برادرها هم وضع بهتری نداشتند. یکی از آنها خیلی زود درس را کنار گذاشت و به کارگری رو آورد. او معتقد بود مردن بهتر از دنبال کردن راه پدرش است. پدرشان چند سال بعد ناچار شد خانه را ترک کند، یعنی بیرونش کردند. برادر بزرگ‌تر هنوز هم کارگر است. پدر کارتن خواب شد و کسی از او خبری ندارد. مهدی اما راه اعتیاد و بزهکاری پیشه کرد. 13 ساله بود که درس را رها کرد و راه آسان پول در آوردن را با موادفروشی و سرقت دنبال کرد و چند سال بعد سر از زندان در آورد. خواهر بزرگ‌تر هرگز ازدواج نکرد و اکنون دچار افسردگی است. مادر خانواده هنوز هم سعی می‌کند با خیاطی خانواده را اداره کند. پسر بزرگ‌تر دیگر به خانواده پدری کمک نمی‌کند. او ازدواج کرده و مستقل شده است.
سرگذشت مهدی را وقتی در کانون اصلاح و تربیت بود، دنبال می‌کردم. همیشه برایم سوال بود چرا در یک خانواده با یک زمینه تربیتی و فرهنگی، واکنش‌هایی این‌قدر متفاوت دیده می‌شود.
چه چیزی به برخی از ما قدرت می‌دهد بیش از بقیه تاب بیاوریم و ادامه دهیم.
آنها که می‌توانند
روان‌شناسان تاب‌آوری را توانمندی فرد در برقراری تعادل زیستی روانی در شرایط خطرناک می‌دانند. دکتر نسترن فقیهی، روان‌شناس معتقد است در واقع، تاب‌آوری بیانگر نوعی قدرت طبیعی انسان در انطباق با شرایط سخت است. قدرتی است که به فرد امکان می‌دهد در زمان رویارویی با تهدیدهای جدی به موفقیت دست یابد.
این روان‌شناس معتقد است هر چه در مقابل مشکلات بیشتر تاب بیاوریم احتمال این که بتوانید بر تهدیدهای بیشتری غلبه کنیم، افزایش می‌یابد.
او می‌گوید: کسانی که قدرت تاب‌آوری بالاتری دارند در بازگشت به تعادل اولیه یا رسیدن به تعادل سطح بالاتر در شرایط تهدیدکننده نسبت به دیگران بهتر عمل می‌کنند و سازگاری بیشتری از خود نشان می‌دهند که نتیجه آن کسب موفقیت بیشتر در زندگی است.
در واقع ظرفیت مثبت افراد برای سازگاری با استرس و فجایع، تاب‌آوری است و این عاملی است که ما را در مقابل خطرات احتمالی محافظت و در مقابل عوامل خطرساز آینده قوی‌تر می‌کند.
آیا تاب‌آوری، مادرزادی است؟
هنوز جای این سوال باقی است که آیا تاب‌آوری یک خصیصه مادرزادی است یا می‌توان آن را آموخت؟
پرویز شریفی درآمدی و رضا احمدی، دو روان‌شناس هستند که کنجکاوی خود را در این زمینه با یک پژوهش پاسخ گفتند. آنها با آزمایشی که روی 42 نفر از بیماران جوان و نوجوان پسر مبتلا به وابستگی مواد مخدر انجام دادند و برنامه آموزشی را برای آنها اجرا کردند، متوجه شدند آموزش تاب‌آوری بر بهبود سلامت روان افراد مبتلا به وابستگی مواد نقش مهم و تعیین‌کننده‌ای دارد.
شریفی و احمدی اعتقاد دارند آموزش تاب‌آوری باعث افزایش سلامت روان افراد مبتلا به وابستگی مواد می‌شود. بر این مبنا آنها پیشنهاد می‌کنند به افراد مبتلا به وابستگی مواد، آموزش تاب‌آوری داده شود و معتقدند یافته‌های این تحقیق می‌تواند در برنامه‌ریزی‌های پیشگیری، آموزشی و بهداشت روانی افراد مبتلا به وابستگی مواد موثر باشد.
پرویز شریفی، تفاوت ویژگی‌های اساسی افراد تاب‌آور که سلامت روان را ارتقا می‌بخشد توان اجتماعی، توانمندی، حل مساله، خود گردانی و احساس هدفمندی و باور به آینده‌ای روشن می‌داند و احمدی اعتقاد دارد این خصیصه سبب رضایتمندی بیشتر از زندگی و موفقیت توام با تلاش می‌شود و در عین حال پرخاشگری را کاهش می‌دهد.
بیایید تاب بیاوریم
دوست دارید از این به بعد شما هم قدرت تاب‌آوری خود را افزایش دهید؟ می‌خواهید راهی نشان بدهیم تا بتوانید از این پس کمتر در چالش‌های روزگار جا بزنید و بخوبی پیش بروید؟ پس به موارد زیر با دقت توجه و عمل کنید:
انعطاف و آموزش: تاب‌آوری یک روش انعطاف‌پذیر است نه یک نسخه واحد برای همه موقعیت‌ها.پس باید کمی خلاق باشید.
تاب‌آوری از ویژگی شخصی و تعامل شما با محیط برمی‌خیزد. پس حساسیت خود را برای روش‌های تعاملی بالا ببرید و ایمان داشته باشید که می‌توانید. آماده باشید، زیرا این روش هیچ وقت چندان ساده نیست، اما خبر خوب این است که می‌توان آن را آموخت.
کدام مقاوم‌تر است، زن یا مرد؟
به خانم‌ها مژده می‌دهیم، برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهد آنها تاب‌آوری بیشتری نسبت به مردان دارند.
البته خانواده نیز در این مورد نقش مهمی ایفا می‌کند. وقتی شما خانواده‌ای باشید که می‌دانید چطور بچه‌های توانمند و تاب‌آوری تربیت کنید چه دختر چه پسر، از شیوه‌های صحیح شما بهره خواهند برد و قوی و مقاوم رشد می‌کنند.
حمایت، دلسوزی و احترام شما نسبت به کودکان می‌تواند شخصیت آنها را تاب‌آور پرورش دهد.
خود تاب‌آورسازی! همه چیز هم به دست خانواده نیست. خودتان هم نقش مهمی در این میان دارید. برای این که بتوانید بیش از امروز تحمل و تاب‌آوری خود را در مقابل مشکلات بالا ببرید، بهتر است در مواقع بحران یا موقعیت گیج‌کننده خود را آرام کرده و روی انجام کارهای مفید تمرکز کنید.
به خود و توانایی‌هایتان خوشبین باشید. بعد از هر سختی آسایشی است. مهم این است که شما می‌توانید بر آنها غلبه کنید.
در موقعیت‌های سخت و دشوار از حس شوخ‌طبعی استفاده کنید و فراموش نکنید خنده بر هر درد بی‌درمان دواست.
اعتماد به نفس و عزت‌نفس خود را بالا ببرید. خودتان را بشناسید و به داشته‌ها و توانایی‌های خود واقف باشید و نقاط ضعف خود را تقویت کنید و از شکست‌ها درس بگیرید.
فکر، عمل و ارتباط
برای این که مسأله‌های زندگی را بتوانید حل کنید، باید ذهنتان همیشه پویا باشد. پس سعی کنید کنجکاو باشید و همیشه راه‌های جدیدی برای انجام کارها پیدا کنید.
با خودتان و دیگران روراست باشید و سعی کنید از شکست‌های خود و دیگران درس بگیرید.
هیچ رویه‌ای آن‌قدر قطعی نیست که تغییرش آسمان را به زمین بیاورد. بنا بر این، مطابق موقعیت‌ها انعطاف‌پذیر باشید و به قول معروف، زمانه با تو نسازد، تو با زمانه بساز.
ارتباط موثر، رمز موفقیت است. پس شنونده خوبی باشید تا ضمن همدلی با دیگران و افزایش تعامل اجتماعی راه بی‌پایانی از مهارت‌های دیگران در حل مسائل پیش راهتان گشوده شود.
انسان‌ها متفاوتند و این به معنی سیاه و سفید بودن آنها نیست. سعی کنید با هر کسی که در ارتباط هستنید وجهی مثبت و دوست‌داشتنی از شخصیتش بیابید و با آن ارتباط برقرار کنید. آدم‌ها را همان طور که هستند، بپذیرید.
ایمان داشته باشید خدا برنامه‌های خوبی برای شما و دنیایی که در آن زندگی می‌کنید، دارد. با لبخند، زندگی‌تان را بگذرانید و... .
زندگی را تنها تاب نیاورید، بلکه به شیرینی زندگی کنید.جام جم آنلاین
