وجود روغن پالم در مواد لبنی جنجال بزرگی در کشور ایجاد کرد و بسیاری از مردم از خرید مواد لبنی بهدلیل داشتن روغن پالم خودداری کردند.
شفا آنلاین: ولی همه باید
بدانیم روغن پالم هم مانند همه روغنهای نباتی است ولی میزان بالای اسیدهای
چرب اشباع موجود در روغن پالم موجب نگرانی است. واقعیت این است که زمانی
انواع روغنهای کلزا، سویا، آفتابگردان، پالم، پنبهدانه، ذرت و ...وارد
کشور میشد اما با شدت گرفتن تحریمها سهم واردات روغن پالم افزایش یافت.
به گزارش
شفا آنلاین:به نقل از سپید سیدحسن
هاشمی، وزیر بهداشت اما میگوید واردات روغن پالم که در سالهای ۹۱ و ۹۲
بیش از ۷۵۰ هزار تن بوده است با کاهشی حدود ۴۰ درصد، در سال ۹۳ به حدود ۴۲۰
هزار تن کاهش پیداکرده و در ششماهه اول سال ۹۵ نیز این روند کاهشی ادامه
داشت و واردات این روغن در این مدت به ۱۸۰ هزار تن کاهش پیداکرده است.
ربابه شیخالاسلام، متخصص اپیدمیولوژی تغذیه اما معتقد است آنچه در آمارهای
رسمی درباره کاهش واردات پالم گفته میشود، چندان منطبق با واقعیت نیست و
وزارت بهداشت باید بر واردات پالم و خصوصاً نوع آن نظارت بیشتری داشته و
از سوی دیگر از قاچاق آن به داخل کشور جلوگیری کند. در ادامه گفتوگوی
«سپید» با ربابه شیخالاسلام درباره پالم، مضرات و چگونگی استفاده از آن در
صنایع غذایی را میخوانید.
در میان مردم نگاهی بسیار منفی نسبت به روغن پالم ایجادشده، آیا این نگاه منطبق با واقعیت است؟
نحوه مواجهه با روغن پالم شاید درست نبوده باشد. دکتر هاشمی، وزیر بهداشت
شاید نمیدانست که وقتی در تحریم انواع روغنهای سالمتر را به ما
نمیفروشند صنایع روغن به اجبار برای حفظ حیات خود به واردات پالم بپردازند
که هم ارزانتر است و هم اسید چرب ترانس آن در حد قابلقبول است. پالم
تنها روغنی بود که در زمان تحریم میتوانستیم از کشورهایی مانند مالزی وارد
کنیم. این مشکل متاسفانه هنوز هم وجود دارد.
این
مسئله را که میگویند واردات پالم نصف شده است، نمیتوانم قبول کنم. چون
در گمرک مدارکی وجود دارد که نشان میدهد واردات روغن پالم نصف نشده است.
در زمان تحریمها ما ناچار بودیم که پالم را وارد کشور کنیم. اما باید توجه
کرد که روغن پالم هم چندین نوع دارد. یعنی اگر بخواهید روغن پالم را به
آزمایشگاه بفرستید، هسته و نوع گونه آن، درختی که روغن از آن گرفته میشود و
حتی رنگروغن با یکدیگر متفاوت هستند و آنها نیز بهترین و بدترین دارند.
چرا روغن پالم تا این اندازه مضر قلمداد میشود؟
آنچه
روغن پالم را به روغنی مضر تبدیل میکند میزان بالای چربی اشباعشده آن
است. یعنی اسیدهای چرب اشباع که در روغن پالم بالا است. اسیدهای چرب اشباع
همواره متهم بودهاند که بیماریهای قلب و عروقی را تشدید میکنند. به
همین دلیل هم گفته میشود روغن حیوانی مصرف نکنید، چون میزان بالایی چربی
اشباع دارد.
البته
چربیهای اشباع حرارت بالا را بیش از چربیهای غیراشباع تحمل میکنند
بنابراین اگر بخواهید یک ماده غذایی را مثلاً در روغنزیتون سرخکنید، دمای
بالا، روغن را میسوزاند و سرطانزا میشود. بنابراین در دنیا برای اینکه
بتوانند مواد غذایی را سرخ کنند روغنهای گیاهی را هیدروژنه میکردند تا
بتوانند آن را قابل نگهداری و برای حرارت بالا آن را ایمن کنند ولی دراین
بین دو مسئله به وجود آمد.
اول
اینکه روغنهای گیاهی در جریان هیدروژنهشدن که شکل ظاهری روغن را از شکل
مایع به جامد تبدیل میکند و مقاومت روغن را هم بالا میبرد و بنابراین
میتوان از آنها برای سرخ کردن استفاده کرد، دارای چربیها یا اسیدهای چرب
اشباع میشوند که برای سلامت ضرر دارد و چربیهای اشباع احتمال ابتلا به
بیماریهای قلبی و عروقی را افزایش میدهد. دوم اینکه مشخص شد زمانی که
روغن مایع را هیدروژنه میکنند که جامد شود یک ایزومر ترانس مضر هم وارد
این چرخه میشود که آن چربی ترانس است که بیش از چربی اشباع بیماریهای
قلبی و عروقی را تشدید میکند. بنابراین در جهان نهضتی برای مبارزه با
اسیدهای چرب اشباع و ترانس شکل گرفت.کارخانههای روغن متهم شدند که با
هیدروژیناسیون روغنهای مایع سلامت مردم و مصرفکنندگان را به خطر
میاندازند. از میان فستفودهای معتبر، شرکت مکدونالد بود که توانست
اولین جایی باشد که ادعا کند در تولید غذا از روغنی استفاده میکند که
بدون چربی ترانس است و از سال 2015 به این ادعا جامه عمل پوشاند و شاید
این فست فود مکدونالد نیز در غوغای به وجود آمده درزمینه ایزومر ترانس به
استفاده از روغن پالم پناه برده و بهراحتی از ذکر نام چربیهای اشباعی که
آنها هم برای سلامت زیانآورند شانه خالی کرده تا به منافع سرشارش لطمه
نخورد. جایگزینی پالم با روغنهای متنوع و سالمتر گیاهی زمانی رخ داد که
دنیای علم هیولایی به نام ایزومر ترانس را آنقدر بزرگ کرد که همه یادمان
برود در کنار این ایزومر خطرناک چربیهای اشباع هم خطر ابتلا به بیماریهای
قلبی و عروقی را افزایش میدهند.
در کشور ما برای کاهش چربیهای اشباع چه اقداماتی انجامشده است؟
در
کشور ما نیز در یک بازه زمانی تلاش بسیاری برای حذف اسید چرب ترانس انجام
شد و درنهایت نیز وزارت بهداشت تسلیم شد. پیش از تحریمهای دوره هشتساله
آقای احمدینژاد روغن آفتابگردان، کلزا، سویا و...داشتیم. اما به دلیل
تحریمها سهم آنها در روغنهای مصرفی کاهش پیدا کرد و سهم عمدهای به پالم
داده شد که چربی اشباع آن بالا است اما ادعا میشود چربی ترانس را ندارد.
البته من فکر میکنم برای این ادعای تولیدکنندگان روغن پالم هم باید
تحقیقاتی صورت گیرد چون کسبوکار جهانی متاسفانه تمام تلاشش سود و سودآوری
است و سلامت مردم برای آنها چندان اهمیت ندارند. وزارت بهداشت باید میزان
چربیهای اشباع موجود در انواع روغنهای پالم وارداتی را اعلام کند تا مردم
بدانند به بهای نداشتن اسید چرب ترانس چه درصدی از چربی اشباع را به
بدنشان تحمیل میکنند.