پیشی گرفتن میزان قاچاق تجهیزات پزشکی از دارو

شفا آنلاین:  البته قاچاق محصولات سلامت‌محور اتفاق جدیدی نیست، اما اعتراف مسئولان و متولیان حوزه سلامت به ناکافی بودن مبارزه با این پدیده خود زنگ خطری است که باید عزم جدی همه دستگاه‌های متولی مبارزه با قاچاق را برای مبارزه سازمان‌یافته‌تر در این حوزه جزم کند. از سوی دیگر قاچاق این نوع محصولات ابعاد گسترده‌ای مانند قاچاق دارو، قاچاق تجهیزات پزشکی و ... دارد که البته ارقام مختلفی دارد.

قاچاق 15 درصدی تجهیزات پزشکی مورد استفاده در منزل
به گزارش شفا آنلاین:محمود بیگلر، مدیرکل تجهیزات پزشکی سازمان غذا و دارو در واکنش به اظهارنظر رئیس سازمان غذا و دارو درباره حجم بالای قاچاق در حوزه تجهیزات پزشکی به نسبت حوزه دارو   می‌گوید: «این موضوع باید قدری واضح‌تر بیان شود و بایستی روشن شود که منظور ایشان در چه حوزه‌ای از تجهیزات پزشکی بوده است. البته در زمینه اقلام سرمایه‌ای و اقلامی که در بیمارستان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند به‌طور قطع قاچاق زیر 5 درصد است، اما در حوزه محصولات و تجهیزات پزشکی مورد استفاده در منزل یا به‌اصطلاح home use و اقلامی که در بازارهایی مانند ناصرخسرو به وفور یافت می‌شود مانند چسب زخم و دستگاه فشارخون و موارد و محصولاتی که مصرف خانگی دارند؛ به‌احتمال‌زیاد 15 درصد قاچاق وجود داشته باشد.»
وی با اشاره به موضوع کنترل و نظارت بر بازار این محصولات می‌گوید: «متاسفانه تنوع در بازار این محصولات بسیار زیاد است. البته در بحث کنترل و ارزیابی کیفیت این محصولات در بیمارستان‌ها هیچ مشکلی وجود ندارد و در حال حاضر همه دانشگاه‌های علوم پزشکی در این بحث درگیر هستند. ازاین‌رو همه دانشگاه‌ها همچنان که داروخانه‌های تحت پوشش خود را کنترل می‌کنند، بیمارستان و تجهیزات پزشکی عرضه شده در آنها را نیز تحت کنترل دارند. ضمنا موضوعی که نباید از آن غافل شد این است که سطح عرضه محصولات و تجهیزات پزشکی بسیار گسترده است و نظارت بر آنها بسیار سخت و نیازمند دقت فراوان است.» بیگلر با بیان اینکه هم‌اکنون بیش از 6 هزار مرکز عرضه تجهیزات و محصولات پزشکی در کشور در حال فعالیت هستند که از وزارت بهداشت مجوزی دریافت نکرده‌اند، ادامه داد: «این مراکز در حالی فعالیت می‌کنند که وزارت بهداشت مجوزی برای فعالیت آنها نداده است و همه این مراکز مجوز خود را از اصناف مربوطه دریافت کرده‌اند. بنابراین احتمال بروز تخلف در این بخش وجود دارد و ارگانی که مجوز صادر کرده است باید پاسخگو باشد.» بیگلر در پاسخ به این سوال که آیا متولی اصلی حوزه تجهیزات پزشکی، وزارت بهداشت و اداره کل تجهیزات پزشکی سازمان غذا و دارو نیست؟ می‌گوید: «کسانی از قبل این مراکز را در اختیار گرفته‌اند و امروز اصلاح و درست کردن روند فعلی مستلزم صرف زمان و برنامه‌ریزی در این زمینه است و اداره کل تجهیزات پزشکی در حال انجام و اصلاح این روند است و برای این منظور هم جلساتی با اصناف و متولیان این حوزه داشته‌ایم. البته برای ثبت هر محصول صنف موردنظر باید به دانشگاه علوم پزشکی مربوطه مراجعه کند زیرا در بسیاری موارد سازمان غذا و دارو آدرس این مراکز را هم در اختیار ندارد و این قبیل موارد موضوعاتی است که نمی‌توان در مورد آنها قضاوت کرد. البته ممکن است برای نمونه مشاهداتی صورت گرفته و نظارت‌هایی انجام شود، اما چیزی که در این حوزه از اهمیت فراوان برخوردار است گستردگی شبکه تولید و توزیع و تامین تجهیزات پزشکی است.»
سازمان غذا و دارو مسئول نظارت نیست
مدیرکل تجهیزات پزشکی سازمان غذا و دارو در خصوص گسترش قاچاق چمدانی در حوزه تجهیزات پزشکی به‌خصوص تجهیزات دندانپزشکی، عنوان می‌کند: «یک نکته باید در این مورد توجه قرار گیرد و آن این است که متولی نظارت در حوزه درمان سازمان غذا و دارو نیست. زیرا کسی که محصول قاچاق به طریق چمدانی به کشور وارد می‌کند و در مطب خود استفاده می‌کند باید توسط کارشناسان حوزه درمان مورد بازرسی قرار گیرد. بنابراین اگر محصولی با هر عنوانی از گمرک مجوز ترخیص دریافت می‌کند و توسط فردی در حوزه درمان و مطب‌های خصوصی مورد استفاده قرار می‌گیرد باید توسط کارشناسان درمان مورد ارزیابی و بازرسی قرار گیرد و این معاونت درمان است که باید در این حوزه ورود پیدا کند و حساسیت از خود نشان دهد. زیرا تولیت مطب‌های پزشکی و آزمایشگاه‌ها و مراکزی که خدمات تشخیص و درمان انجام می‌دهند و نظارت بر آنها با سازمان غذا و دارو نیست. البته سازمان غذا و دارو و در راس آن اداره کل تجهیزات پزشکی در امر واردات و ثبت محصولات و عرضه آنها در بیمارستان‌های سراسر کشور نظارت جدی را اعمال می‌کند.
میزان تجهیزات پزشکی قاچاق بیش از دارو است
گفتنی است پیش‌ازاین رئیس سازمان غذا و دارو میزان قاچاق تجهیزات پزشکی را بیشتر از میزان قاچاق دارو و میزان آن را 10 درصد اعلام کرده بود. رسول دیناروند با اعلام اینکه این میزان در حوزه دارو، کمتر از پنج درصد است، گفته بود: «این رقم در تجهیزات پزشکی به حدود 10 درصد می‌رسد و علت آن نیز این است که تجهیزات پزشکی، گروه وسیعی از کالاها را شامل می‌شود و انواع مختلفی دارد. البته تجهیزات پزشکی شبیه دارو نیست که همه آنها تحت کنترل و نظارت باشد و در یک شبکه توزیع بسته، توزیع شود بلکه بسیاری از آنها مصرف خانگی دارند و بدون نیاز به تجویز پزشک و با مراجعه به داروخانه و در فروشگاه‌های تجهیزات پزشکی معمولی قابل‌خرید هستند.»
دیناروند با اعلام اینکه بخشی از تجهیزات پزشکی به‌ویژه کیت‌های آزمایشگاهی یا تجهیزات حوزه دندانپزشکی از طریق چمدانی وارد کشور می‌شود، اضافه کرده بود: «هرچند که مسیر ورود اینگونه تجهیزات از فرودگاه بوده، اما چون مسافر آورده، کنترل نشده است. بنابراین مجموعه این عوامل موجب می‌شود که قاچاق در حوزه تجهیزات پزشکی حدود 10 درصد باشد. البته قاچاق تجهیزات پزشکی در بیمارستان‌های دولتی بعد از اجرای طرح تحول سلامت به حداقل رسیده است چون بیمارستان‌های دولتی به‌طور قانونی نمی‌توانند خریدهایی را انجام دهند که شناسه گذاری نشده است.»
وجود تجهیزات پزشکی قاچاق در بیمارستان‌های خصوصی
دیناروند تاکید کرده است: «بیمارستان‌های دولتی اجازه ندارند تجهیزات پزشکی بخرند که در سامانه اداره کل تجهیزات پزشکی معرفی نشده‌اند و چون باید تمام خریدها از طریق سامانه باشد، قاچاق و تقلب در حوزه تجهیزات پزشکی در بیمارستان‌های دولتی به حداقل رسیده است. البته متاسفانه تجهیزات پزشکی قاچاق هنوز در بیمارستان‌های خصوصی وجود دارد؛ البته آنجا هم بخشنامه‌هایی ابلاغ شده است و نظارت‌هایی در حال انجام است تا میزان تجهیزات پزشکی قاچاق در بیمارستان‌های خصوصی کاهش یابد.»سپید