یری و فراموشی با هم غریبه نیستند، پس چگونه میتوانیم فرد مبتلا به آلزایمر را از فراموشی ناشی از سن تشخیص دهیم؟
شفا آنلاین: از هر 8 فرد با سن بیشتر از 65 سال
یک نفر به این نوع ویرانگرزوال عقل دچار میشود. علایم آلزایمر در مراحل
اولیه تظاهر، برای دوستان و نزدیکان قابل تشخیص نیست ولی برخی نشانهها
میتواند هشداری برای بروز این بیماری باشد.
به گزارش
شفا آنلاین:اختلال
حافظه و تکلم: در مراحل آغازین آلزایمر معمولا حافظه درازمدت دستنخورده و
سالم باقی میماند درحالیکه حافظه کوتاهمدت کمابیش مخدوش میشود. فرد
مبتلا گفتوگویی را که اخیرا با کسی داشته بهخاطر نمیآورد و ممکن است
بارها پرسشی را که قبلا به آن پاسخ دادهاید، تکرار کند. این بیماری در
صحبت کردن فرد نیز وقفه ایجاد میکند و فرد ناچار میشود برای بهخاطر
آوردن و بیان کلمات عادی تلاش کند.
تغییر
رفتار: علاوه بر از دست دادن حافظه، آلزایمر میتواند سبب تغییر رفتار فرد
مبتلا شود، مثلا گم شدن در مکانهای آشنا، تغییرات آنی خلق، عدم توانایی
در تصمیمگیری و ضعف در رعایت بهداشت فردی. پوشیدن لباس لکهدار یا فراموش
کردن استحمام به موقع برای کسانی که پیش از این همیشه مرتب و آراسته
بودهاند، دیگر امری غیرعادی نیست.
علایم
را نادیده نگیرید: پذیرش این واقعیت که عزیزمان گرفتار این بیماری شده،
کار آسانی نیست، ولی مراجعه به پزشک هرچه زودتر انجام شود بهتر است. بیش از
هرچیز ممکن است که نگرانی ما بیمورد بوده وعلت دیگری برای ظهور این علایم
تشخیص داده شود وعلت کاملا قابل درمان باشد، مثلا مشکلات ناشی از تیرویید.
حتی اگروجود آلزایمر هم تایید شود، شروع درمان در مراحل نخست بیماری با
نتایج بهتری همراه است.
روشهای تشخیص
آلزایمر
بیماری نیست که بتوان با یک آزمایش ساده به آن پی برد، بنابراین پزشک برای
تشخیص بیش از هرچیز به اطلاعاتی که از شما میگیرد متکی است. پس از ضبط
اطلاعات یک تست هوش ساده از بیمار گرفته میشود که تسلط فکری و حافظه
کوتاهمدت او را محک میزند. معاینات عصبی و اسکن مغز نیز برای اطمینان از
عدم وجود مشکلات دیگر همچون تومور یا سکته مغزی نیز به صلاحدید پزشک قابل
انجام است. این روشهای تشخیصی چشمانداز وسیعتری از مشکلات ممکن را به
پزشک ارائه میدهد.
برای مغز چه اتفاقی روی میدهد؟
آلزایمر
سبب مرگ سلولهای عصبی مغز میشود و بدین ترتیب بافت مغز تحلیل میرود. با
وخامت بیماری، بافت مغزی تحلیل رفته و مناطق حاوی مایع مغزی-نخاعی بزرگتر
میشود. این آسیب بافتی منجر به از بین رفتن قدرت حافظه، تکلم و درک مطالب
میشود.
انتظار چه وقایعی را داشته باشیم؟
بیماری
آلزایمر در افراد مختلف مسیرهای متفاوتی را طی میکند. گاهی روند پیشرفت
بیماری بسیار سریع است و در مدت یکی دو سال فرد کاملا حافظه خود را از دست
میدهد، در حالی که در بسیاری از افراد پیشرفت بیماری بسیار تدریجی و آهسته
بوده و ممکن است طی مسیر بیماری 20 سال طول بکشد. ولی بهطور معمول پس از
تشخیص، بیمار بین 3 تا 9 سال عمر میکند.
زندگی روزمره بیمار دستخوش چه تغییراتی میشود؟
آلزایمر
تمرکز را از بین میبرد و فرد مبتلا دیگر از عهده کارهای عادی مثل آشپزی
وپرداخت قبض آب و برق برنمیآید. تحقیقات نشان میدهد که ناتوانی در صدور
چک یکی از اولین نشانههای بروز آلزایمر است. با پیشرفت بیماری، فرد دیگر
نزدیکان و محیط اطرافش را نمیشناسد. ممکن است به آسانی گم شود یا بهخاطر
نیاورد که چگونه از وسایلش استفاده کند، مثلا با چنگال موهایش را شانه کند.
در مراحل پیشرفته بیماری عدم کنترل ادرار، عدم تعادل جسمانی و فراموش کردن
کلمات، از عوارض رایج است.
مانع
از رانندگی فرد مبتلا شویم: از بین رفتن حافظه، نبود هماهنگی کافی در
دستها و پاها وسردرگمی در کنارهم، ترکیب خطرناکی را برای قرار گرفتن پشت
فرمان اتومبیل میسازند. برای عزیز مبتلایتان توضیح دهید که چه خطراتی
تهدیدش میکند و اگر نتوانستید متقاعدش کنید با راهنمایی رانندگی محل
زندگیتان تماس بگیرید تا بهطور قانونی با ابطال گواهینامه مانع از ادامه
رانندگی وی شوند و به امکانات جایگزین برای جابهجایی او بیندیشید.
آیا ورزش به بهبود شرایط کمک میکند؟
فعالیت
فیزیکی در تقویت عضلات بیمار و در نتیجه حفظ تعادل و هماهنگی حرکتی تاثیر
بسزایی دارد.همچنین سبب خوشخلقی و کاهش حس اضطراب فرد میشود. با پزشک
بیمار جهت انتخاب فعالیت بدنی مناسب مشورت کنید. انجام کارهایی مثل
باغبانی، پیادهروی و حتی تا کردن لباسهای شسته شده میتواند حس مفید بودن
و در نتیجه آرامش را در فرد ایجاد کند.
راههای درمان چیست؟
آلزایمر
درمان ندارد و راهی برای توقف تخریب سلولهای عصبی وجود ندارد اما
داروهایی وجود دارد که اثرگذاری بیماری را آهسته میکند. اگر بیماری در
مراحل اولیه تشخیص و مورد درمان قرار داده شود این امید وجود دارد که بیمار
به مدت طولانیتری استقلال خود را حفظ کرده و قادر به انجام امور شخصی خود
باشد.
نقش
مراقب در این میان چیست؟ اگر شما ازچنین بیماری نگهداری میکنید باید قادر
به ایفای نقشهای گوناگونی باشید. آشپزی، رانندگی و حسابداری فقط قسمتی از
وظایف شما است. هنگامی که مشغول انجام کاری مثلا آشپزی هستید، بیمار را
تشویق کنید که به کاردیگری مشغول شود، مثلا تهیه برچسب برای محتویات داخل
قفسههای آشپزخانه.
چالشهای
مراقبت: بیمار در مراحل اولیه متوجه شرایط خود و اتفاقاتی که رخ میدهد،
میشود. این وضعیت سبب میشود که بیمار احساس شرمندگی و خجالت کند. اگر
بیمار دچارافسردگی شود، میتوان با تجویز دارو این حالت را برطرف کرد. با
گذشت زمان ممکن است بیمار دچار بدگمانی و پارانویا شود و نسبت به مراقبش
حالات تهاجمی پیدا کند. بهخاطر داشته باشید که این تغییرات خلقوخو ناشی
از بیماری است.
در اولین فرصت پزشک معالج را از این تغییرات آگاه سازید.
نشانگان
غروب آفتاب: به دلایلی که هنوز مشخص نیست بعضی بیماران با غروب آفتاب
عصبانی و بدخلق میشوند. این تغییر خلق گاهی تا پایان شب ادامه مییابد.
برای کاهش تنش بیمار قبل از غروب آفتاب، پردهها را ببندید و چراغها را
روشن کنید و سعی کنید که توجه بیمار را به یک برنامه سرگرم کننده تلویزیونی
جلب کنید. حذف کافئین از برنامه غذایی پس از وعده صبحانه نیز اثربخش است.
آیا راهی برای پیشگیری از آلزایمر وجود دارد؟
برای
پاسخ به این سوال تحقیقات زیادی انجام شده و در حال انجام است ولی آنچه
مسلم است رژیم غذایی سلامت و ورزش تاثیر مثبتی روی جلوگیری از این بیماری
دارند. مطالعات نشان میدهد افرادی که از رژیم غذایی مدیترانهای، که سرشار
از سبزیجات، ماهی، آجیل و خشکبار است، استفاده میکنند و فعالیت جسمانی
زیادی دارند با کمترین احتمال ابتلا مواجه هستند.
سپید
منبع: WebMD