شفا آنلاین:تازه‌ترین نتایج مطالعه «میزان پیشرفت کشورها در شاخص‌های توسعه پایدار» نشان می‌دهد ایران در رتبه ۶۹ در بین ۱۸۸ کشور جهان قرار دارد. در مطالعه میزان پیشرفت اهداف توسعه پایدار بهداشتی در ۱۸۸ کشور جهان، سی‌وهفت مورد از ۵۰ شاخص مربوط به SDG (اهداف توسعه پایدار) مربوط به سلامت طی سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۶ اندازه‌گیری شده‌اند.
به گزارش شفا آنلاین:به
گفته مجریان مطالعه، از آنجا که موسسات ملی و جهانی به دنبال استحکام
راهبردهای عملی و تدوین سیاست‌های مشخص در زمینه اهداف توسعه پایدار
هستند، پیش‌بینی‌های اولیه نیز برای شاخص‌های ۲۰۳۰ صورت گرفته است. در
برآورد بار جهانی بیماری‌ها، آسیب‌ها و عوامل خطر ۲۰۱۵ (GBD 2015) سی‌وسه
شاخص سلامت<Health index> مرتبط و یک شاخص کلی SDG مربوط به سلامت برای ۱۸۸ کشور از سال
۱۹۹۰ تا ۲۰۱۵ اندازه‌گیری شده بود که چهار شاخص: پوشش واکسن برای جمعیت هدف
در برنامه‌های ملی، شاخص خشونت فیزیکی، سوءاستفاده جنسی از کودکان و ثبت
مرگ در GBD 2016 افزوده شدند.
رتبه ۶۹ ایران و ارتقای ۳۵ پله‌ای در شاخص‌های توسعه پایدار ۲۰۱۶: در
ارزیابی سال گذشته، ایران در بین ۱۸۸ کشور جهان در رتبه ۱۰۴ قرار داشت که
با لحاظ شاخص‌های جدید رتبه ایران به نحو چشمگیری (۳۵ پله) افزایش یافته و
به ۶۹ ارتقا یافته است. ترکیه هم که در ارزیابی قبلی یک پله بالاتر از
ایران در رتبه ۱۰۳ بود، امسال با رشدی به‌مراتب بیشتر از ایران (۴۵ پله) به
رتبه ۵۸ صعود کرده و البته عربستان که در ارزیابی سال گذشته پس از ایران
در رتبه ۱۰۵ بود امسال تنها با یک رتبه ارتقا به رتبه ۱۰۴ رسیده است.
نمرات
شاخص‌های توسعه پایدار در فاصله بین صفر تا ۱۰۰ قرار دارند که صفر نشانه
بدترین وضعیت و ۱۰۰ نشانه بهترین وضعیت دستیابی به اهداف توسعه پایدار
است.
ایندکس ایران در دستیابی به مجموع ۳۷ هدف توسعه پایدار معادل ۶۲ و در سایر اهداف غیر توسعه هزاره معادل ۶۰ است.
موفقیت عالی و خوب ایران در ۱۵ شاخص و وضعیت متوسط، بد و بدتر در ۲۲ شاخص
۳۷گانه: نگاهی به نتایج کلی مطالعه نشان می‌دهد ایران در ۱۵ شاخص دارای
وضعیت عالی و خوب (نمره ۷۵ – ۱۰۰) است و در ۲۲ شاخص دارای وضعیت متوسط، بد و
بدترین (نمرات صفر – ۷۵) است.
بهترین عملکردهای ایران در شاخص‌های توسعه پایدار ۲۰۱۶
نتایج
مطالعه نشان می‌دهد ایران در ۷ شاخص: پوشش بالای واکسیناسیون با نمره
(۱۰۰)، شیوع پایین آلودگی هوای خانگی (۱۰۰)، مصرف الکل (۱۰۰)، حضور فرد
ماهر در زایمان‌ها (۹۸)، شیوع پایین بیماری‌های گرمسیری نادیده گرفته شده
(۹۸)، بهداشت و درمان (۹۲)، بهداشت (۹۰) دارای بهترین عملکرد بوده است.
همچنین
ایران در ۸ شاخص: پوشش خدمات تنظیم خانواده با نمره (۸۷)، قد کودکان (۸۷)،
بار ناشی از خطرات شغلی (۸۴)، درصد بالای دسترسی به آب و دفع بهداشتی
فاضلاب (۸۱)، بروز مالاریا (۷۹)، لاغری کودکان (۷۶)، شیوع سوءاستفاده
جنسی از کودکان (۷۵) و موارد بروز اچ‌آی‌وی (۷۵) در وضعیت خوب (نمره ۷۵ تا
۹۰) قرار دارد.
عملکردهای ضعیف‌تر ایران در شاخص‌های توسعه پایدار ۲۰۱۶
همین
نتایج اما حاکیست ایران در ۶ شاخص: آلودگی ریزگردها (۲۶)، مرگ‌ومیر ناشی
از حوادث جاده‌ای (۲۷)، نرخ مرگ‌ومیر ناشی از مسمومیت‌های غیرعمدی (۲۸)،
مرگ‌ومیر نوزادی (۴۰)، زایمان دختران نوجوان (۴۳) و نیز خشونت خانگی (۴۵)
دارای عملکرد ضعیف (نمره زیر ۵۰) بوده است.
یافته‌های مطالعه شاخص‌های توسعه پایدار ۲۰۱۶ نشان می‌دهد که ایران در ۱۶
شاخص: آلودگی هوای خانگی و محیطی با نمره (۵۰)، بروز هپاتیت بی (۵۰)، مرگ
کودکان زیر ۵ سال (۵۳)، مرگ بر اثر فجایع طبیعی (۵۵)، شیوع بیماری‌های
غیرواگیر (۵۶)، مرگ ناشی از آب غیربهداشتی (۶۵)، شیوع خشونت فیزیکی (۶۶)،
مرگ ناشی از خودکشی (۶۷)، مرگ ناشی از خشونت میان‌فردی (۶۸)، اضافه وزن
کودکان (۶۸) سیستم مطمئن ثبت مرگ (۶۹)، شاخص جهانی پوشش سلامت (۷۰)، شیوع
سیگار کشیدن روزانه (۷۴)، بروز سل (۷۴)، نسبت مرگ‌ومیر مادران (۷۴) دارای
وضعیت بد و متوسط (نمره ۵۰ – ۷۵) بوده است.
جهش‌های ایران در شاخص عملکردهای ۲۰۱۶ نسبت به ۲۰۱۵: مروری بر یافته‌های
فوق نشان می‌دهد که ایران در مجموع عملکردهایی با وضعیت عالی و خوب، در سه
شاخص بهداشت، دسترسی به آب و دفع بهداشتی فاضلاب و بروز اچ‌آی‌وی، دارای
جهش خوبی در ارتقای نمره نسبت به سال ۲۰۱۵ بوده است؛ به طوری که از سطح
ضعیف در سال ۲۰۱۵ به سطح عالی در ۲۰۱۶ رسیده است و حتی در مجموع عملکرد
بدترین، بد و متوسط، در شش شاخص مرگ ناشی از تصادفات جاده‌ای، آلودگی
هوای خانگی و محیطی، مرگ بر اثر فجایع طبیعی، خشونت فیزیکی، بروز سل و
مرگ‌ومیر مادران دارای جهش در نمره بوده اما همچنان در نمره ۷۵ و زیر آن
قرار دارد.
تنزل نمره ایران در ۱۸ شاخص ۲۰۱۶ نسبت به ۲۰۱۵: دیگر نکته مهم این یافته‌ها
آن است که در بین شاخص‌هایی که ایران دارای عملکرد عالی یا خوب (نمرات ۷۵
-۱۰۰) بوده است، در پنج شاخص حضور فرد ماهر در هنگام زایمان (۱ پله)،
شیوع بیماری‌های گرمسیری نادیده گرفته شده (۱ رتبه)،قد کودکان (۳ پله) بروز
مالاریا (۵ پله) و لاغری کودکان (۱۰ پله) تنزل نمره داشته است. همچنین از
مجموع شاخص‌هایی که ایران دارای وضعیت متوسط، بد و بدترین بوده است، در ۱۳
شاخص شیوع سیگار کشیدن روزانه، پوشش سلامت، اضافه وزن کودکان، مرگ‌های
ناشی از خودکشی، مرگ ناشی از آب غیربهداشتی، شیوع بیماری‌های غیرواگیر،
مرگ کودکان زیر ۵ سال، بروز هپاتیت بی، آلودگی هوای خانگی و محیطی، زایمان
نوجوانان، مرگ‌ومیر نوزادان، مسمومیت غیرعمدی، ذرات ریز، با وجود تداوم
وضعیت نامناسب و بد، نسبت به ۲۰۱۵ اندکی تنزل کرده و بدتر شده است. بدین
ترتیب، تنزل ایران در نمرات شاخص‌ها، دو برابر جهش در نمرات شاخص‌های ۲۰۱۶
نسبت به ۲۰۱۵ بوده است.
وضعیت قرمز ایران در سه شاخص: وضعیت ایران در سه شاخص ذرات ریز، مرگ ناشی
از تصادفات جاده‌ای و مسمومیت غیرعمدی طبق عملکرد بر اساس شاخص‌های توسعه
پایدار ۲۰۱۶ هشدارآمیز بوده است. همچنین وضعیت ایران در شاخص‌های مرگ‌ومیر
نوزادان، زایمان نوجوانان، آلودگی هوای خانگی و محیطی، بروز هپاتیت بی، مرگ
کودکان زیر ۵ سال، مرگ بر اثر فجایع طبیعی، شیوع بیماری‌های غیرواگیر با
کسب رتبه زیر ۶۰ نیازمند توجه جدی است.
متوسط شاخص SDG مربوط به سلامت در سال ۲۰۱۶: بر اساس یافته‌های این
مطالعه، متوسط شاخص SDG مربوط به سلامت در سال ۲۰۱۶ در سطح جهانی ۵۶/۷ و
عملکرد کشورها در سطح مربوط به شاخص SDG مربوط به سلامت در سال ۲۰۱۶ تا حد
زیادی متغیر بوده است.
کشورهای دارای بهترین و بدترین عملکرد در شاخص‌های توسعه پایدار ۲۰۱۶: در
شاخص‌های ۳۷ گانه ارزیابی‌شده توسعه پایدار در ۲۰۱۶، سنگاپور، ایسلند و
سوئد بهترین عملکرد را در شاخص‌ها و افغانستان، جمهوری آفریقای مرکزی و
سومالی بدترین عملکرد را داشته‌اند. یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهد بین
سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۶، بهبود قابل‌توجهی در شاخص‌های توسعه پایدار در چندین
کشور از جمله کامبوج، روآندا، گینه استوایی، لائوس، ترکیه و چین به دست
آمده است. با این حال، تعدادی از کشورها مانند لسوتو و جمهوری آفریقای
مرکزی و حتی کشورهای دارای درآمد بالا مانند ایالات متحده آمریکا، پیشرفت
کمتری را نشان داده‌اند. مجموع بررسی‌ها حاکی از آن است که بسیاری از
مناطق به‌ویژه کشورهای دارای بدترین وضعیت در شاخص‌های توسعه پایدار با
چالش‌هایی در زمینه اهداف تعیین‌شده مربوط به SDG مرتبط با سلامتی مواجه
هستند. این مطالعه با اشاره به نابرابری‌های بهداشتی در جهان، بر دسترسی
همه جمعیت‌ها به شاخص‌های سلامت در توسعه پایدار تاکید دارد.سپید
UN.org
