تجویز و مصرف دارو در بیماران ترومایی باید دقت و ظرافتی بیش از باقی بیماران انجام شود. چرا که بیماران و مصدومین ترومایی، مثل یک فرد عادی نیست و شرایط فیزیولوژیک وی در جذب و توزیع و دفع دارو تاثیر می‌گذارد. باقی شرایط مانند سن و جنس و وزن و شرایط متابولیسمی بیمار در نیز در این تصمیم‌گیری دخیل است
همچنین تجویز خون و فرآورده‌های خونی<Blood product>، ظرافت و پیچیدگی‌های خاص در این بیماران دارد. در شرایطی که مشخص نیست بیمار چه پیشینه دارویی دارد و موقعیت نیز بحرانی و در حالت مرگ و زندگی است، فرصتی برای یافتن پیشینه بیمار نیست و ما باید در ابتدا درمان‌ها و اقدامات حمایتی و اولیه را انجام دهیم، تا بعد باقی کارها مانند سابقه بیماری‌های ژنتیکی، آلرژی‌ها و باقی مسائل را یا از طریق خانواده و یا از طریق آزمایشات دریافت کنیم. البته کودکی و بزرگسالی و چاقی و لاغری فرد که در ابتدا مشخص است و روی همه این مسائل تاثیرگذار است. پس از اینکه بیمار از مرگ حتمی نجات پیدا کرد و خطر تا حدی برطرف شد در آن زمان می‌توانیم اطلاعات مورد نظر را از وی یا اطرافیانش کسب کنیم. بنابراین در ساعات اولیه حفظ حیات باید اقدامات اولیه و کلی را انجام دهیم و در ادامه به بررسی وجود زمینه‌های بیماری در بیمار به صورت طبیعی، محیطی و ژنتیکی و بررسی حساسیت‌های وی به فراورده‌های دارویی و شیمیایی بپردازیم. اینها همه تکه‌های کوچک پازلی هستند که در ادامه در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و در نهایت به درمان سریع بیمار کمک می‌کنند. در مراحل ابتدایی ما تنها باید به بیمار اکسیژن دهیم، لاکتوز خون را پایین بیاوریم، فشار بیمار را به حد متناسبی برسانیم و ابقا را برقرار کنیم. برای مثال فشار شریانی 65 یک صورت کلی برای افراد دارد و لازم نیست حتماً در رابطه با وی جزئیات کاملی در دست داشته باشیم تا بدانیم باید فشار وی را به این حد برسانیم.
اما اقدامات بعدی درمانی حتماً به تناسب شرایط بیمار در
تغییر است. اگر هم فردی بر اثر تروما خون زیادی از دست داده باشد و در
برقراری فشار یا مسائل حیاتی دیگر وی نیازمند خون هستیم، به وی حتماً میزان
معینی خون تزریق می‌شود. البته این تزریق در شرایطی که فرد، بیماری مزمنی
مانند آنمی داشت باید بررسی شود و سپس تصمیم‌گیری در انتقال خون صورت
بگیرد. شرایط نشان می‌دهد هموگلوبین بالاتر از هفت در خون بیمار، معمولاً
نیازی به تزریق خون ندارد. البته استثنا هم دارد، مانند کسانی که بیماری
قلبی یا مغزی دارند و در اکسیژن‌رسانی به بدن به مشکل برمی‌خورند.سپید
مجتبی مجتهدزاده
فوق تخصص فارماکوتراپی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران
