شاید واژه تروما برای بسیاری مساوی با تصادفات باشد، اما این واژه به رخداد یک حادثه نزدیکتر است.
شفا آنلاین:تروما عبارت است از هر گونه آسیب جسمی یا روانی بر بدن
که بر اثر یک عامل آسیب رسان خارجی و نه داخلی ایجاد شود. مانند صدمات
ناشی از حوادث جنگی، حوادث طبیعی و حوادث ناشی از کار یا هر عامل دیگری که
منجر به صدمه جسمی یا روانی بر بدن شود.
به گزارش
شفا آنلاین:به نقل از سپید برخی معتقدند حتی مرگ یکی از
نزدیکان یا دلشکستگی هم میتواند همان تاثیرات تروما را داشته باشد. با این
همه اگر این آثار روانی فرد را به سمت خودکشی نکشاند، خطر مرگ ندارد و از
این لحاظ تنها حوادث جسمانی، جان بیمار را تهدید میکنند.
آمارهای
جهانی نمیتوانند تمام تروماهای رخ داده را ثبت کنند. بسیاری از آنها حتی
گزارش هم نمیشود و تعداد کثیری از آنها هم بدون مراجعه به پزشک یا
روانپزشک برطرف میشوند اما تخمین زده میشود که تمام انسانها در زندگی
خود حداقل یک بار حادثهای تلخ یا خطرآفرین داشتهاند که جان آنها را تهدید
کرده است. تعداد این رویدادها با میزان امنیت داخلی و خارجی یک کشور،
ایمن بودن وسایل حمل و نقل و صنعتی و همچنین آمادگی روانی مردم با خطرات
رابطه معکوس دارد اما از بین تمام حواشی یک حادثه و زنده ماندن بیمار، آنچه
اهمیت دارد تاثیری است که حادثه روی خود فرد و اطرافیان و حتی دولت
میگذارد. انجمن جهانی تروما، حادثه را در اساسنامه خود مانند برخاستن فرد
از خاکستر خودش میداند و در گزارشی که در سال 2014 در سایت خود منتشر کرد،
آثار یک حادثه را اینگونه تقسیم میکند: «تروما میتواند به صورت بلند مدت
روی فعالیتهای ذهنی بیمار مانند حافظه، تمرکز، یادگیری جدید و حفظ آرامش
ذهنی تاثیر مستقیم بگذارد. همچنین اهمیتی ندارد حوادث روانی هستند یا
جسمانی. هر دو روی بدن تاثیرگذارند. آنها میتوانند منجر به بیماریهای
قلبی، اضافهوزن، اعتیاد، بیماریهای ریوی، اختلالات خودایمنی، دیابت و حتی
سرطان شوند. از سوی دیگر و رابط بینفردی افراد هم تحت تاثیر قرار
میگیرد. آنها نمیتوانند مانند گذشته اعتماد کنند، روابط سالم داشته باشند
یا خود را با محیط وفق دهند. از همه مهمتر باید بدانیم که حوادثی که برای
افراد اتفاق میافتد میتواند نظر آنها را نسبت به خود و اطرافیانش تغییر
دهد و حتی دیدگاهشان را نسبت به زندگی عوض کند. حوادث این قدرت را دارند که
ما را برای همیشه تغییر دهند. بنابراین توجه به آنها حیاتی است.» تروما
سالانه هزینه زیادی روی دست دولتها، شرکتهای بیمه، خانوادهها و سیستم
درمانی میگذارند. جدا از اینکه بسیاری از آنها منجر به از کار افتادگی فرد
به لحاظ جسمی و روانی برای ادامه فعالیت اجتماعی میشود. به همین علت برای
مقابله و پیشگیری با هر یک از این مشکلات باید دانست کدام گروههای
اجتماعی بیشتر در معرض خطر هستند و کدام حرفهها امنیت کمتری دارند.
سازمان
بشردوستانهای به عنوان تلاش برای بقا که در کانادا واقع شده، سالانه
تحقیقات زیادی روی گروههای پرخطر انجام میدهد. طبق مقالهای که در سال
2015 در این سایت منتشر شده، بیشترین گروه پرخطر در جامعه که جان آنها در
معرض تهدید است، سربازان هستند. سالانه سربازان زیادی کشته یا از کار
افتاده میشوند، سالها با بیماری دست و پنجه نرم میکنند و یا از فشار
خاطرات خودکشی میکنند. آمارهای این مقاله نشان میدهد تاثیرگذارترین واقعه
برای سربازان ابتدا جنگ جهانی دوم، سپس ویتنام و سپس کره بوده است. با این
همه تاثیراتی که جنگهای اخیر خاورمیانه داشته، رو به افزایش است و
میتواند از جنگهای قبلی پیشی بگیرد. مجرمین، پلیسها، معترضین سیاسی،
رانندهها و آتشنشانان در ردههای بعدی حرفههای پرحادثه قرار دارند. گروه
پرخطر بعدی کودکان هستند. نزدیک به 51 درصد از تروماهای مربوط به کودکان
به تصادفات ماشین و خصوصا موتور سیکلت برمیگردد. 14 درصد غرق شدگی، 8 درصد
مسمویت، 5 درصد سوختگی، یک درصد سلاح گرم و یک درصد هم افتادن از بلندی
موقعیتهای خطرآفرین بعدی هستند که کودکان را تهدید میکند. هر کدام از این
آمار میتواند در کشورها متفاوت باشد.
برای مثال در کشور نامیبیا دو دهه
گذشته، نخستین علت مرگومیر کودکان کشته شدن با ضربههای چاقو و سلاح گرم
بود و علت دوم عفونت گزارش شد. آمارهای آمریکایی هم نشان میدهد در این
کشور هر یک ساعت یک کودک بهدلیل جراحت از بین میرود. این در حالی است که
دولتها بودجه بسیار پایینی را به حفظ امنیت کودکان و درمان آنها اختصاص
میدهند. خصوصاً که آثار روانی مشکلات کودکان میتواند آنان را تا بزرگسالی
همراه کند. در مقاله سایت سازمان تلاش برای بقا همچنین نوشته شده بسیاری
از زنان مورد سوءاستفاده جنسی و تعرض قرار میگیرند. شاید همه این
سوءاستفادهها به جراحت جسمانی یا تجاوز منجر نشود اما آثار غیرقابل جبرانی
روی فعالیت آنان در پیشرفت کشور خواهد گذاشت. همچنین آمار کشور آمریکا
نشان میدهد هر 6 دقیقه یک تجاوز صورت میگیرد که از هر 12 مورد آن تنها دو
تا سه مورد گزارش میشود. تروما بیش از آنچه به نظر میآید جان انسانها
را تهدید میکند و آنها را از ادامه زندگی باز میدارد. شاید اگر بودجه
بیشتری برای توجه به بخش پیشگیری از حوادث در نظر گرفته شود، نیمی از این
اتفاقات زندگی انسانها را دستخوش تغییرات ناگوار نکند.