در سال ۱۹۹۵، روانشناسی به نام «گلدبرگ»، اعتیاد جدیدی به نام اعتیاد به اینترنت را کشف کرد.این اعتیاد به‌سرعت رو به گسترش است و هرروز افراد جدیدی را به کام خود می‌کشد.گاه مشاهده می‌شود که افراد یا فرزندان ما چنان در گروه‌های مجازی غرق می‌شوند که حتی زمان صرف ناهار یا شام را فراموش می‌کنند
شفا آنلاین:.این‌ها علائمی شبیه الکلی‌ها یا معتادان به مواد مخدر دارند
.بسیاری از آن‌ها از بی‌خوابی رنج می‌برند، خسته‌اند، روابطشان با
اطرافیان و جامعه به حداقل می‌رسد و بیشتر حالت عصبی دارند. به گزارش شفا آنلاین:به نقل از سپید کمرنگ شدن وازبین رفتن رابطه عاطفی کاربر با اعضای خانواده و تبدیل آن به رابطه‌ای سرد مسالمت‌آمیز، از دیگر اثرات نامطلوب اعتیاد به اینترنت است.رشد سریع تکنولوژی و به‌ویژه پیشرفت روزافزون در حوزه‌های ارتباطی، ماهواره‌ها و اینترنت باعث تحولی باورنکردنی بین انسان‌ها شده است. به‌طوری‌که شاید مردم نتوانند زندگی ده سال پیش خودشان را به یاد بیاورند این پدیده چنان به‌سرعت وارد زندگی مردم شد که جامعه‌شناسان و تئوریسین‌ها را غافلگیر کرد. حتی می‌بینیم که امروز قوانین شفافی درباره کلاهبرداری‌های اینترنتی و آسیب‌ها و مزاحمت‌هایی که مردم از این ناحیه می‌بینند وجود ندارد.
اینترنت که ابتدا برای اهداف نظامی و امنیتی طراحی شده بود، به‌مرور وارد دیگر بخش‌های اجتماعی ازجمله تجارت، تفریح و سرگرمی و …شد و این پدیده چنان پررنگ و گسترده شد که کمتر موضوع اجتماعی را می‌توان یافت که متاثر از اینترنت نباشد.
یکی از بحث‌های رایج میان جامعه شناسان و کارشناسان حوزه علوم اجتماعی و ارتباطات، نحوه و چگونگی برخورد با یکی از انواع تکنولوژی، در بدو ورود به هر فرهنگی است. در این میان نکته‌ای که همگی بر آن اتفاق‌نظر دارند، فرهنگ‌سازی برای استفاده صحیح از تکنولوژی است. اینترنت و فضای مجازی نیز مانند سایر اشکال تکنولوژی و رسانه‌ای موارد استفاده مثبت و منفی خاص خود را دارد.
فضای مجازی دست راست آموزش
فضای مجازی نیز مانند سایر اقسام تکنولوژی می‌تواند در بسیاری از موارد مفید واقع شود. در این خصوص فضای مجازی بستری را برای نسل نوجوان و جوان فراهم کرده است که می‌توانند با استفاده از آن درزمینه آموزشی وضعیت بهتری را تجربه کنند. ازجمله استفاده‌های مفیدی که نسل جوان از فضای مجازی دارد، عبارت است از:
- استفاده از داده‌ها و اطلاعات گوناگون به‌منظور انجام فعالیت‌های علمى و پژوهشى
- برقرارى سریع ارتباط با اساتید و معلمان، سایر دانشجویان و دانش‌آموزان به انواع روش‌های گفتارى، نوشتارى و تصویرى
- برقراری ارتباطِ بین دانشگاهی دانشجویان در شهرهای مختلف جهت انجام پروژه‌های علمی، چاپ نشریات و نیز مباحثه پیرامون مسائل علمی و آموزشی
- استفاده از روش‌های آموزش از راه دور و غیرحضوری
اما آنچه حقیقیت دارد این است که درصد زیادی از مردم به‌خصوص نوجوانان چنین رویکردی به فضای مجازی ندارند.
خطر در کمین است
تسلط کامل والدین بر مهارت‌های مربوط به استفاده از رایانه‌ها و اینترنت، هوشیاری آن‌ها در این رابطه و از سوی دیگر فرهنگ‌سازی برای استفاده صحیح از فضای مجازی، می‌تواند تاثیر بسزایی در فراگیرى مهارت‌های مختلف زندگى و نیز آموزش‌های مرتبط با تحصیلات و مسائل علمی نسل جوان و نوجوان داشته باشد. بااین‌وجود، استفاده از اینترنت در میان نوجوانان و جوانان درصورتی‌که نظارت والدین را به دنبال نداشته باشد، می‌تواند بستری برای بروز ناهنجاری اخلاقی و رفتاری باشد. به عبارتی باید در نظر داشت فضای مجازی که می‌تواند با برنامه‌ریزی به بستری آموزشی و مفید تبدیل شود، با توجه به ویژگی‌هایی که دارد می‌تواند زمینه‌ساز خطراتی در تمامی سطوح و ابعاد زندگی باشد. فضای مجازی و اینترنت به‌رغم تمام کاربردها و کارکردهای مفید خود، آسیب‌های اجتماعی خاصی نیز دارد که نمی‌توان نسبت به آن بی‌تفاوت بود. تاثیر این آسیب‌ها به‌ویژه در نسل در حال رشد کشور حساس‌تر بوده و دقت بیشتری را می‌طلبد. آسیب‌های اجتماعیِ حاصل از ارتباط با اینترنت دامنه وسیعی دارد. طوری که می‌توان حوزه آسیب‌های آن را از چند هویتی گرفته تا دسترسی به حساب‌های بانکی، هرزه‌نگاری، انتشار محتواهای مستهجن، تجاوز به حریم خصوصی افراد و اشاعه خشونت ترسیم کرد؛ این آسیب‌ها، آسیب‌هایی است که کارشناسان حوزه جامعه‌شناسی، ارتباطات و روانشناسی به‌صورت مداوم از آن‌ها صحبت می‌کنند. آزادی بی‌حدوحصر در فضای مجازی، خلا قانون‌گذاری و عدم امکان حضور و نظارت پلیس بر تمام ابعاد آن موجب می‌شود که عده‌ای از کاربران بر اساس هنجارهای لحظه‌ای عمل کنند. گمنامی، بی چهرگی و بی‌نامی افراد در اینترنت نه‌تنها پیگرد قانونی مجرمان را در فضای رایانه‌ای مشکل می‌سازد، بلکه زمینه گسترش آن را نیز فراهم می‌آورد. با توجه به رشد روزافزون جرائم اینترنتی و با در نظر گرفتن این مطلب که جوانان بیش از هرگروه دیگر در مقابل بعضی از این جرائم آسیب‌پذیر هستند، حمایت از آنان امری ضروری و حیاتی به نظر می‌رسد. مسئولان و متصدیان کشور باید خطرها و تهدیدهای این جرائم را جدی تلقی کنند و استراتژی‌های همه‌جانبه‌ای را در راستای آگاهی دادن به استفاده‌کنندگان از اینترنت، مقابله قانونی با جرائم اینترنتی و استفاده صحیح از تکنولوژی رایانه‌ای اتخاذ کنند. یکی از کارکردهای مهم و خطرناک این فضا، گفتگوهای اینترنتی است که به‌واسطه گسترش استفاده از تلفن‌های همراه، روزبه‌روز در حال افزایش است. فارغ از اینکه این موضوع بیشتر اوقات فراغت دختران و پسران جوان را به خود اختصاص می‌دهد و آن‌ها را از پرداختن به امور مفید دیگر بازمی‌دارد؛ به دلیل گمنامی افراد در این فضا، هویت‌های کاذب و دوگانه‌ای شکل می‌گیرد که در آشنایی‌ها و دوستی‌های رمانتیک مجازی، اکثر اوقات موجب به بازی گرفتن احساسات و سرنوشت افراد در این فضا می‌شود. البته آسیب‌های این‌گونه در میان دختران جوان بیشتر مشاهده می‌شود که متاسفانه گاهی تاثیرات عمیقی بر آینده و زندگی آنان دارد. علاوه بر آن، سرگرمی‌های مجازی، موجب کاهش علاقه جوانان به مشارکت‌های اجتماعی و فعالیت‌های مدنی شده است و ممکن است بر مهارت‌های اجتماعی آنان تاثیر منفی بگذارد. همچنین حضور طولانی در فضای مجازی می‌تواند به فرهنگ پذیری اشتباه، جامعه‌پذیری ناقص و تاثیرپذیری افراطی از هنجارها و ارزش‌های حاشیه‌ای در عرصه‌های مختلف ارتباطی و اجتماعی منجر شود. از طرفی با کاهش حضور جوان و نوجوان در بستر خانواده، میزان اعتماد آن‌ها به این نهاد مهم اجتماعی کم می‌شود. این اتفاق می‌تواند درنهایت منجر به از بین رفتن یکی از مهم‌ترین کارکردهای خانواده یعنی رفع سوالات، شبهات و مشکلات فرزندان شود. این موضوع زنگ خطری جدی برای ارتباطات انسانی است.
چه باید کرد؟
عده‌ای برای جلوگیری از آسیب‌هایی که فضای مجازی بر جوانان و نوجوانان دارد، منع استفاده از اینترنت را توصیه می‌کنند؛ اما به عقیده روانشناسان این روش اشتباه‌ترین گزینه در این خصوص است که می‌تواند به عاملی تحریک‌کننده در گرایش بیشتر فرزندان به استفاده از اینترنت تبدیل شود. ایجاد محدودیت باعث حساسیت بیشتر جوان و نوجوان می‌شود. برای کاهش آثار مخرب فضای مجازی باید طریقه استفاده درست از این ابزار را به آنان نشان داد. بنابراین رفتار صحیح والدین و ارائه راهکارهایی که بهترین گزینه جهت تصحیح رفتار کودکان، نوجوانان و جوانان است و بیشتر از آنکه لجبازی فرزند را تحریک کند، موجب راهنمایی و همراهی آگاهانه آن‌ها می‌شود. فضای مجازی به‌عنوان جادوی جام جهان نمای هزاره سوم یکی از ابزارهایی است که در آینده بشریت نقش مهمی را ایفا می‌کند و با توجه به تغییراتی که به‌صورت مداوم در آن ایجاد می‌شود باید مسیر درست استفاده از آن را نیز شناسایی کرد. لذا برای جلوگیری یا کاهش آسیب‌های اینترنتی باید به اقدامات پیشگیرانه‌ای مانند آگاهی بخشی به مردم از طریق رسانه‌های جمعی، آموزش دانش‌آموزان و دانشجویان و تصویب قوانین مختلف مبارزه با جرائم اینترنتی نیز توجه کرد.
مطالب مرتبط
نظرشما
آخرین اخبار