتلا، در فواصل زمانی معین این غربالگری را انجام دهند. معمولا به این افراد توصیه می‌شود که حداقل آزمایش قند خون خود را هر شش ماه یک‌بار تکرار کنند تا در صورت افزایش غیرمعمول میزان قند خون، بتوانیم زودتر درمان را آغاز کنیم.
میزان قند خون غیرطبیعی در آزمایش‌ها چقدر است؟
طبق آخرین تعریف‌های علمی مربوط به دیابت اگر میزان قند خون ناشتای فرد بالاتر از 126 باشد یا قند هر ساعت از شبانه‌روز او بالاتر از 200 باشد و در کنار این نتایج، علایمی مثل پرنوشی، پرخوری و پرادراری داشته باشد، پزشک متخصص برای او تشخیص دیابت می‌گذارد.
پس اگر میزان قند خون پایین‌تر از این میزان باشد طبیعی‌است؟
بله؛ البته طبق همین تعریف‌های علمی افرادی نیز هستند که قند خون ناشتای آنها بین 100 تا 126 است. این افراد در اصطلاح پره‌دیابت یا پیش‌دیابت نامیده می‌شوند. این افراد معمولا کسانی هستند که میزان قند خون آنها در مرز است و اگر به شکل صحیح کنترل نشود، به سمت دیابت پیش می‌روند.
پس این افراد می‌توانند قبل از بروز عوارض دیابت، از آن پیشگیری کنند!
دقیقا؛ اگر این موضوع را به صورت جدی پیگیری کنند می‌توانند خیلی زودتر از پیشرفت بیماری جلوگیری کنند اما مساله این است که متاسفانه بسیاری از این افراد این موضوع را جدی نمی‌گیرند و اغلب آن را فراموش می‌کنند یا پشت گوش می‌اندازند. بسیاری از آنها نیز هنگام مراجعه به متخصص می‌گویند «قند خون من فقط 4 واحد بالاتر از حد طبیعی است» و «خودم اگر رعایت کنم خوب می‌شوم». حتما شما هم اظهار نظرهایی مانند این را که «دیابت من عصبی است»، «دیابت من ارثی است»، «دیابت من شدید نیست» و «اگر داروی گیاهی بخورم درمان می‌شوم» را از اطرافیان خود که به دیابت مبتلا هستند شنیده‌اید.
اما چرا این کار را انجام می‌دهند؟!
متاسفانه با وجود اینکه در اطلاعات در مورد دیابت و عوارض آن نسبت به گذشته بسیار افزایش پیدا کرده، این بیماری هنوز آن طور که باید مورد توجه مردم قرار نگرفته و حتی بسیاری از افراد مبتلا از بیماری خود بی‌اطلاع هستند و برخی گمان می‌کنند با پنهان کردن و آوردن توجیه‌های غیرعلمی می‌توانند آن را پشت سر بگذارند که این کار به جز اینکه روند درمان را به تعویق بیندازد و آن را سخت‌تر کند حاصلی برای فرد بیمار ندارد.
تجربه شخصی من در این سال‌ها با آن مواجه بوده‌ام این است که معمولا افرادی که به کلینیک‌ها، بیمارستان‌ها درمانگاه‌ها مراجعه می‌کنند، نسبت به ابتلا به دیابت خود اطلاع دارند و در پی کنترل آن هستند اما افرادی که به مطب‌ها مراجعه می‌کنند غالبا بیمارانی هستند که از دیابت خود بی‌اطلاع بوده‌اند یا از زیر آن شانه خالی کرده‌اند و متاسفانه باید گفت بسیاری از این افراد زمانی بیماری خود را می‌پذیرند که دیگر به سختی می‌توان قند خود آنها را با قرص کنترل کرد و باید برای آنها تزریق انسولین تجویز شود.
مثل اینکه بیشتر این افراد با جدی نگرفتن بیماری خود، از محدودیت‌های غذایی آن فرار می‌کنند!
اما این جدی نگرفتن و ادامه یک مسیر غلط فقط درمان را سخت‌تر می‌کند. ضمن اینکه رژیم غذایی افراد مبتلا به دیابت، یک رژیم تقریبا متعادل است که به راحتی قابل اجراست و حتی با به بازار آمدن انواع شیرین‌کننده‌های شیمیایی و گیاهی فاقد قند، مشکل پرهیز از مصرف شیرینی هم برای افرادی که به این طعم علاقه دارند تا حدود زیادی برطرف شده است. در حقیقت افراد مبتلا به دیابت با مصرف قندهای ساده به مشکل بر‌می‌خورند. این نوع قندها به سرعت باعث افزایش قند خون در این افراد می‌شود. قندی که به سرعت می‌سوزد و در پی آن به سرعت باعث افت قند خون می‌شود. دستاوردهای چند سال اخیر در زمینه تولید شیرین‌کننده‌های بدون قند حتی مشکلات جدی‌تری مثل محدودیت‌های افراد مبتلا به سلیاک را نیز تا حدود زیادی برطرف کرده است.
چطور؟
حقیقت این است که بسیاری افراد مبتلا به دیابت و به طور خاص بیماران مبتلا به دیابت نوع1 که از زمان طفولیت با دیابت دست به گریبان هستند، در کنار این بیماری معمولا گرفتار مشکلات دیگری نظیر سلیاک، کم‌کاری تیروئید یا درگیری مفاصل نیز هستند. بیماری سلیاک نوعی آلرژی به گندم و گلوتن موجود در آن است که افراد مبتلا باید از استفاده از فرآورده‌های آن خودداری کنند. این موضوع رژیم غذایی مبتلایان به سلیاک را بسیار سخت و محدود می‌کرد تا اینکه ورود محصولات غذایی فاقد گلوتن به صورت صنعتی، مشکل این بیماران را تا حدود زیادی کاهش داد و این محصولات در حال حاضر به راحتی در اختیار بیماران با این رژیم غذایی خاص قرار گرفته است. ضمن اینکه با پیشرفت‌های انجام شده چند سال اخیر در این محصولات، مشکل شیرین‌کننده‌های شیمیایی حاوی مواد سرطان‌زا مثل سدیم ساخارین نیز حل شده و این مواد از ترکیت این فرآورده‌ها حذف شده است.
این محصولات را چطور باید بشناسیم؟
معمولا این محصولات توسط برندهای شناخته شده‌ای ارائه می‌شوند که به راحتی قابل شناسایی هستند. ضمن اینکه از سال 2005 میلادی سازمان غذا و داروی ایالات متحده تمام شرکت‌های تولید‌کننده محصولات غذایی، شیرین‌کننده‌ها، مکمل‌ها و افزودنی‌ها را موظف کرد تا وضعیت محصولات خود را نسبت به وجود گلوتن مشخص کنند و مواد تشکیل‌دهنده محصول خود را روی بسته‌بندی آن درج کنند و به این ترتیب فرد مبتلا به سلیاک بداند می‌تواند از آن محصول استفاده کند یا نه.
و سخن پایانی؟
در نهایت اینکه افراد مبتلا به دیابت با یک سری از مراقبت‌های معمول و ساده می‌توانند به راحتی به زندگی معمول خود بپردازند. مراقبت‌هایی مثل کنترل قند، کنترل فشار و چربی خون و نیز تغییر سبک زندگی و کارهایی مثل مصرف روغن‌های خوب،کم کردن غذاهای آماده و انجام فعالیت‌های فیزیکی. در واقع تحقیقی که در سال 2017 انجام شد مشخص کرد اگر فردی سبک زندگی خود را به شکل مطلوب تغییر دهد به میزان 27 درصد می‌تواند در کنترل دیابت موفق‌تر عمل کند.مجله سلامانه
دکتر رضوان رزمنده
مطالب مرتبط
نظرشما
آخرین اخبار