بهداشت مدارس از ضروری ترین نیازهای یک جامعه محسوب می شود زیرا چنانچه در این مکان بهداشت و سلامتی مورد بی توجهی قرار گیرد نسل آینده، نسل سالمی نخواهد بود
شفا آنلاین:بهداشت و درمان حق مسلم هر فرد است و دولت ها موظف هستند
زمینه های آن را در جامعه فراهم کنند. داشتن نسل سالم در گرو بهداشت جسمی و
روحی است و چنانچه نسبت به آن کوتاهی شود نتیجه آن نسلی رنجور و بیمار
خواهد بود.
هدف از بهداشت مدارس، تامین و ارتقاء سطح سلامت جسمانی و
روانی دانش آموزان به عنوان آینده سازان یک کشور است از این رو رسیدگی به
بهداشت و پیشگیری، از مهم ترین اهداف یک کشور محسوب می شود.
به گزارش شفا آنلاین،از این
دیدگاه، بهداشت مدارس از ضروری ترین نیازهای یک جامعه محسوب می شود زیرا
چنانچه در این مکان بهداشت و سلامتی مورد بی توجهی قرار گیرد نسل آینده،
نسل سالمی نخواهد بود و عوارض آن در جامعه صرفنظر از تحمیل هزینه های بالای
اقتصادی، پیامدهای زیانباری در همه ابعاد اجتماعی، فرهنگی و... دارد.
بهداشت
مدارس را می توان مهم ترین بخش سلامت کشور محسوب کرد زیرا در این مکان طیف
های مختلف دانش آموزان با قومیت ها و طبقات مختلف اجتماعی حضور دارند و
شبکه های بهداشت قوی می توانند تمام برنامه های خود را برای ارتقای سلامت و
بهداشت یک جامعه به اجرا در آورند.
آموزش در این بخش در واقع آموزش به
طیف وسیعی از مردم یک منطقه و در مقیاس بزرگ تر، کل جامعه است. این یک فرصت
بی بدیل هم برای آموزش و پرورش به عنوان نهاد تعلیم و تربیت یک کشور و هم
دستگاه بهداشت کشور هست که در این مکان برنامه های خود را اجرا و سپس به
عینه اثرات مثبت آن را مشاهده کنند.
مدارس به عنوان شبکه بزرگ بهداشت
کشور محسوب می شوند و دستگاه بهداشت کشور و آموزشگاه ها باید از این فرصت
به نحو مطلوب استفاده کنند. موفقیت و موفق نبودن برنامه های بهداشت یک کشور
تا میزان زیادی بستگی به اجرای برنامه های مناسب بهداشتی در مدارس دارد از
این رو وزارت بهداشت می تواند تا حد امکان نسبت به رسیدگی به بهداشت و
سلامت این بخش تلاش کند.
مدارس در سراسر کشور پراکنده هستند و این
آموزشگاه ها تا عمق روستاهای دوره افتاده گسترش یافته اند و فراگیران آن
نیز از تمام خانواده های فقیر، متوسط و غنی هستند؛ از این رو اثرات اجرای
هر برنامه در این مکان، بخش اعظم جامعه را متاثر خواهد کرد.
در زمان
حاضر فقط مدارس روستاهای کشور نیستند که به مراقبت های بهداشتی و درمانی
نیازمند هستند بلکه در شهرها نیز با چنین نیازی روبرو هستیم. شبکه های
بهداشت مدارس هنوز به طور کامل به بهداشت مدارس تسلط ندارند و خدمات آنها
نیز یکسان به نقاط مختلف کشور ارائه نمی شود و این مساله تا حدود زیادی به
کمبود نیروی انسانی و مربیان بهداشت بر می گردد.
در رسیدگی به این مدارس
ابتدا باید توانمندی های خود را برای ارائه خدمات به مدارس مورد ارزیابی
قرار داد و سپس به رسیدگی بهداشتی به این مراکز همت گمارد.
به عنوان
مثال باید ابتدا بدانیم که چقدر دانش آموز مشغول تحصیل در کشور وجود دارد و
مثلا به ازای یکصد هزار دانش آموز به چند مربی بهداشت نیازمندیم. در زمان
حاضر حدود 13 میلیون و 500 هزار دانش آموز در مدارس تحصیل می کنند که
براساس آماری بیش از 6 هزار مربی بهداشت برنامه های سلامت و بهداشت را برای
دانش آموزان در کشور تبیین می کنند. به ازای هر 700 دانش آموز باید یک
مربی در مدارس حضور داشته باشد که در زمان حاضر این رقم برای بیش از یک
هزار نفر است.
با این حساب، این رقم مربی بهداشت در مدارس پاسخگوی
نیازهای این آموزشگاه ها نیست و در این زمینه باید به جذب مربیان بیشتری
اقدام کرد. مربیان بهداشت در راستای سلامت دانش آموزان، آموزش های مختلفی
همچون اهمیت ورزش، تغذیه سالم و اصول بهداشتی را به دانش آموزان آموزش می
دهند.
با این حال، این مساله همچنان باقی است که اگر مدارس با کمبود
مربی بهداشت به عنوان پیام آوران سلامت مواجه باشند به همان نسبت بهداشت
مدارس با مشکل روبرو خواهد بود.
مشکل بهداشت مدارس در نقاط محروم،
روستایی و در مناطق دور افتاده بیشتر از سایر مناطق است. در این مناطق جدای
از اینکه مردم به لحاظ آموزش بهداشت و پیشگیری با مشکلاتی مواجه هستند،
ممکن است با بیماری های واگیر و مسری نیز در ارتباط بیشتری باشند.
مردم
این مناطق به خاطر اینکه شغل آنان غالبا دامداری و یا کشاورزی است به طور
طبیعی با احشام و مزارع در ارتباط بوده و به دلیل همین موضوع، خیلی سریع
مستعد ابتلا به انواع بیماری های دامی هستند.
دانش آموزان همین خانواده
ها نیز در ارتباط با سایر دانش آموزان می توانند این بیماری ها را به
سایرین انتقال دهند، هر چند دستگاه بهداشت کشور در هر دوره ای نسبت به
پیشگیری وقوع این بیماری ها اقدام کرده و می کند، اما آسان گرفتن این موضوع
می تواند ابعاد این خطرات را افزایش دهد.
اگرچه اکنون خانه بهداشت در
اغلب روستاها و نقاط دور افتاده کشور فعال است اما به طور طبیعی این خانه
های بهداشت که غالبا نیروی انسانی محدودی دارند، نمی توانند به همه نیازهای
یک منطقه که با مشکلات زیاد بهداشتی روبرو هستند پاسخگو باشند. بنابراین
حضور مربیان بهداشت در این نقاط از ضرورت های ارتقای بهداشت یک روستا و در
وسعت بزرگ تر چند روستا و یک منطقه بزرگ است؛ وقتی مشکل بهداشتی روستاها
رفع شود به طور قطع مسایل بهداشتی شهرها که در ارتباط نزدیک باهم هستند،
برطرف خواهد شد.
با وجود این، مشکلات بهداشتی مدارس به این مسایل محدود
نمی شود بلکه بهداشت دهان، دندان، مسایل روحی و روانی از مسایل دیگر این
آموزشگاه ها است.
دندان های بسیاری از دانش آموزان به خاطر نوع تغذیه و
استفاده نکردن مداوم از مسواک پوسیده است که در این زمینه باید آموزش های
لازم به دانش آموزان ارائه شود.
همچنین برخی از دانش آموزان به دلیل
حضور در خانواده های پرتنش با مشکلات روحی و رفتاری مواجه هستند که مدرسه
بهترین مکان برای رفع این مسایل است.
بررسی مسایل خانوادگی از دیگر
کارکردهای مربیان بهداشت است که می توانند در این زمینه به رفع مسایل
خانواده های دانش آموزان اقدام کنند.
با این حال این برنامه ها هنگامی
اثرگذار است که مربیان بهداشت آموزش های لازم را در زمینه های یاد شده دیده
باشند تا به صورت کارشناسی به رفع مشکلات بپردازند.
برای ارتقای بهداشت در مدارس علاوه بر موارد ذکر شده باید به این موضوعات نیز توجه کرد:
1- جلوگیری از ورود خوردنی هایی مثل لواشک، آب میوه های صنعتی و ساندویچ به بوفه مدارس.
2- توزیع کتاب های آموزش بهداشت و برگزاری آزمون هایی در این زمینه.
3- آموزش از طریق برنامه های سازمان یافته مثل خلاصه نویسی ها و تشکیل جلسات تحقیقی.
4- برگزاری کارگاه های آموزش بهداشت در مدارس.
5- دعوت از پزشکان و کارشناسان بهداشت برای توجیه دانش آموزان برای رعایت بهداشت.
6- گردش علمی با حضور مربیان بهداشت برای افزایش آگاهی بهداشتی دانش آموزان.
7- برگزاری برنامه های نمایش و پخش فیلم در مدرسه درخصوص مسایل بهداشتی.
8- تشکیل نمایشگاه هایی در زمینه های بهداشت دهان و دندان، کمک های اولیه و مقررات ایمنی.
به
هرحال مسایل بهداشتی تنها با اقدامات مربیان بهداشت و مدارس قابل رفع
نخواهد بود از این رو در ارتقای بهداشت آموزشگاه ها باید دانش آموزان و
خانواده ها به طور کامل و مفید با آموزش و پرورش همکاری داشته باشند.
همچنین
در افزایش کیفیت بهداشت در مدارس باید نهادهایی مثل وزارت بهداشت عزم خود
را برای رسیدگی به امور بهداشی مدارس مضاعف کرده و مثلث وزارت آموزش و
پرورش، وزارت بهداشت و خانواده ها و دانش آموزان باید به همکاری خود برای
رفع مسایل بهداشتی مدارس بیافزایند.