مهمترین آسیب فضای مجازی کاهش تعامل های اجتماعی

شبکه‌های اجتماعی مجازی با عناوینی مختلفی راه اندازی شده و در دسترس مردم قرارگرفته وطراحان اغلب این شبکه‌ها غربی هستند که با مردم ایران و نوع سبک و سیاق زندگی آنها اشتراکات مهمی ندارند

شفاآنلاین>اجتماعی> این روزها فضای مجازی ساعت ها و روزهای افراد را پر کرده است و دیگر هیچ فردی را بیکار نمی بینیم چرا که با گوشی موبایل خود در فضاهای مجازی پرسه می زند.

به گزارش شفاآنلاین، شبکه‌های اجتماعی مجازی با عناوینی مختلفی راه اندازی شده و در دسترس مردم قرارگرفته وطراحان اغلب این شبکه‌ها غربی هستند که با مردم ایران و نوع سبک و سیاق زندگی آنها اشتراکات مهمی ندارند.

حضور ایرانی‌ها در استفاده از شبکه‌های اجتماعی بسیار پررنگ است و در صورت عدم دقت در طریقه استفاده از این فضا، شاهد آسیب‌های می‌شویم که در نظر اول به چشم نمی‌آید، اما پس از مدتی تهدید محسوب می‌شود.

اینترنت، انقلابی در زندگی آدمی ایجاد کرده، زندگی دیگر بدون این فناوری و دیگر ابزارها و امکاناتی که به‌زودی خواهد آمد ناممکن است، اما نباید فراموش کنیم همان‌گونه که زمانی باکتری‌ها جسم انسان را تهدید می‌کرد، امروزه ویروس اطلاعات(Information) و فناوری است که روان آدمی را می‌تواند تهدید کند. اینترنت فرصتی بزرگ است که اگر مراقب نباشیم، می‌تواند تهدیدی جدی باشد.

نشر معارف اسلامی از طریق اینترنت باید در مرحله فوق‌العاده‌ای قرار بگیرد

کارشناس مذهبی با بیان اینکه امروزه کمترجوانی را می‌توان پیدا کرد که در فضای مجازی و اینترنت فعالیت نداشته باشد اضافه کرد: نشر معارف اسلامی از طریق اینترنت باید در مرحله فوق‌العاده‌ای قرار بگیرد، چرا‌که در فضای مجازی ضعف تبلیغ را می‌توان به‌راحتی حس کرد.

حجت الاسلام غلامرضا زاهدی با تاکید بر اینکه امروز فضای مجازی(Cyberspace) تبدیل به یک فضای جنگ نرم شده که جنگی تمام‌عیار بوده و در طول تاریخ اسلام بی‌سابقه است و هدف اصلی آن نیز ضربه زدن به اعتقادات جوانان است ادامه داد: علوم است که این فضا، هم خطرات جدیدی را برای ما به دنبال دارد، و هم امکانات جدیدی را برای رشد فردی و اجتماعی در اختیار ما قرار می‌دهد. اما نباید صرفاً منفعلانه برخورد کنیم؛ باید ضمن صیانت و محافظت از آن‌چه می‌خواهند از ما بگیرند، از فرصت‌های این فضا استفاده کنیم، وقتی به فرصت‌های فضای مجازی نگاه می‌کنیم، به سهولت درمی‌یابیم چقدر جای این فناوری برای افزایش هدایت بشر و نجات انسان‌ها خالی بود، و... شاید این فرصت‌ها یکی از زمینه‌های پدید آمدن مقدمات ظهور باشد.

وی تصریح کرد: هدف از کاربرد فضای مجازی باید نخست از سوی فرد معین شود و میزان استفاده و صرف زمان نیز مورد توجه باید باشد که متأسفانه به‌علت نداشتن هدف و تعیین نشدن زمان افراد ساعت‌ها بدون کسب نتیجه سرگردان در دنیای مجازی وقت خود را بی‌ثمر تلف می‌کنند که این عمل از سوی جوانان و ناآگاهان از این فضا بسیار مشهود است.

زاهدی با بیان اینکه در مواجهه با تهدیدهای فضای مجازی دو اقدام اساسی لازم است اضافه کرد: یکی آنکه تقوا را رعایت کنیم تا آلودگی‌های این فضا نَفَس ما را نگیردو دیگر این‌که نظم و زمان‌بندی استفاده از این ابزار و حضور در فضای مجازی را نباید فراموش کنیم.

وی معتقد است: جوانان مذهبی با استفاده از فناوری‌های جدید و فضای مجازی معارف دین اسلام و معارف اهل‌بیت(علیه السلام) را در سراسر جهان گسترش دهند، زیرا این معارف مطابق عقل، فطرت و سیرت تمام انسان‌ها است و اگر مردم جهان سخنی را مطابق فطرت دریابند به طور قطع از آن پیروی می‌کنند.

فضای مجازی آمیزه ای از فرصت ها و تهدیدها

مدرس دانشگاه، فضای مجازی را آمیزه ای از فرصت ها و تهدیدها دانست وگفت: باید با بسترسازی فرهنگی، فرصت ها را بیشتر و تهدیدها را کمتر کنیم.

ارمغان عمارتی گفت: فضای مجازی می تواند هم فرصت ها و هم تهدیدهای زیادی ایجاد کرده و این ابزار را هم به ابزاری تخریبی و یا ابزاری موثر در جهت سازندگی بدل سازد.

وی با تاکید بر اینکه باید خانواده‌ها و مخصوصاً نوجوانان و جوانان را به سوی استفاده صحیح از فضای مجازی سوق دهیم ادامه داد: فناوری را نمی شود نفی کرد و در زندان اسیر کرد باید با بسترسازی کاری کنیم که فرزندان مان کمتر از این فضا استفاده کرده و در جهان واقعی بزرگ شوند و در واقع تمهیدات لازم برای این امر باید اندیشیده شود.

عمارتی با اشاره به اینکه محیط خانواده‌ها دیگر آن گرمای سابق را به دلیل ورود فضای مجازی در بین نسل‌های مختلف ندارند و ارتباط‌های حقیقی کمتر روی می‌دهد اظهارداشت: باید برنامه‌ریزی صورت گیرد تا دوباره فضاهای گرم خانواده‌ها شکل گیرد و فرزندان از درون خانواده‌ها باید تربیت یابند و تحت تاثیر تربیت غلط فضاهای مجازی قرار نگیرند.

فضای مجازی، قسمتی از واقعیت امروز است

مدیر گروه فرهنگ وهنر دانشگاه علمی کاربردی شهرداری سمنان، با بیان اینکه فضای مجازی، قسمتی از واقعیت امروز است اضافه کرد: نباید به فرزندان مان اجازه دهیم بی حد و حصر وارد فضای مجازی شوند.

وی مهمترین مخاطبان امروز فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی را جوانان و نوجوانان دانست و با تاکید بر خطرات این شبکه‌ها متذکر شد: فردگرایی افراطی مهمترین خطر این فضا و شبکه‌ها است و در صورتی که این فضا و شبکه‌ها به درستی مدیریت نشود انسان‌ها را از جامعه جدا و دچار فردگرایی و درون گرایی افراطی می‌کند.

عمارتی اعتیاد به اینترنت و فضای مجازی را از بزرگترین اعتیادها خواند و یادآور شد: نتیجه این اعتیاد جدا کرد فرد از جامعه و خانواده است و تولید محتوای مناسب بهترین ابزار برای مقابله با این اعتیاد است.

این مدرس دانشگاه یکی از آسیب های فضای مجازی کاهش تعامل های اجتماعی عنوان کردو افزود: فرد با حضور در شبکه های اجتماعی مراودات سطحی اش افزایش می یابد ولی این روابط عمیق نیست و حتی ممکن است روابط عمیقی که دوستان صمیمی خود داشته باشد را از دست بدهد.

وی با بیان اینکه در هر حال این فضای جدید که بسیار هم جدی شده و جزو اصل زندگی ما قرار گرفته دارای مزایا و معایبی است اضافه کرد: سرعت در اطلاع رسانی،استفاده از تجارب دیگران به عنوان فرصت و تردید در درستی منبع ،سخت کردن تصمیم گیری، سرعت اشاعه فحشا از جمله تهدیدهای فضای مجازی محسوب می شود.

استفاده‌ی نادرست از اینترنت تضادهای شخصیتی و فرهنگی را بوجود می آورد

یک روانشناس نیز با بیان اینکه امروزه وسایل ارتباطی بر زندگی انسان ها سایه افکنده است، این وسایل مانند چاقوی دو لبه ای است که می تواند نقاط مثبت و منفی داشته باشد گفت: یکی از آسیب های فضای مجازی در این خصوص آسیب پذیر بودن سلامت روانی کودکان و نوجوانان است.

عفت سالار اعتیاد اینترنتی و اختلال روحی ، افسردگی متمرکز، گوشه گیری، پرخاشگری، اضطراب اجتماعی، واکنش تند و برخوردهای سلبی در میان همسالان، ضعف مهارت مقابله، عزت نفس پایین، کم خودکارآمدی را از آسیب های روانی استفاده طولانی مدت از اینترنت برشمردو افزود: استفاده‌ی نادرست از اینترنت تضادهای شخصیتی و فرهنگی را بوجود می آورد.

وی تصریح کرد: کودکان و نوجوانان به خصوص در دوران بلوغ که مرحله‌ی شکل‌گیری هویت آن‌هاست و همواره به دنبال کشف ارزش‌ها و درونی کردن آن‌ها هستند، با اینترنت و حجم گسترده، حیرت‌انگیز و گوناگون اطلاعات مواجه می‌شود و ناچار هویت خویش را در این دنیای مجازی جست‌وجو می‌کنند و بدین سان ممکن است برخی و شاید تعداد زیادی از کودکان و نوجوانان راه را در اینترنت گم کرده و دوران هویت‌یابی خویش را بیش از پیش با بحران سپری کنند.

سالار با بیان اینکه زمانی که کودک و نوجوانی به اینترنت معتاد شود، انگیزه‌اش برای تعامل با دیگران کم می‌شود که خود اثرات منفی بر ارتباط شخصی و تعاملات اجتماعی او دارد افزود: این افراد دوستی‌ها را کمتر حفظ کرده، زمان کمتری با خانواده سپری و استرس‌های بیش‌تری را تجربه می‌کنند و در نهایت تنها و افسرده‌اند.

برای استفاده از فضای مجازی باید زمان را مدیریت کرد

این روانشناس معتقد است: خانواده، نخستین نهاد اجتماعی و محیط آموزش و تعلیم و تربیت کودکانی است که پا به عرصه آن می‌گذارند، کودکانی که محبت و عاطفه در خانواده، می‌تواند روح آشفته آنان را درمان کند و آنان را به زندگی سعادتمند و موفق امیدوار سازد،لذا برای تربیت و پرورش درست فرزندان، باید محیطی ایجاد کرد که در آن مهرورزی و عاطفه موج می‌زند.

وی درباره راهکار استفاده مناسب از فضاهای مجازی به خصوص در مورد والدین، اظهار داشت: زمینه اولیه گرایش افراد به دنیای مجازی، داشتن زمانی آزاد از یک طرف و نداشتن برنامه‌ای برای این زمان از طرف دیگر است؛ افراد در این شرایط، بی‌هدف وارد فضای مجازی می‌شوند و شروع به پرسه زدن در شبکه‌های اجتماعی مختلف می‌کنند؛ این کار تبدیل به عادت شده و تکرار می‌شود. برای ترک این عادت، برنامه‌ریزی برای جایگزین کردن فعالیت‌های مختلف و به همان اندازه جذاب می‌تواند موثر باشد. از طرفی دیگر، لازم است افراد خانواده، زمانی مشخص، محدود و تعریف شده برای استفاده از فضای مجازی داشته باشند.

سالار با تاکید بر اینکه باید برای استفاده از فضای مجازی باید زمان را مدیریت کرد ادامه داد: سن نوجوانی بسیار حساس بوده و آنها علاقه زیادی برای ورود به این فضا داشته، به همین دلیل ممانعت از ورود نوجوانان به شبکه های مجازی به نظر نتیجه معکوس به همراه دارد و روش درستی نیست و بهترین کار آموزش صحیح و کامل در خصوص قوانین و روش استفاده از فضای مجازی به آنها است تا در این محیط دچار مخاطره نشوند.