خـواص درمـانی گیـاه اکینـاسـه

شفا آنلاین:برگ‌های پایین ساقه تخم مرغی تا نیزه‌ای شکل هستند که حداکثر ۳۰ سانتی‌متر طول و ۲۰ سانتی‌متر عرض دارند. ساقه از انشعابات فراوانی برخوردار بوده و دارای پرزهای زبر و خشن است.

به گزارش شفا آنلاین:گل‌ها معمولا به رنگ ارغوانی، صورتی، قرمز ارغوانی، زرد و نارنجی دیده می‌شوند و دیسک مرکز آن‌ها (گلهای لوله‌ای) سبز تیره، قهوه‌ای تیره و سیاهرنگ است. این گیاه در قسمت‌های شرقی و مرکزی آمریکا می‌روید و در اروپا نیز کشت می‌شود.

سه گونه از گیاه اکیناسه به نام‌های Echinacea angustifolia, Echinacea purpurea و Echinacea pallida دارای خواص دارویی می‌باشند که از گذشته برای درمان بیماری‌های چشم، مارگزیدگی، نیش حشرات، اوریون، زخم‌های عفونی، کاهش درد، اگزما و هاری استفاده می‌شده است. همچنین این گیاه در درمان سفلیس، دیفتری، مالاریا و مخملک به کار می‌رفته است. به‌طورکلی این گیاه دارای اثرات قوی در تقویت دستگاه ایمنی بدن است و امروزه از فرآورده‌های تهیه‌شده از آن جهت پیشگیری از ابتلا و همچنین درمان سرماخوردگی و آنفلوآنزا و بهبود زخم‌ها استفاده‌های فراوان می‌گردد.

مواد موثره
ترکیبات دارویی گیاه اکیناسه شامل مشتقات کافئیک اسید (به ویژه اکینوکوزید)، فلاونوئیدها، روغن‌های ضروری، پلی‌استیلن‌ها، آلکامیدها و پلی‌ساکاریدها هستند. مشخص‌شده است که مجموعه این ترکیبات مسئول اثرات تقویت دستگاه ایمنی این گیاه هستند و هریک از آن‌ها به‌طور جداگانه نمی‌تواند موثر باشد.

مصارف درمانی
تقویت دستگاه ایمنی: اثرات تقویت‌کنندگی دستگاه ایمنی گیاه اکیناسه بسیار پیچیده است و در ارتباط با اثرات ترکیبات مختلف این گیاه است. عصاره‌های الکلی این گیاه سبب تحریک تولید گلبول‌های سفید خون و افزایش فعالیت فاگوسیتوزی می‌گردد. مطالعات کلینیکی و آزمایشگاهی اثرات این گیاه را در افزایش فعالیت فاگوسیتوزی، فعالیت سلول‌های NK و افزایش فعالیت سیتوتوکسیک وابسته به آنتی‌بادی اثبات کرده است. عصاره گیاه اکیناسه همچنین دارای اثرات آنتی‌بیوتیکی است. به ویژه ترکیب کافئیک اسید آن‌ قادر به مهار باکتری استافیلوکوکوس اورئوس است. همچنین ترکیبات پلی‌استیلنی این گیاه دارای خواص آنتی‌باکتریال بر ضد باکتری‌های ای‌کولای و سودوموناس آئرجینوزا هستند. همچنین برای درمان عفونت‌های قارچی و تک‌یاخته‌ای مانند مالاریا و تریکوموناس واژینالیس موثر است.

تحقیقات مهر و موم‌های اخیر بیشتر بر روی خواص درمانی این گیاه در پیشگیری و درمان سرماخوردگی و آنفلوآنزا متمرکز شده است و مطالعات بالینی نشان داده است که مصرف فرآورده‌های اکیناسه فرکانس و شدت علائم سرماخوردگی و آنفلوآنزا را کاهش می‌دهد.

اثرات ضدالتهابی: مشتقات کافئیک اسید، پلی‌ساکاریدها، فلاونوئیدها و روغن‌های ضروری موجود در اکیناسه خاصیت ضدالتهابی دارند و در درمان مارگزیدگی و نیش حشرات موثر است.
اثرات ضد سرطان: به دلیل اثرات گیاه اکیناسه در تقویت دستگاه ایمنی بدن، فرآورده‌های حاوی این گیاه می‌تواند در کمک به درمان بیماران مبتلا به سرطان مفید باشد. مطالعات حیوانی نشان داده است که این گیاه دارای قابلیت افزایش ایمنی سلولی در موش‌های مبتلا به لوکمی (سرطان خون) است که این اثر را از طریق افزایش اینترفرون گاما اعمال می‌کند. همچنین افزایش تولید TNF-α و افزایش فعالیت ماکروفاژی در اثر تیمار با پلی‌ساکاریدهای این گیاه گزارش شده است.

مقدار مصرف
فرآورده‌های اکیناسه در شکل‌های مختلفی وجود دارد و میزان مصرف آن‌ها به شرح زیر است:
ریشه خشک: 5/0 تا 1 گرم 3 بار در روز
تنتور (1:5): 5/0 تا 1 قاشق چای‌خوری 3 بار در روز
عصاره خشک (استانداردشده بر اساس 5/3درصد اکیناکوزید): 300 میلی‌گرم 3 بار در روز
عصاره مایع (1:1): 4/1 تا 2/1 قاشق چای‌خوری 3 بار در روز
عصاره لیوفیلیزه: 1 تا 2 کپسول یا قرص 3 بار در روز

موارد منع مصرف
مصرف فرآورده‌های حاوی اکیناسه در آلرژی آتوپیک، بیماری‌های سیستمیک مانند ایدز، دیابت، MS، سل و سایر بیماری‌های خودایمنی یا در طی درمان‌های سرکوب‌کننده دستگاه ایمنی ممنوع است.

همچنین برای مصرف در دوران بارداری و شیردهی مطالعات کافی انجام نشده است و بهتر است در این دوران مصرف نشود.

عوارض جانبی
مطالعات بالینی و رفرنس‌های گیاهی معتبر، گیاه اکیناسه را بدون خطر و عوارض جانبی معرفی کرده‌اند. تنها در موارد نادر ممکن است سبب بروز واکنش‌های آلرژیک شود.
تداخلات دارویی
فرآورده‌های حاوی اکیناسه با داروهای سرکوب‌کننده دستگاه ایمنی مانند کورتیکوستروئیدها، سیکلوسپورین، آمیودارون، متوتروکسات و کتوکونازول تداخل دارد و نباید مصرف گردد. سپید