آیا داروی فاکتور 9 بیماران هموفیلی در کشور کم است؟

شفا آنلاین:مشکل تامین دارو در هر کشوری تا زمانی که به نقطه بحران نرسد، خبرساز نمی‌شود. شاید این یکی از ایرادات سیستم‌های مختلف در دنیا است که تا مشکل به نقطه بحران نرسد از اعلام آن خودداری می‌کنند. کشور ما نیز از این قاعده کلی مستثنی نیست.

به گزارش شفا آنلاین:حال اگر مشکل تامین دارو مربوط به بیماران خاص و در این مورد خاص مربوط به تولید و انحصار دارو توسط شرکتی خاص باشد، اهمیت خبر را چند برابر می‌کند. مشکل این‌بار تامین داروی فاکتور 9 بیماران هموفیلی<Factor medicine for 9 patients with hemophilia> است. آنطور که رئیس اداره برنامه‌ریزی و آمار اداره کل نظارت بر دارو و مواد مخدر سازمان غذا و دارو می‌گوید: «داروی فاکتور ۹ به اندازه کافی در کشور موجود است و تامین آن با مشکل و کمبودی همراه نیست.» طلعت قانع می‌افزاید: «مشکل کمبود احتمالی در برخی از مراکز درمانی عمدتا ناشی از بدهی آن مراکز به شرکت‌های پخش دارو است. البته مشکلات نقدینگی ناشی از بدهی مراکز درمانی و دارویی به شرکت‌های پخش است و سازمان غذا و دارو به تلاش‌های خودش در این زمینه ادامه می‌دهد.»
مشکل بیمه‌ای داروهای بیماران هموفیلی
اما احمد قویدل، مدیرعامل کانون هموفیلی ایران  بحث را فراتر از این مشکل می‌داند و این اختلال را ناشی از یک چرخه نادرست تامین دارو می‌داند و معتقد است که شرکت‌های پخش با نفوذ و قدرت بی‌اندازه‌ای که در امر تامین دارو در کشور پیدا کرده‌اند، موجبات بروز مشکل در این حوزه شده‌اند و اگر برای این مشکلات چاره‌ای اندیشیده نشود ممکن است در آینده‌ای نه‌چندان دور چرخه تامین دارو و نظام سلامت را با مشکلات فراوان مواجه کند. قویدل معتقد است: «کانون هموفیلی در بحث تامین داروی بیماران هموفیلی با دو معضل مواجه است، معضل اول که بسیار بزرگ‌تر از مشکل دوم است و ممکن است بحران‌ساز هم شود مشکل بیمه‌ای داروهای بیماران خاص ازجمله هموفیلی است.» وی می‌گوید: «از آنجا که داروهای بیماران خاص بسیار گران قیمت هستند، در سال‌های گذشته یارانه دارویی این بیماران به واردکنندگان دارو و تجهیزات پزشکی مورد نیاز این بیماران داده می‌شد و این داروها با قیمت یارانه‌ای وارد سیستم توزیع می‌شد. به‌عنوان نمونه دارویی که 300 هزار تومان بود 295 هزار تومان آن را دولت به صورت مستقیم به واردکننده و یا تولیدکننده دارو می‌داد و 5 هزار تومان آن در سیسیم مالی گردش می‌کرد. البته بخشی از این مبلغ بیمه تقبل می‌کرد و بخشی دیگر را هم که سهم بیمار بود مورد بخشودگی قرار می‌گرفت و دارو به‌صورت رایگان به دست بیمار می‌رسید. اما از دو سال پیش ایران برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی مجبور شد قیمت‌های خود را با قیمت‌های جهانی هماهنگ کند؛ بنابراین در این راستا قیمت‌های داروها نیز به قیمت‌های اصلی برگردانده شد. البته با این روند یکی از مخاطراتی که در سیستم دولتی بود و آن خروج دارو از سیستم دولتی بود رفع شد، اما این روند قدری وضعیت تامین دارو را دشوار کرده است.»
قویدل اضافه کرد: «مشکل دیگری که سال قبل در بحث دارو اتفاق افتاد این بود که حجم زیادی از نقدینگی از سوی دولت به بخش دارو تزریق شد، اما این حجم نقدینگی به سازمان‌های بیمه‌گر داده شد تا از طریق این سازمان‌ها، مراکز درمانی تامین دارو کنند و همه اختیارات در بحث تامین مالی به سازمان‌های بیمه‌گر داده شد.» وی ادامه می‌دهد: «متاسفانه مشکل اصلی این است که دولت منابع مالی را در اختیار سازمان‌های بیمه‌گری قرار داده است که به آنها بدهکار است و این بدهکاری‌ها که بالغ‌بر یک‌سال عقب افتادگی دارد صرف بدهی‌ها می‌شود و این سازمان‌ها اعلام می‌کنند که این منابع صرف بدهی دولت به آنها شده است.»
گروکشی شرکت‌های پخش دارو
مدیرعامل کانون هموفیلی ایران با بیان اینکه از روز اول هم همه درباره این روند نادرست هشدار داده بودند، گفت: «حال تصور کنید که چرخه این گردش مالی بسیار بزرگ از یک سمت ناقص شود؛ به‌عنوان مثال شرکت‌های پخش دارو دارو را از شرکت تولیدکننده یا واردکننده خرید می‌کنند و طبق توافق وزارتخانه‌های رفاه و بهداشت قرار بر این بود که پول این شرکت‌ها در طول یک ماه پرداخت شود تا این شرکت‌ها به تولیدکننده و واردکنندگان پرداخت نمایند، اما این اتفاق نیفتاد و شرکت‌های پخش به شدت دچار مشکل شدند.»
قویدل اضافه می‌کند: «در حال حاضر میزان مطالبات داروخانه‌های ما که بخش قسمت کوچکی از تامین دارو هستند به مبلغ 11 میلیارد تومان رسیده که این مبلغ درباره تامین اجتماعی از برج 11 سال قبل و سازمان بیمه سلامت از برج 6 سال گذشته پرداخت نشده است. بنابراین در تعریف این چرخه ناقص می‌توان گفت که پول بیماران هموفیلی دست شرکت‌های بیمه است و پول شرکت‌های پخش دارو دست ما؛ همچنین پول شرکت‌های تولید‌کننده و واردکننده دست شرکت‌های پخش است.»
وی با بیان اینکه مشکل زمانی بروز می‌کند که شرکت‌های پخش دارو به خود این اجازه را می‌دهند که مشتریان خود را در لیست سیاه قرار دهند و داروی بیماران را گرو نگه‌دارد، اضافه می‌کند: «در بحث کمبود داروی فاکتور 9 بیماران هموفیلی که در طی یک ماه گذشته به وجود آمده است شاهد گروکشی یک شرکت پخش به اسم بهستان پخش بودیم. این شرکت اعلام می‌کرد که ما باید بدهی خود را بپردازیم و ما نیز اعلام کردیم که پول ما دست بیمه است و آنها هم اعلام می‌کردند که باید پول سازنده و واردکننده را بدهند. این پروسه گروکشی 15 روز ادامه پیدا کرد و در نهایت امتیاز توزیع این دارو را از داروخانه‌های کانون هموفیلی گرفتند و به داروخانه‌های هلال‌احمر دادند.» قویدل با بیان اینکه این قبیل اقدامات با عنوان طرح تحول سلامت که براساس آن بیمار نباید برای تامین دارو به بیرون مراجعه کند مطابقت ندارد، تاکید می‌کند: «متاسفانه در حوزه دارو سرمایه‌داران صاحب شرکت، سیاست‌گذار شده‌اند و اگر این روند ادامه پیدا کرده و دولت آن را اصلاح نکند موجبات بروز بحران و به خطر افتادن امنیت درمان را در کشور را فراهم خواهد آورد.»
انحصار در تولید فاکتور 9
مدیرعامل کانون هموفیلی ایران می‌افزاید: «بحث دوم این است که درحال حاضر در اقلام مورد نیاز بیماران هموفیلی یک مشکل وجود دارد وآن درباره داروی فاکتور 9 مورد نیاز این بیماران است. البته علت این مشکل غیر از بحث تامین مالی مورد نیاز این دارو، این است که ما پلاسمای مورد نیاز تامین این دارو را طبق قرادادی با یک شرکت آلمانی به این کشور ارسال می‌کنیم و این شرکت با پلاسمای ایرانی دارو را دریافت می‌کنیم. البته در این روند دارو با 30 درصد زیر قیمت اصلی به کشور وارد می‌شود. مشکلی که در این بحث وجود دارد این است که در بحث تامین دارو انحصار برای آلمان به وجود آمده و اگر این کشور رابطه خود را با ما قطع کند تامین داروی ما به مخاطره می‌افتد.» مدیرعامل کانون هموفیلی در پایان تصریح می‌کند: «در حال حاضر بخش بزرگی از داروهای مورد نیاز بیماران هموفیلی از خارج کشور وارد می‌شود و تنها یک قلم از داروهای مورد نیاز این بیماران که همان فاکتور 7 است در داخل تولید می‌شود. البته اخیرا هم داروی فاکتور 8 ایرانی در خراسان تولید و در بازار عرضه شده است ولی همچنان بحث واردات داروی فاکتور 9 در کشور وجود دارد و باید برای این دارو نیز چاره‌ای اندیشیده شود.»سپید