دیـالـیـز صـفـاقـی؛ انـواع و نـتـایـج

شفا آنلاین:  دیالیز صفاقی روشی است که برای دفع مواد زائد از خون، در افرادی که کلیه‌هایشان کارایی لازم را ندارد، به کار گرفته می‌شود.

به گزارش شفا آنلاین:شیوه‌های مختلف دیالیز صفاقی، برنامه مختلفی برای انجام مرحله تعویض روزانه دارد. دو برنامه اصلی شامل موارد زیر می‌شوند:
 دیالیز صفاقی دائمی سرپایی (CAPD)
 دیالیز صفاقی دائمی گردشی (CCPD)
در برخی افراد ترکیبی از دو روش استفاده می‌شود.

دیالیز صفاقی دائمی سرپایی
       در این نوع دیالیز صفاقی، شکم با محلول دیالیز پر شده و پس از مدتی تخلیه می‌شود. مایع دیالیز به کمک نیروی جاذبه و از طریق لوله وارد شکم شده و در پایان نیز به همین شیوه از شکم خارج می‌شود.

       در هر تعویض، شکم با مایع دیالیز پر می‌شود و پس از آنکه مدت سکونت سپری شد، از شکم تخلیه می‌شود. فرد ممکن است به 3 تا 4 تعویض در طول روز و یک تعویض با مدت ماندگاری طولانی‌تر در طول شب نیاز داشته باشد. تعویض‌ها می‌تواند در منزل، سر کار یا هر جای تمیز دیگری انجام گیرد. فرد بین دو مرحله تعویض آزاد است تا به کارهای روزانه خود بپردازد.

دیالیز صفاقی دائمی در گردش
       در این روش سه تا چهار تعویض در طول شب و در حالی که فرد خواب است، به وسلیه یک ماشین خودکار انجام می‌گیرد. این دستگاه شکم را با مایع دیالیز پر کرده و پس از سپری شدن مدت ماندگاری، به درون کیسه استریل تخلیه می‌کند و فرد صبح می‌تواند کیسه‌ها را خالی کند. در این روش شخص در طول روز آزادی عمل بیشتری دارد اما در طول شب باید 10 تا 12 ساعت به دستگاه وصل باشد. بیمار صبح یک تعویض انجام می‌دهد که مدت ماندگاری آن در شکم تا شب طول می‌کشد و در این مدت نیازی نیست که فرد به دستگاه متصل باشد.

       اینکه کدام روش دیالیز برای فرد مناسب‌تر است به شیوه زندگی، ترجیحات شخصی و شرایط پزشکی‌اش بستگی دارد. همچنین شخص می‌تواند ترکیبی از دو نوع برنامه دیالیزی را مورد استفاده قرار دهد. برای مثال، اگر فرد از روش دائمی گردشی استفاده می‌کند، می‌تواند یک تعویض اضافی در بعدازظهر انجام دهد تا ضایعات اضافی از بدن خارج شده و از جذب مایعات اضافی جلوگیری شود.

چگونه آماده شوید؟
       پیش از شروع دیالیز، شخص در مورد نحوه اجرای دیالیز و چگونگی استفاده از وسایل آموزش می‌بیند. شخص برای نصب کاتتر- لوله‌ای باریک از جنس پلاستیک نرم که جریان مایع دیالیز را به داخل و خارج از شکم بر عهده دارد- باید مورد جراحی قرار بگیرد. برای کاتترگذاری ممکن است بی‌هوشی موضعی یا عمومی اعمال شود. جراح معمولا لوله کاتتر را در نزدیکی ناف نصب می‌کند.

       معمولا پزشک پیشنهاد می‌کند شروع دیالیز حداقل دو هفته به تعویق بی‌افتد تا ناحیه کاتترگذاری کاملا بهبود یابد.

نتایج
       عوامل متعددی در عملکرد مناسب دیالیز صفاقی و حذف ضایعات و مایعات اضافی از خون موثرند. این عوامل شامل موارد زیر هستند:
 اندازه جثه
 میزان تراوایی (فیلتراسیون) لایه صفاق
 مقدار استفاده از مایع دیالیز (حجم مایع دیالیز)
 تعداد انجام تعویض در طول روز
 مدت ماندگاری مایع در شکم
 غلظت قند (دکستروز) مایع دیالیز

       تیم درمان برای اطمینان از کفایت دیالیز چند آزمایش انجام می‌دهند. انجام این آزمایش‌ها به خصوص در هفته‌های اول انجام دیالیز، برای تعیین مقدار و دوز کافی دیالیز مهم است.

       اگر نتایج آزمایش نشانگر کافی نبودن دیالیز باشد، پزشک برنامه دیالیز را تغییر می‌دهد. این تغییرات ممکن است شامل تغییر تعداد تعویض‌ها، افزایش مقدار مایع مورد استفاده در هر تعویض یا تغییر غلظت قند مایع دیالیز باشد.

       فرد با رعایت تغذیه صحیح مثل غذاهای کم‌سدیم و کم‌فسفر، می‌تواند نتیجه دیالیز و سلامت کلیه‌اش را بهبود بخشد. یک رژیم‌شناس می‌تواند وعده‌های غذایی متناسب با وزن، ترجیحات شخصی، باقی مانده کارکرد کلیه و شرایط پزشکی بیمار-مثل دیابت یا پرفشاری خون- را تنظیم کند.

       برای دستیابی به بهترین نتیجه ممکن باید داروها مطابق تجویز پزشک مصرف شود. مادامی که شخص تحت درمان با دیالیز صفاقی است، داروهای مختلفی برای تنظیم فشار خون، تحریک تولید گلبول‌های قرمز، حفظ تعادل مواد مغذی خون و پیشگیری از افزایش فسفر خون مصرف می‌کند.سپید