در مواردی دیده می‌شود که اسم برخی داروهای مطرح در فهرست رسمی دارویی کشور وجود ندارد و بی‌اطلاعی بعضی پزشکان از فهرست نیز موجب بروز مشکل در تامین داروها برای بیمار می‌گردد که همین موارد تحت عنوان کمبود دارویی گزارش می‌شود
شفا آنلاین>اجتماعی>سلامت>«بی‌اطلاعی برخی پزشکان از فهرست دارویی کشور(فارماکوپه) موجب بروز مشکل در تامین دارو برای بیمار می‌گردد و همین موضوع تحت عنوان کمبود دارویی گزارش می‌شود»؛ این بخشی از اظهارنظر معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی تهران در خصوص کمبودهای دارویی است. وی علت اصلی کمبود دورهای برخی داروها را نداشتن مجوز واردات دانسته و معتقد است: «در مواردی دیده می‌شود که اسم برخی داروهای مطرح در فهرست رسمی دارویی کشور وجود ندارد و بی‌اطلاعی بعضی پزشکان از فهرست نیز موجب بروز مشکل در تامین داروها برای بیمار می‌گردد که همین موارد تحت عنوان کمبود دارویی گزارش می‌شود .»
در ادامه متن گفت‌وگوی منان حاجی‌محمودی، معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی تهران را می‌خوانید:
دلیل اصلی کمبود دورهای برخی داروها چیست؟
به گزارش شفا آنلاین:طبق قانون برنامه ششم توسعه واردات دارو خارج از لیست داروهای IDL ممنوع اعلام شده است. بنابراین در بسیاری از موارد کمبودهای دارویی عنوان شده داروهایی هستند که مجوز واردات ندارند و اسم آنها در فهرست رسمی دارویی کشور وجود ندارد. لذا در مواردی که پزشکان از این فهرست اطلاعی نداشته باشند ممکن است داروهایی را تجویز کنند که بیمار در تامین این داروها با مشکلات مواجه شود و همین موارد ممکن است تحت عنوان کمبود دارویی عنوان و گزارش شود. همچنین شرکت‌های تک‌نسخه‌ای نیز اجازه فعالیت و واردات دارویی را ندارند و نمی‌توانند تحت این عنوان دارویی را خارج از فهرست دارویی وارد کنند.
در خصوص چرایی کمبود دارو در کشور باید بگویم که بیش از یک سال است وزارت بهداشت، سازمان غذا و دارو، دانشگاه‌های علوم پزشکی، شرکت‌های تولید و پخش دارو اخطار می‌دهند که چرخه تولید دارو در حال مختل شدن است و این اتفاق به دلیل انباشت مطالبات شرکت‌های تولید دارو از سازمان‌های بیمه‌گر به وجود آمده است. حتی در برخی موارد شاهد انباشت مطالبات بیش از یک سال هستیم و طبیعی است که اگر روند فعلی ادامه پیدا کند ممکن است کمبودهای دارویی گستره تر نیز شود. امروز همه دانشگاه‌ها و شرکت‌های تولید در تلاش هستند که این کمبودها افزایش پیدا نکند، اما با توجه به اینکه مباحث اقتصادی در این بحث مطرح است می‌بایست مطالبات شرکت‌ها در اسرع وقت پرداخت شود.
خوشبختانه موارد کمبود تاثیر زیادی در بازار دارویی کشور نگذاشته و در سطح کل جامعه و داروهای عمده و برای همه بیماران مشکل خاصی را به وجود نیاورده است. هرچند مشکلات و موارد خاصی مانند کمبود داروی بیماران متابولیکی وجود داشته که در این موضوع خاص شرکت‌های واردکننده بر سر موضوع قیمت با سازمان غذا و دارو اختلافاتی داشتند که سازمان به دلیل قیمت بالای این داروها اجازه عرضه آنها را نداده است؛ که این مشکل نیز حل شده و دارو در اختیار بیماران قرار گرفته است.
میزان فعلی کمبود دارو در کشور چند قلم است؟
در حال حاضر کمبود دارویی در کشور زیر 30 قلم است و خوشبختانه با این رقم جایی برای نگرانی نیست. البته کمبود داروهای خارج از فهرست IDL که برای بیماران خاص است به دلیل مصوبه مجلس در خصوص محدودیت واردات داروهای خارج از فهرست دارویی کشور در برنامه ششم توسعه با ممنوعیت واردات مواجه شده که این اقدام نیز به جهت سیاست خاصی بوده است. بنابراین لازم است تا پزشکان هر برندی را برای بیماران تجویز نکنند و از داروهای جایگزین استفاده نمایند.
نظر شما در خصوص ضرورت نشان‌دار کردن اعتبارات تخصیصی برای پرداخت مطالبات شرکت‌های داروسازی چیست؟
امروز همه مطلع هستند که پرداخت مطالبات با تاخیر انجام می‌شود و از سویی در برخی دانشگاه‌های علوم پزشکی حساب دارو از سایر حساب‌ها جدا نیست و ممکن است دانشگاه‌ها دریافتی‌هایی که از محل‌های مختلف برای بحث دارو دریافت می‌کنند در محل‌های دیگر هزینه کنند. واقعیت این است که دانشگاه‌های علوم پزشکی معضلات زیادی دارند که اصلی‌ترین آن بند مربوط به حقوق و دستمزد کارکنان آنها است که در اولویت قرا دارد و ممکن است دریافتی‌ها را در این بخش هزینه کنند. ضمن اینکه در حال حاضر مشکل بودجه در کل کشور مشهود است و دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز در این خصوص اهم و مهم می‌کنند. البته واقعیت این است که مطالبات از بیمه‌ها و بازپرداخت دیرهنگام آنها چالش اصلی حوزه دارو است و لازم است تا در طرح تحول نظام سلامت بازنگری اساسی در این خصوص صورت گیرد.
شرکت‌های داروسازی معتقد هستند که بیشتر مطالبات آنها از دانشگاه‌های علوم پزشکی و بیمارستان‌های دولتی است و تنها بخش اندکی از میزان مطالبات مربوط به بیمه است، ازاین‌رو مشکل اصلی انباشت مطالبات از دانشگاه‌های علوم پزشکی است، آیا این واقعیت دارد؟
این گفته قدری نادرست است زیرا شرکت‌های داروسازی با دانشگاه‌ها و بیمارستان‌ها به‌صورت مستقیم در ارتباط نیستند و در این پروسه بیمه خلف وعده کرده و مطالبات دانشگاه‌ها را نداده‌اند و ازاین‌رو دانشگاه‌ها نیز بدهی خود را به شرکت‌ها پرداخت نکرده‌اند. بنابراین به شرکت‌های داروسازی فشار مضاعفی وارد می‌شود و ما هم این موضوع را درک می‌کنیم. از این رو تا حد زیادی فشار تامین دارو بر روی شرکت‌های واردکننده و تولیدکننده داخلی است، اما واقعیت این است که دانشگاه‌ها نیز اعتباراتی برای پرداخت ندارند چراکه آنها نیز یا مطالبات خود را از شرکت‌های بیمه‌ای دریافت نکرده‌اند و یا هنوز مطالبات حقوق و دستمزد را نگرفته‌اند و برای گذران امور خود مجبور به مدیریت هزینه‌ها هستند. ما امیدواریم فکری عاجل و اساسی برای چرخه تولید و تامین دارو شود چراکه اگر این چرخه مختل شود ترمیم آن زمان زیادی را خواهد برد.
در خصوص انتقادات از برگزاری دوره‌های آموزش عطاری در دانشگاه تهران توضیح بفرمایید؟
واقعیت این است که قرار نیست عطاری‌ها جایگزین داروخانه‌ها شوند و همچنان محل عرضه داروهای گیاهی داروخانه‌ها هستند. ولی واقعیت این است که ما با صنفی به نام عطاران مواجه هستیم که نمی‌توان آنها را حذف کرد. بنابراین در بازرسی‌های مختلف صورت گرفته از عطاری‌ها به این نتیجه رسیدیم که کمبود آگاهی در این صنف عامل بسیاری از تخلفات صورت گرفته در این حوزه است. البته دورهای آموزش عطاری با هدف افزایش آگاهی همکاران عطار در خصوص محدوده مقررات و قوانین و ضوابطی که باید رعایت کنند برگزار شده و صرفا آموزش‌های مفرده‌های گیاهی در این دوره‌ها ارائه گردیده است. ازاین‌رو آموزشی در خصوص داروهای گیاهی و یا درمانی ارائه نشده است. ضمن اینکه این دوره‌ها به‌عنوان پیش‌نیازی از سوی صنف برای راه‌اندازی عطاری اعلام شده است. ضمنا تاییدیه شرکت در دوره‌های آموزشی از سوی انجمن طب سنتی داده می‌شود و دانشگاه علوم پزشکی در این خصوص وظیفه‌ای ندارد. بنابراین در این دوره‌های آموزشی اصول کار قانونی به عطاران آموزش داده شده و می‌توان گفت که این دوره‌ها به‌نوعی بازدارنده در حوزه‌های ممنوعه ورود برای عطاری‌ها خواهد بود.
نظر شما در خصوص خروج داروهای OTC از پوشش بیمه‌ای؟
این اقدام یک امر سیاستی است که به تصویب شورای عالی بیمه رسیده و هدف از این اقدام ذخیره منابع از محل خروج داروها از لیست بیمه‌ای است. اقدامی که در مورد داروهای پرمصرف پرهزینه هم به اجرا گذاشته شد که با شناسایی و نوشتن پروتکل برای آنها سیوینگ هزینه خوبی در دو دانشگاه علوم پزشکی شیراز و تهران اتفاق افتاد که متاسفانه این ذخیره هزینه به نفع بیمه‌ها بود و برگردانی برای دانشگاه‌ها نداشت. لذا نکته اساسی در این بحث این است که اگر اقدامی در این خصوص صورت می‌گیرد باید محل هزینه کرد منابع ذخیره شده نیز مشخص شود تا اگر فشاری بر روی بیمار در بحث افزایش هزینه‌ها تحمیل می‌شود، بتوان در محل دیگری تسهیلاتی را به بیماران داد.
از نظر شما محل عرضه داروهای مکمل کجاست؟
از نظر وزارت بهداشت و آیین‌نامه‌های بالادستی محل عرضه دارو و مکمل داروخانه است و عطاری‌ها و باشگاه‌های ورزشی حق عرضه داروهای OTC و یا مکمل‌های ورزشی و گیاهی را ندارند. البته بین گیاهان دارویی و داروهای گیاهی تفاوتی وجود دارد و آن این است که گیاهان دارویی مفرده‌های گیاهی هستند ولی داروهای گیاهی فرموله شده و ازآنجاکه وارد مقوله فرمولاسیون دارویی شده‌اند بحث درباره آنها نیازمند تخصص است. سپید
در ادامه متن گفت‌وگوی منان حاجی‌محمودی، معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی تهران را می‌خوانید:
به گزارش شفا آنلاین:طبق قانون برنامه ششم توسعه واردات دارو خارج از لیست داروهای IDL ممنوع اعلام شده است. بنابراین در بسیاری از موارد کمبودهای دارویی عنوان شده داروهایی هستند که مجوز واردات ندارند و اسم آنها در فهرست رسمی دارویی کشور وجود ندارد. لذا در مواردی که پزشکان از این فهرست اطلاعی نداشته باشند ممکن است داروهایی را تجویز کنند که بیمار در تامین این داروها با مشکلات مواجه شود و همین موارد ممکن است تحت عنوان کمبود دارویی عنوان و گزارش شود. همچنین شرکت‌های تک‌نسخه‌ای نیز اجازه فعالیت و واردات دارویی را ندارند و نمی‌توانند تحت این عنوان دارویی را خارج از فهرست دارویی وارد کنند.
در خصوص چرایی کمبود دارو در کشور باید بگویم که بیش از یک سال است وزارت بهداشت، سازمان غذا و دارو، دانشگاه‌های علوم پزشکی، شرکت‌های تولید و پخش دارو اخطار می‌دهند که چرخه تولید دارو در حال مختل شدن است و این اتفاق به دلیل انباشت مطالبات شرکت‌های تولید دارو از سازمان‌های بیمه‌گر به وجود آمده است. حتی در برخی موارد شاهد انباشت مطالبات بیش از یک سال هستیم و طبیعی است که اگر روند فعلی ادامه پیدا کند ممکن است کمبودهای دارویی گستره تر نیز شود. امروز همه دانشگاه‌ها و شرکت‌های تولید در تلاش هستند که این کمبودها افزایش پیدا نکند، اما با توجه به اینکه مباحث اقتصادی در این بحث مطرح است می‌بایست مطالبات شرکت‌ها در اسرع وقت پرداخت شود.
خوشبختانه موارد کمبود تاثیر زیادی در بازار دارویی کشور نگذاشته و در سطح کل جامعه و داروهای عمده و برای همه بیماران مشکل خاصی را به وجود نیاورده است. هرچند مشکلات و موارد خاصی مانند کمبود داروی بیماران متابولیکی وجود داشته که در این موضوع خاص شرکت‌های واردکننده بر سر موضوع قیمت با سازمان غذا و دارو اختلافاتی داشتند که سازمان به دلیل قیمت بالای این داروها اجازه عرضه آنها را نداده است؛ که این مشکل نیز حل شده و دارو در اختیار بیماران قرار گرفته است.
میزان فعلی کمبود دارو در کشور چند قلم است؟
در حال حاضر کمبود دارویی در کشور زیر 30 قلم است و خوشبختانه با این رقم جایی برای نگرانی نیست. البته کمبود داروهای خارج از فهرست IDL که برای بیماران خاص است به دلیل مصوبه مجلس در خصوص محدودیت واردات داروهای خارج از فهرست دارویی کشور در برنامه ششم توسعه با ممنوعیت واردات مواجه شده که این اقدام نیز به جهت سیاست خاصی بوده است. بنابراین لازم است تا پزشکان هر برندی را برای بیماران تجویز نکنند و از داروهای جایگزین استفاده نمایند.
نظر شما در خصوص ضرورت نشان‌دار کردن اعتبارات تخصیصی برای پرداخت مطالبات شرکت‌های داروسازی چیست؟
امروز همه مطلع هستند که پرداخت مطالبات با تاخیر انجام می‌شود و از سویی در برخی دانشگاه‌های علوم پزشکی حساب دارو از سایر حساب‌ها جدا نیست و ممکن است دانشگاه‌ها دریافتی‌هایی که از محل‌های مختلف برای بحث دارو دریافت می‌کنند در محل‌های دیگر هزینه کنند. واقعیت این است که دانشگاه‌های علوم پزشکی معضلات زیادی دارند که اصلی‌ترین آن بند مربوط به حقوق و دستمزد کارکنان آنها است که در اولویت قرا دارد و ممکن است دریافتی‌ها را در این بخش هزینه کنند. ضمن اینکه در حال حاضر مشکل بودجه در کل کشور مشهود است و دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز در این خصوص اهم و مهم می‌کنند. البته واقعیت این است که مطالبات از بیمه‌ها و بازپرداخت دیرهنگام آنها چالش اصلی حوزه دارو است و لازم است تا در طرح تحول نظام سلامت بازنگری اساسی در این خصوص صورت گیرد.
شرکت‌های داروسازی معتقد هستند که بیشتر مطالبات آنها از دانشگاه‌های علوم پزشکی و بیمارستان‌های دولتی است و تنها بخش اندکی از میزان مطالبات مربوط به بیمه است، ازاین‌رو مشکل اصلی انباشت مطالبات از دانشگاه‌های علوم پزشکی است، آیا این واقعیت دارد؟
این گفته قدری نادرست است زیرا شرکت‌های داروسازی با دانشگاه‌ها و بیمارستان‌ها به‌صورت مستقیم در ارتباط نیستند و در این پروسه بیمه خلف وعده کرده و مطالبات دانشگاه‌ها را نداده‌اند و ازاین‌رو دانشگاه‌ها نیز بدهی خود را به شرکت‌ها پرداخت نکرده‌اند. بنابراین به شرکت‌های داروسازی فشار مضاعفی وارد می‌شود و ما هم این موضوع را درک می‌کنیم. از این رو تا حد زیادی فشار تامین دارو بر روی شرکت‌های واردکننده و تولیدکننده داخلی است، اما واقعیت این است که دانشگاه‌ها نیز اعتباراتی برای پرداخت ندارند چراکه آنها نیز یا مطالبات خود را از شرکت‌های بیمه‌ای دریافت نکرده‌اند و یا هنوز مطالبات حقوق و دستمزد را نگرفته‌اند و برای گذران امور خود مجبور به مدیریت هزینه‌ها هستند. ما امیدواریم فکری عاجل و اساسی برای چرخه تولید و تامین دارو شود چراکه اگر این چرخه مختل شود ترمیم آن زمان زیادی را خواهد برد.
در خصوص انتقادات از برگزاری دوره‌های آموزش عطاری در دانشگاه تهران توضیح بفرمایید؟
واقعیت این است که قرار نیست عطاری‌ها جایگزین داروخانه‌ها شوند و همچنان محل عرضه داروهای گیاهی داروخانه‌ها هستند. ولی واقعیت این است که ما با صنفی به نام عطاران مواجه هستیم که نمی‌توان آنها را حذف کرد. بنابراین در بازرسی‌های مختلف صورت گرفته از عطاری‌ها به این نتیجه رسیدیم که کمبود آگاهی در این صنف عامل بسیاری از تخلفات صورت گرفته در این حوزه است. البته دورهای آموزش عطاری با هدف افزایش آگاهی همکاران عطار در خصوص محدوده مقررات و قوانین و ضوابطی که باید رعایت کنند برگزار شده و صرفا آموزش‌های مفرده‌های گیاهی در این دوره‌ها ارائه گردیده است. ازاین‌رو آموزشی در خصوص داروهای گیاهی و یا درمانی ارائه نشده است. ضمن اینکه این دوره‌ها به‌عنوان پیش‌نیازی از سوی صنف برای راه‌اندازی عطاری اعلام شده است. ضمنا تاییدیه شرکت در دوره‌های آموزشی از سوی انجمن طب سنتی داده می‌شود و دانشگاه علوم پزشکی در این خصوص وظیفه‌ای ندارد. بنابراین در این دوره‌های آموزشی اصول کار قانونی به عطاران آموزش داده شده و می‌توان گفت که این دوره‌ها به‌نوعی بازدارنده در حوزه‌های ممنوعه ورود برای عطاری‌ها خواهد بود.
نظر شما در خصوص خروج داروهای OTC از پوشش بیمه‌ای؟
این اقدام یک امر سیاستی است که به تصویب شورای عالی بیمه رسیده و هدف از این اقدام ذخیره منابع از محل خروج داروها از لیست بیمه‌ای است. اقدامی که در مورد داروهای پرمصرف پرهزینه هم به اجرا گذاشته شد که با شناسایی و نوشتن پروتکل برای آنها سیوینگ هزینه خوبی در دو دانشگاه علوم پزشکی شیراز و تهران اتفاق افتاد که متاسفانه این ذخیره هزینه به نفع بیمه‌ها بود و برگردانی برای دانشگاه‌ها نداشت. لذا نکته اساسی در این بحث این است که اگر اقدامی در این خصوص صورت می‌گیرد باید محل هزینه کرد منابع ذخیره شده نیز مشخص شود تا اگر فشاری بر روی بیمار در بحث افزایش هزینه‌ها تحمیل می‌شود، بتوان در محل دیگری تسهیلاتی را به بیماران داد.
از نظر شما محل عرضه داروهای مکمل کجاست؟
از نظر وزارت بهداشت و آیین‌نامه‌های بالادستی محل عرضه دارو و مکمل داروخانه است و عطاری‌ها و باشگاه‌های ورزشی حق عرضه داروهای OTC و یا مکمل‌های ورزشی و گیاهی را ندارند. البته بین گیاهان دارویی و داروهای گیاهی تفاوتی وجود دارد و آن این است که گیاهان دارویی مفرده‌های گیاهی هستند ولی داروهای گیاهی فرموله شده و ازآنجاکه وارد مقوله فرمولاسیون دارویی شده‌اند بحث درباره آنها نیازمند تخصص است. سپید
مطالب مرتبط
نظرشما
آخرین اخبار