کد خبر: ۱۷۱۱۴۰
تاریخ انتشار: ۱۳:۴۰ - ۳۰ مهر ۱۳۹۶ - 2017October 22
کج خلقی، کم تحملی، بی اشتهایی، جویدن ناخن، پرسه زدن و راه رفتن با بی‌قراری، مجموعه نشانه ها و علائم وجود استرس در نوجوانان و جوانانی است که در میانه تغییرات هورمونی بدن و نگاه های کنجکاوانه و حساس والدین و جامعه گرفتارشده اند
شفا آنلاین>اجتماعی>جوانان در میدان زندگی، همواره با مشکلات و مصائبی دست و پنجه نرم می کنند که در نبود آموزش مناسب خود کنترلی، به اضطراب و استرس می انجامد. چالش روحی و ذهنی که نیازمند توجه و رسیدگی مسوولانه است تا فردای جوانان را به مرز نیستی نکشاند

به گزارش شفا آنلاین، کج خلقی، کم تحملی، بی اشتهایی، جویدن ناخن، پرسه زدن و راه رفتن با بی‌قراری، مجموعه نشانه ها و علائم وجود استرس در نوجوانان و جوانانی است که در میانه تغییرات هورمونی بدن و نگاه های کنجکاوانه و حساس والدین و جامعه گرفتارشده اند. تغییراتی که در نبود آموزش مناسب خودکنترلی، فردا را به مرز نیستی می کشاند.

مقوله ای که این روزها، بی رحمانه ابعاد مختلف زندگی افراد جامعه از نونهال تا کهنسال را احاطه کرده اند تا آن جا که بر اساس آمار رسمی وزارت بهداشت حدود 23 درصد جمعیت ایران مانند سایر کشورها به نوعی به یکی از انواع اختلالات روانی خفیف تا شدید مبتلا هستند.

اما آن چه این روزها بیش از همه موجب نگرانی خانواده ها و مسوولان ذیربط شده است، افزایش استرس و شیوع اختلالات روانی در جامعه جوان و در میان دانشجویان و دانش آموزان است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در همین راستا، «محمد رضا فراهانی» معاون فرهنگی و دانشجویی وزیر بهداشت، چندی پیش گفته بود دو درصد دانشجویان علوم پزشکی به آسیب های روانی جدی دچار هستند، 18درصد در معرض آسیب هستند و 40 درصد به مشاوره سلامت روان(mental health) نیاز دارند. همه این مسایل نشان می دهد که حوزه سلامت روان جوانان نیازمند رسیدگی اورژانسی و جدی است.

در کندوکاو علت و علایم استرس در جوانان و راهکارهای کاهش آن، گروه پژوهش و تحلیل خبری با «حسن عشایری» عصب‌شناس و روانشناس عصبی و استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران، گفت و گو کردیم. به بیان عشایری، استرس و عدم خودکنترلی در میان جوانان، یکی از تولیدات شهرنشینی است که در سایه ناآگاهی والدین و سیستم آموزشی ناکارآمد، گسترش یافته و جوانان را در فضای تعارض رها کرده است.

در ادامه شرح کامل این گفت و گو آمده است:

علت به وجود آمدن اضطراب و افزایش آن در رده سنی نوجوانان و جوانان چیست؟

**عشایری: اضطراب یکی از تولیدات شهرنشینی است که «ابن خلدون» جامعه شناس برجسته، سال ها قبل آن را فشار روانی عنوان کرده بود و بعدها به اضطراب(Anxiety) تغییر نام پیدا کرد؛ چرا که به باور روانشناسان و جامعه شناسان، فشار روانی مساوی است با عدم تعادل روانی که مجموعه این دو اضطراب نامیده می شود.

درباره علت افزایش اضطراب در میان قشر جوان هم باید گفت در درجه نخست، جوان هیجان خواه است، می خواهد مطرح شود، ارتباط برقرار کند. مشخصه هایی که سن بلوغ و تغییرات هورمونی برایش به ارمغان آورده است. بر همین اساس در امرو نهی هایی با فعل نهی مانند مکن، مپوش، مخور، مگو، مرو و هزاران افعال نهی دیگر دچار تعارض شده و سر در گریبان اضطراب فرو می برد.

رقابت های ناسالمی مانند کنکور و سایر موارد هم تشدید کننده این امر است. ضمن این که تفکر انتقادی از جامعه رخت بسته است؛ تفکر انتقادی سازنده به این معنا که با استدلال ورزی و منطق و نوآوری همراه باشد تا الگوساز باشد.

شاهد هستیم برخی از جوانان، برای فرار از اضطراب به فعالیت های هنری و ورزشی روی می آورند اما اضطراب و هیجانات دست از سر آنان بر نمی دارد. دلیل این امر را چه می دانید؟

**عشایری: یکی از ریشه ای ترین موضوعاتی که امروزه باعث افزایش افسردگی در بین جوانان شده است، عدم تسلط آن ها بر کنترل و اداره زندگی اجتماعی شان است. جوان، هیجانات سرگردان خود را با ورزش کردن سرپوش می گذارد تا بلکه جبران هیجان کنند. با این حال، درمواردی شاهد افسردگی(Depression)، اضطراب و رفتارهای ناهنجار از این افراد هستیم. برخی دیگر هم به دلیل فقر، از امکانات تخلیه هیجان محروم هستند و در جامعه حقیر هم شمرده می شوند. در این جا، جوان دچار تعارض می شود که در روانشناسی از آن به روان رنجوری نام می برند؛ حالتی که فرد را وارد یک حلقه شیطانی وحشتناک می کند که در یک مدار می چرخد و هر روز بر شدت آن افزدوه می شود.

پس می توان گفت عدم تخلیه هیجان، عواقب ناخوشایندی برای زندگی حال و آینده جوانان دارد؟

**عشایری: اگر این جوان ها محدود شوند و هیجانات آزاد نشده در آن ها باقی بماند، سراغ هیجانات کاذب می روند که مصرف مواد مخدر و روانگردان ها وپرخاشگری بخشی از آن است. دچار یادزدایی می شوند به این معنا که آنچه می بینند را نمی خواهند و آنچه را که می خواهند، نمی بینند. در جریان اتفاقات سراسر جهان و نحوه زندگی آنها هستند ولی وقتی اطراف شان را نگاه می کنند، بیکاری، فشار اقتصادی را می بینند، این که خانواده ها از نظر مالی تامین نیستند، تفریح نیست.

در نتیجه با استرس، اضطراب و افسردگی روبه رو می شوند و به سمت و سوی چیزهایی کشیده می شوند که عواقب ناخوشایندی به همراه دارد. به سمت گریزگاهی برای فرارکه هنجارشکن است به عنوان نمونه با لباس های پاره و رنگ و رو رفته عرض اندام می کنند تا خود را از وضع موجود رها کنند.

نقش خانواده در ایجاد، افزایش یا کاهش اضطراب جوانان را چگونه ارزیابی می کنید؟

**عشایری: دلایل اضطراب در نوجوانان و جوانان متنوع و گوناگون است و اگر والدین برای رفع آن کمی صبر و حوصله به خرج بدهند، مشکل به سادگی از بین خواهد رفت. به عبارتی از درخت بید نباید انتظار آلبالو داشت، پس خانواده هم بسیار موثر است در کاهش یا افزایش اضطراب جوانان.

همواره عنوان می شود که جامعه و خانواده به کاهش اضطراب جوانان کمک کنند. نقش خود جوانان در این امر چیست؟

**عشایری: جامعه ما همواره با نبود مراکز معتبر برای مراجعه مردم و ارایه خدمات سلامت روان روبه رو است و همین امر باعث شده شبکه های ماهواره ای نیز به تبلیغ داروها و روش های غیر علمی برای جذب جوانان دست بزنند و بازار مکاره ای را در این آشفته بازار رقم بزنند. در واقع زمانی که اوضاع هنوز چندان وخیم نشده باید آن را جدی گرفت و درمان کرد.
اما نقش جوان در کاهش یا افزایش اضطراب بسیار مهم است. جوان باید جرات ورزی داشته باشد تا بتواند سنت گریز و مرز شکن باشد و خود را با استدلال ورزی ثابت کند. جرات ورزی که متاسفانه در طیف جامعه وجود ندارد. باید ثابت کند جوان بودن و هیجان خواهی جرم نیست، آینده نگری و پرسش جرم نیست تا در جمع، هراس مورد قضاوت بودن نداشته باشد.

به نظر شما، راهکاری که بتواند تا حدودی از اضطراب جوانان بکاهد و آنان را با انگیزه بیشتر به سمت هدف هدایت کند، کدام است؟

**عشایری: اگر مکانیزم هایی از نظر آموزش در خانواده، در آموزش و پرورش، دانشگاه، رسانه و محیط وجود نداشته باشد تبدیل می شود به مساله بغرنجی که اگر تیپ شخصیتی جوان، درونگرا باشد افسرده می شود و اگر برونگرا باشد تهاجمی. پس باید توانایی ها، خواسته ها و نیازهای واقعی و کاذب جوانان را شناخت تا با تفکیک تیپ های مختلف، نحوه برخورد و راهکار کاهش اضطراب را سازماندهی کرد.

مراجعه به مراکز مشاوره راهکار دیگری است برای رهایی فرد رنجیده از رنج ها و بازگشت آرامش به وی و اطرافیان. مشاوره هم بایستی از کاسبی و تجارت و خالی کردن جیب مراجعه کنندگان فارغ باشد و یکطرفه به نصیحت نپردازد بلکه با تحقیق، تحلیل و بررسی به شناخت کامل جوان برسد وکمک کند تا انرژی جوان هدر نرود. راهکار دیگر، الگو پذیری جوانان است اما نه به این معنا که هر قدمی که پدر یا پدر بزرگ برداشته است، جوان هم بردارد. جامعه باید به جلو پیش برود پس سنت هم باید با مدرنیته همپا و همگام باشد.ایرنا
برچسب ها: افسردگی ، استرس ، اضطراب
نظرشما
نام:
ایمیل:
* نظر: