همان گونه که عوامل گوناگونی در بروز بیماری دخالت دارند، حفظ سلامتی و تندرستی نیز نیازمند رعایت مواردی است. این موارد «سته ضروریه» نامیده شده که شامل شش مورد میشوند.
به گزارش
شفا آنلاین:حیدر عظمایی محقق و پژوهشگر طب سنتی
اظهار
داشت: همان گونه که عوامل گوناگونی در بروز بیماری دخالت دارند، حفظ
سلامتی و تندرستی <Health and wellbeing>نیز نیازمند رعایت مواردی است. این موارد «سته ضروریه»
نامیده شده که شامل شش مورد میشوند.
وی افزود:
برخورداری از آب و هوای سالم، مصرف خوردنی و نوشیدنیها به مقدار کافی،
داشتن خواب و بیداری، حرکت و سکون به اندازه لازم، استفراغ (فارغ شدن بدن
از آلودگی، مواد سمی و زائد از طریق دفع از روده، مجاری ادراری، تعریق و
حجامت) و احتباس (نگهداری مواد حیاتی در بدن) و امراض نفسانی جزو موارد سته
ضروریه محسوب میشوند.
این محقق و پژوهشگر طب
سنتی عنوان کرد: فصل بهار از نظر طبعی گرم وتر و در حد معتدل است. به سبب
همین اعتدال مزاج است که روح و روان انسان وضعیت بهتری به خود میگیرد و
این فصل برای افراد در سنین مختلف به خصوص کهنسالان و اشخاصی که طبع سرد و
خشک دارند، مناسب است.
عظمایی تاکید کرد: بدن
افراد در فصل زمستان برای تامین حرارت و انرژی به غذای بیشتری برای مقابله
با سرما نیاز دارد، بنابراین با مصرف زیاد مواد غذایی، مقدار مواد زائد و
غیر ضروری نیز در بدن افزایش پیدا میکند.
وی
ادامه داد: درفصل بهار اخلاطی که در زمستان به علت سرما و نداشتن تعریق روی
هم انباشته شده اند، با گرمی هوا به حرکت در میآیند و به پوست، کشاله ران
و اطراف بدن میروند و در برخی افراد موجب پیدایش جوش، خارش و دملهای
چرکی میشوند.
عظمایی تصریح کرد: اگر این اخلاط
لزج و مضر باشند، با حرکت به سمت مغز و ورود به بطنهای آن موجب بروز
بیماری هایی مانند صرع میشود و در صورتی که وارد قشای مغزی شوند، اختلال
وسواس (فکری و عملی) پدید میآید.
وی ادامه داد:
اگر این اخلاط به سمت بینی رفته، زکام، گرفتگی صدا و سرفه به وجود میآید و
در نهایت ریزش این مواد به مفاصل موجب بروز ورمهای چرکی یا درد مفاصل
میشود.
این محقق و پژوهشگر طب سنتی افزود: از
نظر ابوعلی سینا در فصل بهار بیماریهای مزمن بروز پیدا میکند. به عبارتی
هر مادهای که در زمستان ساکن بوده در فصل بهار به هیجان درمی آید و پس از
پخته شدن، دفع میشود. بنابراین پاکسازی بدن، دفع فضولات و سموم و تقویت
بدن از طبیعت این فصل به شمار میآید.
تدابیر فصل بهار
عظمایی
در خصوص تدابیر فصل بهار یادآور شد: اعمال خونگیری، فصد (رگ زدن) و حجامت
در فصل بهار توصیه میشود که عمل فصد بهتر است در اواخر ماه قمری و هنگام
غروب و حجامت پس از کامل شدن ماه (در روزهای ۱۷، ۱۹، ۲۱ و ۲۳ ماه قمری)
انجام شود.
وی با بیان اینکه یکی دیگر از تدابیر
فصل بهار، تخلیه و تصفیه مزاج است، اظهار داشت: برای تخلیه و تصفیه مزاج
بهتر است استفراغ عمدی به مدت ۲ روز با معده پر هنگام ظهر انجام شود یا از
مواد مسهل به منظور پاکسازی معده، کبد، روده و کلیهها استفاده شود.
شستوشوی دستگاه گوارش و کلیهها
این
محقق و پژوهشگر طب سنتی مصرف مسهل عام را برای کلیه طبعها مفید دانست و
عنوان کرد: افراد برای تهیه این مسهل باید ۳۰ گرم برگ سنا را به همراه ۱۰
گرم تخم کتان، پنج گرم گل افسنتین، ۱۰ گرم گل پنیرک، ۱۰ گرم گل سرخ و ۱۰
گرم تخم گشنیز با هم ترکیب کنند و دمکرده این مخلوط را به ۳ تا ۵ قسمت
تقسیم کنند و هر قسمت را برای یک روز در نظر بگیرند و روزانه سه لیوان از
این دمنوش را قبل از غذا میل کنند.
عظمایی افزود:
بهار فصل جوشش خون است با گذر از زمستان، پایان سردی هوا، ریزش باران و
گرمی روز، در بهار تمامی قوای بدن تقویت میشود و خونسازی اتفاق میافتد.
بنابراین در این فصل پرهیز از مصرف مواد غذایی خونساز و کاهش استفاده از
انواع گوشتها به خصوص گوشت گاو ضروری است. البته افرادی که دچار کم خونی
هستند از این امر مستثنی هستند.
وی تاکید کرد: در فصل بهار اشخاص
باید در مصرف شیرینی، روغن، تخم مرغ، عدس و کله پاچه و خامه زیاده روی
نکنند. همچنین خودداری کردن از استفاده مواد غذایی کنسرو شده، شکلات و
کاکائو الزامی است.
این محقق و پژوهشگر طب سنتی
با بیان اینکه امتناع از هیجانات روانی مانند عصبانیت، بیقراری، اضطراب و
استرس در تمام فصول و به خصوص بهار ضروری است، تصریح کرد: افراد در این فصل
باید از مصرف مواد گرم، تلخ، تند، شور، تیز، حمامهای گرم و طولانی و سونا
پرهیز کنند.
عظمایی با بیان اینکه اشخاص باید از
مصرف ادویه جات گرم مانند فلفل، دارچین و زنجبیل اجتناب کنند، یادآور شد:
نوشیدن آب با معده خالی به خصوص صبح ناشتا در فصل بهار مضر و مصرف شربت و
نوشیدنیهای ضد عطش مانند شربت ریواس، کاسنی و شاه تره به همراه سکنجبین،
زرشک، غوره، نارنج، لیمو و بِه مفید است.
وی
افزود: افراد در فصل بهار باید مواد غذایی با طبع سرد مانند سبزیجات، میوه،
انواع سالاد، آش و سوپهای ساده را در برنامه غذایی روزانه خود بگنجانند.
در صورتی که برخی اشخاص با مصرف سبزیجات و میوه دچار نفخ و دل درد میشوند
باید از گیاهان ضد نفخ مانند نعناع، زنیان و گشنیز استفاده کنند.
این
محقق و پژوهشگر طب سنتی توصیه کرد: بورانی اسفناج، آش شبدر و یونجه، شربت
رب انار، کاهو همراه با سکنجبین، سوپ جو، ماء الشعیر طبی، آب گیاهان و
سبزیجات صحرایی و حبوبات با طبع سرد و خشک مانند ماش، نخود و جو از
خوراکیهای مناسب فصل بهار محسوب میشوند.
عظمایی
یادآور شد: افراد گرم مزاج باید در فصل بهار از موادی مانند ماست همراه با
گل سرخ یا آب دوغ خیار همراه با پونه و گل سرخ استفاده کنند. در این فصل
مصرف عرق کاسنی، بید، ختمی و شاه تره همراه با سکنجبین مناسب است. همچنین
مبتلایان به آلرژی بهاری میتوانند روزانه چند قطره روغن بنفشه و بادام را
به داخل بینی خود بچکانند.