ایران دارای رتبه شانزدهم جهان در تولید مقالات علمی و هجدهم در تعداد ارجاعات به مقالات است و از نظر کیفیت پژوهش وضعیت رو به رشدی دارد.
شفاآنلاین>سلامت>رشد علمی ایران در تمام رشته ها به خصوص درعلوم پزشکی طی سال
های اخیر چشمگیر بوده است به گونه ای که به گفته قائم مقام معاون تحقیقات
وزارت بهداشت در سال 1396 تعداد ارجاعات به مقالات علوم پزشکی کشور 400
درصد رشد داشته است که نشان از ارتقای کیفیت تولیدات علمی دارد.
به گزارش شفاآنلاین،ایران دارای رتبه شانزدهم جهان در تولید مقالات
علمی و هجدهم در تعداد ارجاعات به مقالات است و از نظر کیفیت پژوهش وضعیت
رو به رشدی دارد.
جایگاه نخست ایران در تولید مقالات علمی بین کشورهای اسلامی از دیگر افتخارات ایران است که به همت محققان و دانشمندان کشور و با انتشار 52 هزار و 160 مقاله علمی محقق شده است.
با اینکه ایران یک درصد جمعیت جهان را دارد اما سهم تولید علم آن از هفت صدم درصد در سال 1375 به 1،8 درصد در سال اخیر رسیده است و از نظر چشم انداز 20 ساله داخلی نیز که طبق آن باید تا سال 1440 به این سطح علمی می رسیدیم، 10 سال زودتر به اهداف تعیین شده دست یافته ایم.
ایران چهارمین کشور جهان از لحاظ تعداد تحصیلکرده ها در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای پی اچ دی است و تعداد مراکز تحقیقاتی آن از 479 مرکز در ابتدای سال 1392 به 724 مرکز افزایش یافته است.
همچنین از سه هزار و 307 شرکت دانش بنیان موجود در کشور، 912 شرکت مربوط به بخش سلامت است که 171 طرح پژوهشی را به محصولات علمی ازجمله دارو و واکسن تبدیل کرده است.
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز در در سال های اخیر ایجاد زیرساخت هایی مانند راه اندازی موسسه ملی توسعه تحقیقات علوم پزشکی (نیماد) را برای پیشبرد امر پژوهش در دستورکار خود قرار داده است.
ایجاد سامانه ثبت بیماری ها و راه اندازی 12 سامانه پژوهش پزشکی دیگر تحت عنوان نظام نوین اطلاعات پژوهش پزشکی ایران (نوپا) به منظور فراهم کردن زمینه دسترسی هیات های علمی دانشگاه های علوم پزشکی به بیش از 40 هزار نشریه علمی و ایجاد 143 کمیته اخلاق در دانشگاه های علوم پزشکی از دیگر اقداماتی است که در این مدت انجام شده است.
تشکیل این نظام نوین اطلاعاتی در ماه های آغازین دولت دوازدهم با شعار '12 سامانه اطلاعات علمی و 12 خدمت نوین پژوهشی در دوازدهمین دولت خدمتگزار' شروع و در هفته پژوهش سال 96 به بهره برداری رسید. مجموعه این سامانه ها خدمات پژوهشی قابل توجهی به محققان و مراکز تحقیقاتی علوم پزشکی کشور ارائه می دهد.
البته حوزه تحقیقات علوم پزشکی کشور که متولی اصلی تامین بودجه آن معاونت تحقیقات وزارت بهداشت است، همواره با کمبود منابع مالی مواجه بوده است به گونه ای که به گفته دکتر شاهین آخوندزاده قائم مقام این معاونت اگر بخش تحقیقات حمایت بیشتری داشت، همان حمایتی که رهبر معظم انقلاب انتظار آن را دارند که سهم پژوهش از تولید ناخالص داخلی به دو تا چهار درصد برسد، جایگاه رفیع تری در این حوزه داشتیم.
وی اظهار کرد: با اینکه کمتر از 55 درصد از میزان بودجه تعیین شده سال 1396برای این معاونت تخصیص یافته است، توانسته ایم برخی از برنامه های سیاستگذاری شده را به سرانجام برسانیم.
آخوندزاده برنامه دستیار پژوهش را ازجمله این برنامه ها برشمرد و گفت: در قالب این برنامه افراد برجسته ای راکه دارای دکترای عمومی در رشته های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی بودند، جذب مراکز تحقیقاتی کرده و حقوق آنها را از محل اعتبارات وزارت بهداشت پرداخت کردیم.
وی اجرای برنامه پزشک پژوهشگر، دستیار پژوهش و دوره پسادکترا را از دیگر فعالیت های این معاونت در سال اخیر برشمرد و اظهار کرد: دور چهارم برنامه پزشک پژوهشگر، نیز در سال 96 به اتمام رسید که طی این دوره 13 نفر جذب شدند و به طورکلی حدود 40 نفر طی این چهار دوره جذب این دوره آموزشی شده اند.
آخوندزاده گفت: بخشی از دانشجویان پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی برای دسترسی به امکانات پژوهشی بیشتر اقدام به مهاجرت می کنند اما با اجرای این برنامه می توان زمینه فعالیت های تحقیقاتی این افراد را فراهم کرده و مانع از مهاجرت آنها شد.
قائم مقام معاون تحقیقات وزارت بهداشت به برنامه دستیار پژوهش اشاره کرد و افزود: طبق این برنامه فارغ التحصیلان جوان داروسازی، پزشکی و دندانپزشکی می توانند طرح های تحقیقاتی خود را در مراکز تحقیقاتی معتبری که خودشان انتخاب می کنند، بگذرانند و به آنها در قبال فعالیت های پژوهشی حقوق نیز داده می شود.
آخوندزاده دوره پسادکترا را نیز از دیگر برنامه های این معاونت برشمرد و توضیح داد: افرادی که دوره پی اچ دی خود را گرفته اند اما هنوز رزومه قوی ندارند که بتوانند جذب هیات علمی یا مراکز تحقیقاتی شوند، باید حدود دو سال دیگر کار تحقیقاتی انجام دهند تا به سطح لازم برای عضویت در هیات علمی، برسند.
وی افزود: این مرحله برای فارغ التحصیلان جوان مرحله بسیار سختی است به همین دلیل به اساتید برجسته یک گرنت تحقیقاتی اختصاص داده می شود تا بتوانند یکی از این فارغ التحصیلان را برای شرکت در دوره پسادکترا جذب کنند و حقوقی نیز با حمایت صندوق حمایت از پژوهشگران در اختیار آنها قرار می گیرد تا فارغ التحصیلان جوان بتوانند با انجام یک کار تحقیقاتی، رزومه بهتری برای ارائه داشته باشد.
قائم مقام معاون تحقیقات وزارت بهداشت به تاسیس 10 آزمایشگاه جامع و آغاز راه اندازی 11 آزمایشگاه دیگر در سال 96 اشاره کرد و گفت: بیشتر این آزمایشگاه ها در این سال حدود 20 درصد پیشرفت کار داشتند و امیدواریم تا دو سال آینده به اتمام برسند.
آخوندزاده برگزاری جشن فرهیختگان کشور و اعطای گرنت 25 میلیون تومانی به برگزیدگان را از دیگر برنامه های این معاونت دانست و افزود: 620 نفر از افرادی که دارای اچ ایندکس 15 به بالا بودند در سال اخیر در جشنی با حضور وزیر بهداشت تقدیر شدند و به آنها یک گرنت 25 میلیون تومانی برای سال 97 به منظور انجام طرح های تحقیقاتی به همراه هدایایی اعطا شد.
وی با بیان اینکه عمده برنامه های این معاونت که همراه با توسعه نیروی انسانی بود، در سال 96 انجام شده است، خاطرنشان کرد: یکی از برنامه هایی که از سال 95 آغاز کردیم اما تا سال 96 نتوانستیم آن را به پایان برسانیم، برنامه حمایت از استادیاران جوان بود که به دلیل اینکه تنها 55 درصد تخصیص بودجه داشتیم، نتوانستیم برنامه را به اتمام برسانیم.
قائم مقام معاون تحقیقات وزارت بهداشت بخش دیگر فعالیت های این معاونت در سال اخیر را در حوزه تولید دارو اعلام کرد و گفت: امسال چندین رونمایی دارویی داشتیم که یکی از آنها داروی سووداک بود که توسط پژوهشکده گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران برای درمان هپاتیت C تولید شد.
آخوندزاده توضیح داد: سووداک یک داروی ترکیبی از دو جز است که برای اولین بار با یک فرمولاسیون ترکیبی تولید شده است. قیمت آن نسبت به نمونه خارجی بسیار کمتر (حدود یک صدم) است و می تواند هپاتیت سی را به صورت قطعی درمان کند.
وی افزود: تاکنون هیچ داروی قطعی برای درمان هپاتیت نداشتیم و این اولین دارویی است که با مصرف یک دوره درمانی سه تا 6 ماهه بیماری 99 درصد افراد ریشه کن می شود.
آخوندزاده تولید داروی پلی پیل توسط پژوهشکده گوارش و کبد با همت مالی بنیاد برکت و ستاد اجرایی فرمان امام (ره) و کارخانه داروسازی البرز را از دیگر برنامه های این معاونت در سال اخیر برشمرد و گفت: این دارو با مجوز وزارت بهداشت تولید و وارد بازار مصرف شده است.
وی توضیح داد: پلی پیل، یک داروی ترکیبی متشکل از استاتین برای کاهش چربی، آسپرین، هیدروکلروتیازید و یک داروی کاهنده فشارخون با نام والسارتان و آدالات تری است که مصرف آن در افراد بالای 50 سال به خصوص آنهایی که ریسک فاکتورهای خانوادگی یا کبد چرب دارند و یا چاق هستند، احتمال مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی عروقی را به شدت کاهش می دهد.
به طورکلی، اهداف معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، در دو بخش شامل تحقیقات دانشگاهی و فناوری خلاصه می شود و با توجه به اهمیتی که این وزارتخانه برای بخش پژوهش قائل است، یک درصد از اعتبارات آن طی دو سال اخیر علاوه بر اعتبارات تعیین شده برای این معاونت، در اختیار بخش تحقیقات پزشکی قرار گرفته است.
در بخش تحقیقات دانشگاهی، این معاونت همواره تلاش داشته با تدوین برنامه های زیربنایی همچون برنامه های حمایتی و آموزشی به ظرفیت سازی در حوزه انسانی بپردازد و در کنار ارتقای سطح علمی محققان، با ارایه تسهیلات حمایتی آنها را در مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی جذب کند تا کشور از توانمندی های آنها بهره مند شود.
علاوه بر برنامه های ذکر شده، این معاونت برنامه های دیگری نیز مانند اجرای 30 مطالعه کوهورت درخصوص بیماری ها و راه اندازی آزمایشگاه های جامع در دانشگاه های علوم پزشکی کشور را در دست انجام دارد که برخی از آنها طی سال آتی به نتیجه می رسد.
نظرشما
آخرین اخبار