شفا آنلاین:رشد بدخیم و غیرطبیعی سلول های تخمدان موجب ایجاد سرطان تخمدان (Ovarian cance) می شود که در سنین مختلف از قبل از بلوغ، دوران بارداری و پس از یائسگی دیده می شود. سرطان های تخمدان <Ovarian cancer>بسیار متعدد و متنوع هستند و شدت رشد و سرعت بیماری بر حسب نوع سرطان تخمدان متفاوت است. ولی به طور کلی در سنین قبل از یائسگی شایع تر است. در حدود یک درصد از سرطان های تخمدان زیر 20 سالگی ایجاد می شود. شایع ترین سن ابتلا حدود 40 تا 50 سالگی است و 30 تا 40 درصد بدخیمی های تخمدان بعد از 65 سالگی رخ می دهد.
به گزارش شفا آنلاین: علت آن در تمام موارد قابل تشخیص نیست. ارتباط ژنتیک و ارثی در برخی انواع سرطان تخمدان وجود دارد. بنابراین اگر در مادر یا خواهر یک خانم، سابقه سرطان تخمدان وجود داشته باشد، خطر ابتلا در ایشان بیشتر از سایر افراد است. چاقی و مصرف غذاهای چرب هم در افزایش سرطان های مختلف از جمله سرطان تخمدان موثر است. سرطان تخمدان در خانم هایی که زایمان نداشته اند بیشتر از کسانی است که بارداری و زایمان داشته اند.
بلوغ زودس و یائسگی دیررس هم خطر این سرطان را افزایش می دهد. مصرف قرص های ضدبارداری ممکن است در کاهش سرطان تخمدان نقش داشته باشد و کسانی که از قرص های ضدبارداری استفاده می کنند کمتر به این سرطان مبتلا شوند.
قرص های ضد بارداری خوراکی تنها روش توصیه شده برای پیشگیری از سرطان تخمدان است. خطر ابتلا به این نوع سرطان در بیمارانی که قرص های ضد بارداری خوراکی مصرف کرده اند، به نسبت کسانی که از داروهای ضد بارداری استفاده نمی کنند کمتر است. بارداری و زایمان هم به کاهش شیوع آن کمک می کند.
علایمی سرطان تخمدان:
به علت قرار گرفتن تخمدان ها در عمق لگن، علایم سرطان تخمدان دیر ظاهر می شود. مهم ترین علامت آن، وجود یک توده یا تومور در داخل لگن به هنگام معاینه است که ممکن است با درد و فشار در لگن، یبوست یا تکرر ادرار، خود را نشان بدهد.
درد شدید در قاعدگی و درد در موقع مقاربت ممکن است از علایم دیگر این تومورها باشد. بنابراین توجه به علایم فوق اهمیت دارد و به خصوص خانم ها در صورت احساس بزرگی شکم حتما باید مورد بررسی قرار گیرند.
اختلالات قاعدگی و خون ریزی در خانم های مُسن که سال ها است یائسه شده اند از دیگر علایم این تومورها است.
متاسفانه وقتی تومور تخمدان موجب بزرگی شکم، خون ریزی یا وجود مایع در شکم می شود ممکن است مدت ها از شروع بیماری گذشته باشد، بنابراین به کلیه خانم ها در سنین باروری و پس از یائسگی باید توصیه کرد که حتی در صورتی که هیچ گونه مشکلی ندارند حداقل سالانه مورد معاینات لگنی انجام پاپ اسمیر قرار گیرند و در صورت شک به توده های لگنی، سونوگرافی رحم و تخمدان ها خصوصا به طریق واژینال برای بررسی دقیق، انجام شود.
برای تشخیص زودرس لازم است کلیه خانم ها حداقل سالی یک بار به پزشک مراجعه و تحت معاینه دقیق لگنی و پاپ اسمیر و در صورت نیاز سونوگرافی قرار گیرند چون این بیماری اگر زود و در مراحل اولیه تشخیص داده شود موفقیت در درمان بسیار خوب خواهد بود.
متاسفانه در اکثریت موارد سرطان های تخمدان، خانم ها در مراحل پیشرفته به پزشک مراجعه می کنند. خانم هایی که سابقه سرطان تخمدان در خانواده دارند لازم است به طور مرتب تحت معاینه و آزمایشات لازم قرار گیرند.
علائمی که در صورت مشاهده آن باید به پزشک مراجعه کرد:
– احساس سنگینی و فشار در لگن،
– احساس بزرگی شکم، تغییر در وضعیت قاعدگی
– خون ریزی یا لکه بینی پس از یائسگی
– تغییر در وضعیت اجابت مزاج و یبوست
– تکرر ادرار
– درد یا خون ریزی به هنگام مقاربت و تهوع
– بی اشتهایی و سیری زودرس.
درمان سرطان تخمدان:
درمان در اکثر موارد جراحی است. وسعت درمان به نوع سرطان و میزان انتشار آن در داخل لگن و سایر قسمت های بدن و سن وتمایل بیمار برای بارداری بعدی بستگی دارد.
بر اساس نوع تومور ممکن است از شیمی درمانی هم استفاده شود.
در خانم های یائسه برداشتن رحم و لوله ها و تخمدان های دو طرف و نمونه گیری از قسمت های مختلف لگن و شکم انجام می شود.
در خانم های جوان در صورتی که سرطان زود تشخیص داده شود، می توان رحم را حفظ کرد تا در سال های بعد بارداری داشته باشد.
چندین نوع از سرطانهای تخمدان وجود دارد؛ از جمله سرطان اپی‌تلیال، سرطان بوردرلاین و سرطان سلول‌های زاینده. شایع‌ترین نوع، سرطان سلول‌های اپی‌تلیال یا سلول‌های پوشش‌دهنده تخمدان‌هاست و حدود 80 تا 90درصد سرطانهای تخمدان از این نوع هستند. سرطانهای بوردرلاین یا سرطان سلول‌های بنیادین سرطانهای نسبتا خوش‌خیم‌تر و كم‌خطرتری هستند كه با یك جراحی كوچك قابل درمانند. سرطان سلول‌های زاینده یا جرم سل تخمدان هم بین 5 تا 10درصد سرطانهای این عضو است و در سلول‌هایی كه در آینده به تخمك بدل می‌شوند، رخ می‌دهد.
آنهایی كه فرزند ندارند بیشتر در خطر سرطان تخمدان هستند
به طور كلی می‌توان چند عامل خطر اصلی را در مورد سرطان تخمدان ذكر كرد:
1- نداشتن فرزند و باردار نشدن، دخترانی كه ازدواج نمی‌كنند یا پس از ازدواج باردار نمی‌شوند بیشتر درمعرض ابتلا به این بیماری هستند.
2- هرقدر سن بالاتر رود احتمال ابتلا به بیماری بیشتر می‌شود. عموما این سرطان زنان بالای 50 سال را به‌خود درگیر می‌كند و بیشترین افراد مبتلا بین 55 تا 60 سال را دارند.
3- داشتن سابقه ابتلا به سرطان تخمدان در یكی از افراد نزدیك خانواده از مهم‌ترین فاكتورهای ابتلا به این بیماری است. مطالعات همچنین نشان داده ابتلای نزدیكان فرد به سرطانهای روده بزرگ، ركتوم، رحم یا سرطان سینه هم احتمال ابتلای فرد به سرطان تخمدان را افزایش می‌دهد.
4- زنانی كه برای برطرف كردن علائم دوران یائسگی تحت هورمون درمانی قرار می‌گیرند و برای آنها داروهای هورمونی صرفا استروژنی تجویز می‌شود، اگر برای 10سال این هورمون‌ها را دریافت كنند احتمال ابتلای آنها به سرطان تخمدان افزایش می‌یابد.
5- برخی تحقیقات نشان داده، داروهای تحریك‌‌كننده تخمدان‌ها كه برای استفاده‌كنندگان از شیوه درمان ناباروری IVF تجویز می‌شود، احتمال بروز سرطان تخمدان از نوع بوردرلاین را افزایش می‌دهد.
6- زنانی كه به بیماری آندومتریوز مبتلا هستند احتمال بیشتری برای ابتلا به سرطان تخمدان دارند.
7- زنان با اضافه‌وزن زیاد و دارای BMI بالای 30 هم احتمال ابتلای بیشتری دارند.
8- زنان پاكستانی، نروژی، ایسلندی، لهستانی و هلندی بالاترین درصد مبتلایان به این بیماری را تشكیل می‌دهند.
