سرطانهای ریه، پروستات، پستان و روده بزرگ از شایعترین سرطانها در جهان هستند که متاسفانه در بسیاری از موارد منجر به فوت بیمار میشوند.
شفا آنلاین: با
توجه به اهمیت تشخیص زودهنگام سرطان در کشورهای پیشرفته، برای دستیابی به
روشهای استاندارد غربالگری و انجام غربالگریهای سرطان، به صورت جدی
سرمایهگذاری میشود و همه مردم باید کولونوسکوپی، پاپاسمیر و ماموگرافی
را به صورت منظم و برنامهریزی شده انجام دهند. این درحالی است که متاسفانه
در ایران برنامه جامع غربالگری نداریم و به مردم توصیه میشود خودشان برای
انجام این غربالگریها به مراکز مربوطه مراجعه داشته باشند.
به گزارش
شفا آنلاین:به نقل از سپیداز سوی دیگر،
با توجه به اینکه کولونوسکوپی، پاپاسمیر و ماموگرافی در ایران شامل بیمه
نمیشوند، متاسفانه آمار مرگ و میر مبتلایان به سرطانها زیاد است چرا که
تشخیص دیرهنگام این بیماری روند درمان را سختتر کرده و شانس بهبود را کاهش
میدهد.
در
کشورهای پیشرفته طی نامهای از همه افراد بعد از 50 سالگی خواسته میشود
برای انجام کولونوسکوپی مراجعه داشته باشند، اما با توجه به این که طرح
غربالگری سرطان را در ایران نداریم به همه افراد توصیه میکنیم بعد از 50
سالگی خودشان برای انجام کولونوسکوپی به مراکز مربوطه مراجعه کنند و در
صورتی که به هر دلیل از جمله مشکلات مالی توان انجام کولونوسکوپی را ندارند
میتوانند تست خون مخفی مدفوع (گایاک تست) انجام دهند، هرچند دقت این
آزمایش به اندازه کولونوسکوپی نیست، میتواند در این مرحله کمک کننده باشد.
همچنین
همه خانمها بعد از آغاز رابطه جنسی باید به صورت منظم تست پاپاسمیر
انجام دهند. پاپاسمیر برای تشخیص سرطان دهانه رحم انجام میشود؛ خانمها
لازم است درسه سال نخست زناشویی، به صورت سالانه این تست را انجام دهند و
بعد از آن هر دو سال یکبار پاپ اسمیر را تکرار کنند.
با
توجه به آنکه ماموگرافی برای غربالگری در سرطان پستان استفاده میشود، اگر
فردی سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان پستان را دارد، لازم است بعد از 35
سالگی هر دوسال یکبار ماموگرافی انجام دهد. افرادی هم که سابقه خانوادگی
سرطان پستان ندارند، باید بعد از 40 سالگی هر دو سال یکبار ماموگرافی شوند.
آقایان، باید بعد از 50 سالگی برای انجام تست PSIمراجعه داشته باشند.
درمان نیمی از مبتلایان به سرطان با رادیوتراپی
براساس
آمار، 50 درصد بیماران مبتلا به سرطان با جراحی معالجه و این رقم در هنگام
استفاده از شیمیدرمانی به 10درصد و با رادیوتراپی 40 تا 50 درصد است.
درواقع،
درمان سرطان به دو بخش کلی جراحی و غیرجراحی تقسیم میشود. جراحی یک درمان
موضعی بوده و تا حدی میتوان گفت در حال حاضر موثرترین درمان سرطان است،
ولیکن در موارد خاصی که جراحی امکانپذیر نبوده یا عوارض ناشی از آن
غیرقابل قبول باشد رادیوتراپی جایگزین مناسب و موثری است.
اگر
از رادیوتراپی درست و به موقع استفاده شود روش درمانی بسیار موثری است که
اگر محدودیت بافتهای نرمال مشکلساز نباشد میتوان هر توموری را از بین
ببرد.
در
رادیوتراپی برای این که بافتهای همجوار تومور سرطانی حداقل آسیب را
ببینند، پزشکان از تکنولوژیهای بهروز و دقیقی استفاده میکنند و دوز معین
پرتو را به صورت متمرکز به محل مورد نظر میتابانند. شیمیدرمانی هم بخشی
از درمان سرطان و در مقایسه با رادیوتراپی و جراحی بسیار سادهتر است. یکی
دیگر از درمانهای سیستمیک ایمونوتراپی است که با تقویت سیستم ایمنی بدن در
درمان سرطان نقش دارد. در هر لحظه تعداد بیشماری از سلولهای بدن سرطانی
میشوند که سیستم ایمنی بدن آن را از بین میبرد اما آنچه باقی میماند
باعث ابتلا به بدخیمیها میشود. در ایمونوتراپی با تقویت سیستم ایمنی به
فرایند درمان کمک میشود.
با
توجه به پیشرفتهایی که در علم پزشکی و حوزه درمان سرطان انجام شده، هر
روز شاهد ورود داروهای گرانتری به بازار هستیم تا جایی که از 8 هزار
میلیارد تومان هزینه دارو کشور در سال گذشته، رقم 1500میلیارد تومان به
داروهای سرطان اختصاص دارد، این در حالی است که با برنامهریزی درست و
استفاده از روشهای موثرتر مانند جراحی و رادیوتراپی میتوان در این
هزینهها صرفهجویی کرد.
ما
امروز بیش از هرچیز به امکانات و تکنولوژِیهای روز نیاز داریم که اگر با
برنامهریزی و مدیریت صحیح بتوانیم حتی 10 درصد از مخارج داروهای سرطان را
ذخیره کنیم. طی 5 سال آینده بهترین تکنولوژیهای روز دنیا را در حوزه
رادیوتراپی خواهیم داشت که در کنار دانش پزشکان ایرانی، نه تنها میتوانیم
در روند درمان سرطان موفقتر باشیم بلکه صرفهجویی قابلتوجهی در زمینه
مصرف دارو و هزینههای درمانی خواهیم داشت و به واقع اقتصاد مقاومتی معنی
پیدا میکند.
کاهش بروز سرطان با اصلاح سبک زندگی
باید
همواره به یاد داشته باشیم که اصلاح زندگی بهتر، باعث کاهش بروز سرطان
میشود. مصرف دخانیات، مواد مخدر، الکل و تغذیه ناسالم به راحتی میتواند
سرطان را تشدید کند که در کنار آن مصرف میوه و سبزیها، پرهیز از پرخوری،
ورزش کردن حداقل 3 بار در هفته و کنترل چاقی عوامل موثری در کنترل و
پیشگیری از سرطان هستند.
بیماری
سرطان نهتنها جسم و روح بیمار را درگیر میکند بلکه این بیماری میتواند
خانواده فرد مبتلا به سرطان، جامعه و دولت را هم در گیر کند چرا که سرطان
بار مالی سنگینی برای هر جامعهای خواهد داشت و همین مسئله باعث شده
سیاستگذاران توجه خاصی به پیشگیری و درمان سرطان داشته باشند.
یکی
از راههای کاهش بارسرطان، تشخیص زودهنگام آن است و برای تشخیص آن میتوان
از روشهایی مانند غربالگری استفاده کرد. این روش در مهار کردن بسیاری از
بیماریها به ویژه در مراحل اولیه مانند سرطان پستان میتواند بسیار کمک
کننده باشد. همچنین توجه به علائم تشخیص و هشدار دهنده در کنترل کردن
بسیاری از بیماریها و سرطانها موثر است.
در
زمان غربالگری، بیمار بدون هیچگونه علامتی به پزشک مراجعه میکند که توسط
سیستم درمانی تحت بررسی و درمان قرار میگیرد و اگر در مراحل اولیه مشخص
شود که بیمار مشکل خاصی دارد با توجه به نوع سرطان بیمار، درمانهای لازم
برای او انجام میشود و شانس درمان سریعتر و بیشتر خواهد بود.
تشخیص
زودهنگام از ارکان اصلی در کنترل اکثر سرطانها است. مثلا، درسرطان پوست
تمام مردم باید به هرگونه تغییری شکلی که در پوست ایجاد میشود بیشتر توجه
کنند. در سرطان گوارش هرگونه خونریزی که در مدفوع وجود دارد، کاهش اشتها، و
درد در ناحیه شکم نیاز به بررسی دارد و خانمها باید در مورد سرطان پستان،
خونریزیهای غیرطبیعی در زمان عادت ماهانه، ترشحات غیرطبیعی، دردهای مبهم
لگنی، وجود توده در پستان و عدم تقارن پستان حساس باشند چرا که این
نشانهها میتوانند از علائم خطرساز باشند و با تشخیص زودهنگام بیماری
میتوانیم درمان بهتری داشته باشیم.
باید
اشاره کرد، رسانهها نقش مهمی در پیشگیری از سرطان دارند، چرا که از طریق
رسانهها میتوانیم آموزش و اطلاعرسانی درستی در مورد سرطان به مردم داشته
باشیم. مدارس و معلمان میتوانند با برگزاری برنامههای متنوع در مورد
سرطان نقش مهمی در این زمینه داشته باشند. همچنین روحانیون در مساجد هم
میتوانند مردم را نسبت به سلامت خود به طور کلی آگاه و حساس کنند.
امیرمحمد عارفپور
فوقمتخصص آنکولوژی
احمد عامری
فوقمتخصص آنکولوژی
کاظم انوری
مدیر گروه رادیوتراپی و انکولوژی دانشگاه علوم پزشکی مشهد