پس از ماجرای تحریمهای دارویی و محدودیت ورود تجهیزات پزشکی، بیماران، بیمارستانها و مراکز درمانی و داروخانهها، آنها که دردهای نبود دارو و تجهیزات دارویی را با پوست و استخوانشان، احساس کرده بودند، میدانستند که نبود این داروها، معادل است با مرگ، با تشدید دارو و افزایش تعداد بیماران. اما اگر از یکسال گذشته تحولات در هر بخش صنعتی کشور را نادیده بگیریم، اتفاقاتی که در حوزه دارویی و این صنعت رخ داد، برکسی پوشیده نیست.
شفا آنلاین:یک سال از اجرایی شدن برجام میگذرد؛ اتفاقی که به اعتقاد بسیاری هرقدر
هم که درباره تاثیرات آن تشکیک شود و درباره آن اماواگر بیاورند، هستند
کسانی که اثرات مثبت این اتفاق را احساس کردهاند؛ یکی از این گروهها
بیماران نیازمند دارو هستند، همانها که در بیمارستانها بستری بودند و
برای پیدا کردن دارویی، از یک داروخانه به داروخانه دیگری میرفتند.
به گزارش
شفا آنلاین:به نقل از سپیدپس
از ماجرای تحریمهای دارویی و محدودیت ورود تجهیزات پزشکی، بیماران،
بیمارستانها و مراکز درمانی و داروخانهها، آنها که دردهای نبود دارو و
تجهیزات دارویی را با پوست و استخوانشان، احساس کرده بودند، میدانستند که
نبود این داروها، معادل است با مرگ، با تشدید دارو و افزایش تعداد بیماران.
اما اگر از یکسال گذشته تحولات در هر بخش صنعتی کشور را نادیده بگیریم،
اتفاقاتی که در حوزه دارویی و این صنعت رخ داد، برکسی پوشیده نیست.
برجام تسهیلات و گشایشهایی بر حوزه دارو داشته است
رسول
دیناروند رئیس سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت یکی از کسانی است که از
اتفاقات پس از برجام اطلاع دقیقی دارد و معتقد است: «برجام تسهیلات و
گشایشهایی بر حوزه دارو داشته است، بهطوری که الان معضل تخصیص ارز را
نداریم. یعنی، نگرانی آن زمان که ارز برای تامین دارو وجود نداشت را
نداریم.» دیناروند میگوید: «ارتباطات بانکی نسبت به گذشته راحتتر شده
است، قبلاً این وضعیت کاملاً مسدود بود ولی درحال حاضر بسیاری از بانکها
تعاملات خودشان را شروع کردهاند ولی هنوز گشایش کامل فراهم نشده و برخی
بانکهای بزرگ که باید واسطه بشوند و ارتباط مستقیم و بدون محدودیت را
ندارند.»
وی
اضافه میکند: «پس از برجام، استقبال از سرمایهگذاری خارجی در صنعت دارویی
ایران، بهشدت افزایش پیدا کرده و برخی شرکتها مراحل اولیه سرمایهگذاری
در ایران را هم طی کردهاند.» دیناروند به مشکلات نقلوانتقال دارو قبل از
برجام اشاره دارد و میگوید: «هزینه این نقلوانتقالات باعث میشد که قیمت
یک دارو تا ۱۰درصد بیشتر هم گران شود. چیزی که بعد از برجام به حالت عادی
برگشته و قیمت دارو را تا حدودی ارزانتر کرده است.» او ادامه میدهد:
«درپی توافق هستهای، هرماه ٧٠٠میلیون دلار از داراییهای ایران برای
تامین این کالاها آزاد شد. زمانی که تحریمها وجود داشتند، ارتباط ما بسیار
محدود بود و پولهای ایران درکشورهای دیگر بلوکه شده بود، اما راهی محدود
برای تهیه کالاهای پزشکی همچنان وجود داشت. بعد از دستیابی به توافق نهایی
در سال ۹۴، این راه بهطور کامل توسعه پیدا کرد و از داراییهای ایران در
همه کشورها از طریق بانکهای متعدد برای سفارش کالا میتوانست استفاده شود.
برای همین در این مدت ما محدودیت جدی برای انتخاب بانک و در نوبت ماندن و
همه محرومیتهای زیادی که در این چند سال اخیر داشتیم، نداریم.»
اینها
روایت رئیس سازمان غذا و دارو از وضع پسابرجام است، وضعیتی که منجر به
بهبود شرایط دارویی کشور شد و از سوی خیلی از کارشناسان و صاحبنظران حوزه
دارویی کشور، مورد تایید است.
افزایش 3برابری صادرات دارو و تجهیزات پزشکی پس از برجام
محسن
اسدیلاری مدیرکل امور بینالملل وزارت بهداشت نیز در تشریح گشایشهای پس
از برجام در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی، میگوید: «پس از برجام صادرات
دارو و تجهیزات پزشکی از حدود 20میلیون دلار در سال 1392 به 60میلیون دلار
در سال 1395 افزایش یافته است.»
اسدیلاری
تشویق بخش خصوصی ایران برای مشارکت با طرفهای خارجی بهمنظور صادرات
دارو و تجهیزات ایرانی به کشورهای هدف را سیاست وزارت بهداشت بعد از برجام
دانسته و میافزاید: «مشارکت بخش خصوصی ایران با طرفهای خارجی در زمینه
راهاندازی خط تولید دارو در الجزایر، روسیه، عراق و آذربایجان از اقدامات
درحال انجام در این زمینه است. البته توسعه هدفمند همکاریهای دوجانبه با
کشورهای مورد نظر یکی از اقدامات وزارت بهداشت بوده و در این راستا 62سند
همکاری با کشورهای هدف امضا شده و بیش از 60ملاقات وزیر بهداشت با همتایان
کشورهای مختلف جهان و دهها ملاقات معاونان این وزارتخانه با وزرای بهداشت و
مقامات عالیرتبه سایر کشورها صورت گرفته است.»
از
این تفاسیر که بگذریم درحال حاضر در ایران ۱۲۹شرکت داروسازی معتبر مشغول
فعالیت بوده و ۴۷۸۵قلم دارو را تولید میکنند. همچنین ۷شرکت بزرگ
واردکننده دارویی مشغول به کار هستند. بر همین اساس در سال 91 کارخانههای
داروسازی کشور با ۱۰درصد افزایش نسبت به ۵ سال گذشته، تعداد ۳۲میلیارد
عدد دارو تولید کردند که این میزان، ۹۶درصد کل مصرف دارویی کشور بود؛ علاوه
بر این میزان تولید، حدود ۳میلیارد عدد دارو از مبادی رسمی وارد کشور شده
است و در واقع ارزش کل مصرف دارو در ایران حدود یکمیلیارد دلار برآورد
شده است.
آمارهای
منتشر شده میزان فروش شرکتهای دارویی ایران نیز در سال۹۳ نشان میدهد که
ایرانیان، سالانه ۱۰هزار میلیارد تومان دارو خریداری میکنند. رقمی که اگر
آن را با احتساب دلار ۳۵۰۰تومانی، به قیمت روز در نظر بگیریم، میتوانیم
میزان مصرف دارو توسط ایرانیها را محاسبه کنیم. این رقم، البته به تسامح،
چیزی در حدود ۳میلیارد دلار است. بازار داروی ایران با توجه به جمعیت آن
باید حجمی معادل ۱۲میلیارد دلار در سال داشته باشد، اما براساس دادههای
در دسترس، بخش رسمی این بازار حجمی معادل یکچهارم این میزان را داراست،
یعنی تنها ۳میلیارد دلار و این دقیقاً برخلاف باور عمومی است که میگوید
ایرانیها بسیار بیشتر از میانگین جهانی دارو مصرف میکنند.
البته
در سالهای گذشته نیز شرکتهای دارویی صادرات خوبی به کشورهای همسایه
همچون عراق، افغانستان و کشورهای آفریقایی داشتهاند که به دلیل مشکلات
کشورهای همسایه و همچنین تحریمها، صادرات دارو و محصولات دارویی به این
کشورها کاهش چشمگیری داشته است؛ بنابراین شرکتهای تولیدکننده و
صادرکننده دارو در انتظار لغو کامل تحریمها هستند تا شکوفایی را تجربه
کنند. بنابراین در دوران پس از تحریم، تولیدکنندگان دارو میتوانند از چند
لحاظ با دگرگونی مواجه شوند؛ در وهله نخست شرکتهای تولیدکننده میتوانند
درخصوص تهیه مواد اولیه با شرکتهای تولیدکننده بزرگ خارجی راحتتر در
تماس باشند و ارتباطات خود را توسعه دهند. از طرف دیگر داروسازها امکان
اجرای طرحهای توسعهای خود را خواهند داشت و سرمایهگذاران خارجی
میتوانند به کارخانهها ورود کرده و با ورود تکنولوژی این صنعت را شکوفا
کنند.