بیماری ایدز سالهاست که در سراسر جهان در حال گسترش است و در میان مردمی که نسبت به خطر آن به اندازه کافی آگاهی نداشتهاند، به صورت روزافزونی قربانی میگیرد.
شفا آنلاین:عضو
هیات مدیره انجمن جامعه شناسی ایران با بیان آنکه نرخ عفونت اچ آی وی با
سرعت بیشتری نزد زنان در مقایسه با مردان در حال افزایش است و درمیان زنان
هم زنان جوان، بیشتر در معرض خطر قرار دارند گفت: «آنچه نگرانیها را در
مورد ایدز در کشور ایران افزایش میدهد نسبت به سرعت رو به رشد تعداد موارد
ابتلا از طریق ارتباطات جنسی محافظت نشده<Community unprotected sex> در مقایسه با سایر روشهای
انتقال ویروس است که با آغاز "موج سوم ایدز” در ایران شناخته شده است.» به گزارش
شفا آنلاین:شیرین احمدنیا در نشست «ایدز، مادری و آسیب پذیری مضاعف زنان» افزود:
«بیماری ایدز سالهاست که در سراسر جهان در حال گسترش است و در میان مردمی
که نسبت به خطر آن به اندازه کافی آگاهی نداشتهاند، به صورت روزافزونی
قربانی میگیرد. وی در ادامه با بیان آنکه این بیماری به سرعت به چهارمین
علت مرگ و میر در جهان امروز تبدیل شده است، اظهار کرد: «علیرغم این که
مردان در ابتدا بیشترین قربانیان این بیماری بودهاند، اما نرخ عفونت اچ آی
وی(ایدز) با سرعت بیشتری نزد زنان در مقایسه با مردان در حال افزایش است؛
این درحالیست که درمیان زنان هم، زنانِ جوان، بیشتر در معرض خطر قرار
دارند.» این عضو هیات مدیره انجمن جامعه شناسی ایران ادامه داد: «آنچه
نگرانیها را در مورد ایدز در کشور ایران افزایش میدهد نسبت به سرعت رو به
رشد تعداد موارد ابتلا از طریق ارتباطات جنسی محافظت نشده در مقایسه با
سایر روشهای انتقال ویروس است که با آغاز "موج سوم ایدز” در ایران شناخته
شده است.» احمدنیا تصریح کرد: «تفاوتی در نحوه ابتلای به این ویروس در
ایران دیده میشود و آن نسبت بالاتر انتقال از طریق سرنگ آلوده (در میان
معتادان و افراد زندانی) بوده؛ این درحالیست که انتقال از طریق تماس جنسی
در نتیجه رفتارهای پرخطر نیز به سرعت رو به افزایش است.»
وی
افزود: «در میان زنان، نسبت قابل توجهی را مبتلایانی تشکیل میدهند که در
چارچوب روابط زناشویی و در کانون خانواده مبتلا شدهاند یعنی از طریق
همسرشان و در چارچوب ایفای نقش همسری و مادری بیمار شدهاند.» این عضو هیات
علمی دانشگاه علامه طباطبایی در ادامه افزود: «در سالهای اخیر در مجموعه
تلاشهایی که برای مقابله با گسترش اچ آی وی(ایدز) صورت میگیرد بیش از پیش
به مسئله تفاوتهای جنسیتی توجه شده است، زیرا این شناخت به تدریج حاصل
شده است که زنان و مردان به نسبتهای متفاوتی در معرض ابتلای ایدز قرار
دارند و مبتلا میشوند.» احمدنیا در ادامه عنوان کرد: «علیرغم این که در
بسیاری از نقاط جهان، به ویژه در جوامع پیشرفتهتر امیدواری در باب تثبیت و
کنترل روند گسترش ایدز به وجود آمده است، با این حال همچنان در برخی مناطق
جهان نظیر آفریقا، نسبتهای گسترش این بیماری در میان زنان و مردان بسیار
نابرابر رشد کرده است.» وی در ادامه افزود: «درجنوب افریقا زنان رقمی در
حدود 58 تا 62 درصد ابتلا به اچ ای وی مثبت را به خود اختصاص دادهاند؛ این
درحالیست که نگاهی به آمارهای جدید نشان میدهد که در برخی مناطق جنوب
آفریقا بیش از یک نفر از هر سه زن، در محدودهی سنین 25 تا 34 سالگی،
اکنون با ویروس اچ آی وی به حیات خود ادامه میدهند.»
این
عضو هیات مدیره انجمن جامعه شناسی ایران افزود: «در روند رو به گسترش ایدز
در جهان، همه در معرض ابتلا قرار دارند، اما تهدید ایدز برای زنان در
مقایسه با مردان بالاتر است.» احمدنیا در خصوص چرایی این مسئله تصریح کرد:
«از لحاظ شرایط بیولوژیک تفاوتهای دستگاه تناسلی زنان و مردان، زنان را در
وضعیت ابتلاپذیری و آسیب پذیریِ بالاتری قرار داده است به طوریکه سطوح
مخاطی بیشتری در معرض آلودگی به ویروس قرار دارد.» وی در ادامه افزود:
«همچنین آنکه وابستگی اقتصادی زنان به شرکای زندگیشان، باعث آسیب پذیری
بیشتر آنها میشود زیرا از قدرت تصمیم گیری برای محافظت از خود در مقابل
مخاطره ابتلا به ویروس اچ آی وی برخوردار نیستند.» وی ادامه داد: «ملاحظات و
محدودیتهای فرهنگی باعث میشود که زنان و مردان اطلاعات و آگاهیهای لازم
را در زمینه ارتباط زناشویی سالم دریافت نکنند. در حال حاضرخشونت و
پرخاشگری در خانواده، بروز رفتارهای پرخطر، عدم رعایت حقوق بهداشت باروری،
انتظارات و حریم خصوصی متقابل همسران، و ... از جمله مسائل و مشکلات رایج
در زمینه ارتباطات سالم و سلامت اجتماعی همسران است که زنان را آسیب
پذیرتر میکند؛ به ویژه زنانی که از پایگاه اقتصادی اجتماعی پایینی
برخوردار باشند و نتوانند در یک چانه زنی معقول و منطقی در مقابل تحمیل
شرایط نامطلوب ایستادگی کنند.» این عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی
ادامه داد: «افراد اچ آی وی مثبت همواره به قربانیان تبعیض و انگ منفی ایدز
تبدیل میشوند و علاوه بر این که ناچارند با مشکلات و چالشهای مبارزه با
خود بیماری دست و پنجه نرم کنند، بار اضافی طرد از سوی افراد خانواده یا
دوستان را نیز متحمل میشوند و گاه از خانه ، از محل تحصیل یا کار،
حلقههای دوستیشان و... رانده میشوند و قربانی انواع خشونت و طرد و تبعیض
هستند.»
احمدنیا تاکید کرد: «این طرد اجتماعی، افراد مبتلا را تا حد زیادی حتی از
کسب حمایتهای اجتماعی که برای بهبود هر نوع بیماری ضرورت دارد محروم
میکند. در برخی از موارد این بیماران از سادهترین حقوق اجتماعی، امکان
ازدواج، ورود به اشتغال، حفظ موقعیتهای شغلی یا تحصیلی، سکونت در برخی
محلهها و حوزههای همسایگی و برخورداری از امکانات رفاهی یا حتی پزشکی و
درمانی به دلیل وجود واکنشهای نادرست سایرافراد جامعه و حتی پرسنل پزشکی و
بهداشتی نهادهای ارائه دهنده خدمات درمانی و بهداشتی محروم میشوند.» این
عضو هیات مدیره انجمن جامعه شناسی ایران در ادامه خاطرنشان کرد: «زنان نیز
مانند مردان در معرض مشکل استیگما یا برچسب و انگ منفی به دلیل ابتلایشان
به این بیماری قرار دارند، هر چند مشاهدات نشان میدهد که حتی در این زمینه
نیز، زنان به نسبتهای بالاتری در مقایسه با مردان، از انگ و برچسب منفی
مرتبط با شیوههای ابتلا به این ویروس رنج میبرند.» احمدنیا تصریح کرد:
«جامعه همواره مدارای بیشتری نسبت به مردان مبتلا روا داشته، زیرا تصور بر
این است که زنان مبتلا از دایره نجابت خارج شده یا زنانی بیمسئولیت و بی
بند و بار بودهاند و بنابراین فشار و عذاب ناشی از باورهای غلط و برچسب
زنی علیه مبتلایان به این ویروس، برای زنان به شکلی مضاعف تجربه میشود؛این
درحالیست که به واسطه موقعیت نابرابر زنان در سطح جامعه و مسائلی همچون
فقر و هویت وابسته آنان شاهد رفتارهای تلافی جویانه و انتقام گیرانه هم
بودهایم.»
وی
در ادامه با تاکید برآنکه مبارزه با انگ و برچسبهای ناخوشایند مرتبط با
ایدز که ادامه حیات را برای مبتلایان بسیار دشوار میسازد، کمابیش به همان
اندازه تامین و تدارک مراقبتهای درمانی موثر برای مقابله با بیماری اهمیت و
ضرورت دارد گفت: «با توجه به این که مبارزه با نگرشهای منفی و تغییر نگرش
نسبت به مبتلایان به ایدز و ریشه کن کردن این گونه برچسب زنیها در میان
مردم کار آسانی نیست، لازم است که به دنبال اقداماتی برای بهبود شرایط و
کیفیت زندگی مبتلایان به این ویروس باشیم.» این عضو هیات علمی دانشگاه
علامه طباطبایی افزود: «یافتههای پژوهشی حکایت از این داشته که برخی از
اقدامات مداخلاتی همچون اطلاع رسانی گسترده، ارائه خدمات مشاورهای، آموزش
مهارتهای مقابله و تماس و معاشرت مستقیم مردم با افرادی که با این ویروس
زندگی میکنند (مقابله با پنهان کاری ناگزیر) در این زمینه موثر واقع
شدهاند.»
احمدنیا
ادامه داد: «از سوی دیگر میتوان به مداخلات مفید دیگری نیز همچون آنکه
افراد مبتلا به ویروس اچ آی وی را در خصوص حقوق انسانی بنیادینشان آموزش و
آنها را با شیوه پیگیری و احقاق این حقوق، از طریق فرایندهای قانونی و
حقوقی آشنا کنیم نیز در دستور کار قرار گیرند.» وی در پایان با بیان آنکه
در صورت ابتلا به این بیماری فرد طرد ، تبعیض و محرومیت تحمیلی را تجربه
میکند گفت: «در چنین شرایطی ضرورت آگاه سازی و حساس سازی از طریق بسیج
نیروهای اجتماعی و راهاندازی انجمنهای حمایت از آسیب دیدگان اجتماعی در
جهت گسترش حمایتهای اجتماعی نسبت به مبتلایان به این بیماری بیش از پیش
ضرورت دارد.»سپید