کیفیت درمان بیماران پیوند قلب بسیار بالا است. ما در سال بر روی تعداد زیادی از بیماران پیوند قلب انجام میدهیم که عمر زندگی آنها با وجود کهولت سن تا 10 سال بعد هم گزارش شده است و این طور نیست که تنها تا چند سال پس از جراحی پیوند زنده بمانند. سالیانه 40 تا 50 هزار پیوند عضو قلب انجام میشود که این میزان کم هم نیست و از این تعداد بیش از 90 درصد آنها موفق است.
مدت زمان بین اینکه در یک بیمار تشخیص داده میشود که قلبش کارایی مناسب را ندارد و به پیوند نیاز است، تا زمانی که برای وی عضو مناسب پیدا شود خیلی قابل پیشبینی نیست. عضو اهدایی باید به لحاظ گروه خون، نسج، سن و خیلی از شرایط دیگر مناسب پیوند باشد.
برای مثال ما نمیتوانیم قلب یک دختربچه کم سن را
به یک مرد بزرگسال پیوند بزنیم. اکثریت شرایط باید برای پیوند مطلوب باشد
تا عمل جراحی انجام شود. اگرنه کل مرحله پیوند بینتیجه خواهد بود. از سویی
مدت زمانی که یک بیمار منتظر میماند در ایران زیاد نیست. در این کشور
برخلاف کشورهای اروپایی و آمریکایی که با کمبود بیش از اندازه عضو مواجه
هستند، ما در ایران به قدری تصادفات جادهای و درون شهری داریم که یک عضو
مناسب در مدت زمان بین یک هفته تا دو ماه به راحتی یافت میشود. از هر یک
تصادفات ما میتوانیم 20 تا 30 عضو را برداشت کنیم و آنها را به بیماران
پیوند بزنیم. قلب هم یکی از مواردی است برای مثال شب با ما تماس میگیرند
و میگویند بیش از 10 نفر در یک تصادف رانندگی کشته شده و مرگ مغزی
شدهاند. در این شرایط ما به راحتی 10 قلب برای 10 نفر از بیماران در لیست
انتظار خواهیم داشت. بنابراین اینطور نیست که مانند کشورهای دیگر فردی
سالها در لیست انتظار عضو بماند.
در ایران به سرعت یک عضو پیدا میشود و
تنها مسئله هماهنگی با بیمار است که باعث میشود عضو به فرد دیگری داده شود
و انتظار کمی بیشتر طول بکشد. بیماریهایی که باعث میشود پزشک تشخیص دهد
قلب بیمار کارایی گذشته را ندارد و باید پیوند عضو انجام شود شامل مشکل در
پمپ قلب، مشکلات دریچهای، تنگی عروق کرونل، بیماریهای عضلهای قلب، تنگی
رگهای قلب و نارسایی مادرزادی رگهای قلب میشوند. افرادی هم هستند که پس
از سکته قلبی عضلههای قلب آنان دچار مشکل شده است و دیگر به خوبی
نمیتواند پمپاژ کند. این بیماران نیز در صورت تشدید وضعیت نامناسب قلب در
لیست انتظار قرار می گیرند. از بین تعداد افرادی که در کشور پیوند قلب
انجام میدهند، شاید 4 تا 5 درصد آنان را تنها کودکان تشکیل میدهند. تعداد
آنها بسیار کم است، اما از آنجایی که مرگ مغزی در بین کودکان نیز بسیار
نادر است، پیوند آنان از نظر پیدا کردن عضو دشواری بیشتری دارد. سپید
امیرفرهنگ زندپارسا
متخصص قلب و عروق