به گزارش شفا آنلاین،به نقل از سپید با این همه این علم طرفداران خاص خودش را پیدا
کرد و اکنون بیش از هر زمانی به آن توجه می‌شود. همه کشورها در رقابتی سخت
برای کسب بیشترین بازده دانش موسسات و پژوهشگاه‌های زیادی را تاسیس
کرده‌اند و بودجه‌های دولتی در بخش دانش روانه آزمایشگاه‌های کشت سلول شده
است.
کنگره
مهندسی بافت و پزشکی بازساختی سومین گردهمایی ملی در این زمینه است که
هفته گذشته در تهران برگزار شد و مسئولین آن اخبار زیادی در حوزه خود
داشتند. تلاش همگی عقب نماندن از عرصه رقابت بین‌المللی و دستاوردهای جدید
این دانش پزشکی است.
اما
چرا این آینده سلامت کشورها در گرو پیشرفت این دانش است؟ امیرعلی حمیدیه،
دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری‌های سلول‌های بنیادی در مراسم افتتاحیه این
کنگره طی سخنانی گزارشی از علمکرد دانش این حوزه را ارائه داد که در آن
وضعیت ایران به خوبی مشخص بود. وی در پاسخ به این سوال توضیح داد: «زمانی
دغدغه ما میزان بالای جمعیت و کنترل آن بود اما حالا هرم سنی ما رو به
سالمندی دارد. اکنون کشورها با جمعیت سالمند خود مواجه هستند و سلامتی
جمعیت در آینده از هر چیزی بیشتر اهمیت دارد. سالمندان اعضای بدن خود را به
مرور از دست می‌دهند و کارایی قبلی خود را نخواهند داشت. دانش پزشکی
بازساختی در اینجا ورود پیدا می‌کند. تولید قطعات یدکی بدن انسان صنعت جدید
پزشکی در آینده نزدیک است.»
به
گفته حمیدیه در هیچ دوره‌ای تعداد مقالات و پژوهش‌ها در مورد سلول‌های
بنیادین تا این حد نبوده است. چرا که در آینده دیگر پیوند عضو نمی‌تواند
کارایی لازم را که انسان می‌خواهد به وی بدهد. حمیدیه در این مورد می‌گوید:
«پیوند عضو درمان نیست. بلکه نوعی طب تسکینی به حساب می‌آید. بیمار عمر کم
و هزینه بالا خواهد داشت و نمی‌تواند به کارایی قبلی خود برگردد. در صورتی
که هدف علم پزشکی علاج قطعی است. در سال 2020 با توجه به هرم سنی کشورها
برای نگهداری سلامت مردم به اعضای بدن زیادی احتیاج داریم. شاید حالا وضعیت
مناسبی داشته باشیم ولی این ضمانت در مورد آینده وجود ندارد. به همین علت
گفته می‌شود اندام‌های از دست رفته بدن باید ساخته شود تا فرد بهبودی کامل
داشته باشد.»
به
گفته متخصصین این حوزه دانش سلول‌های بنیادین و مهندسی بافت هیچ‌کدام به
تنهایی نمی‌توانند این بار را به دوش بکشند و تنها با همکاری در کنار هم به
نتیجه قابل قبول خواهند رسید. آنها وعده می‌دهند در آینده بازار خرید و
فروش اعضای تولیدی بدن انسان به وجود خواهد آمد. شاید این مطالب کمی تخیلی
به نظر برسد ولی ممکن است.
بخش
پزشکی سایت گاردین در مقاله‌ای که در سال اوایل سال 2015 به چاپ رسانده
نوشته است: «با گرفتن سلول‌های بالغ بدن انسان می‌توان ظی تغییرات ژنتیکی
آنها را به دوره جنینی خود بازگرداند. رشد سلولی در دوره جنینی سرعت قابل
توجهی دارد و بسیار منعطف‌تر از دوره بزرگسالی است. زمانی هم از که
سلول‌های بنیادی خود فرد استفاده شود، حین کاشت اندام تولید شده بدن به
راحتی آن را قبول می‌کند و عوارض بسیار کمتری نسبت به پیوند عضو خواهد
داشت. تاکنون بسیاری از نمونه‌های حیوانی با موفقیت عضو جدید خود را
پذیرفته‌اند. البته هنوز پرسش‌های پاسخ داده نشده‌ای وجود دارد. مانند
اینکه آیا عضو جدید می‌تواند کارایی بهتری نسبت به قبلی داشته باشد؟ آیا
عمر اندام جدید می‌تواند طولانی‌تر باشد؟ پرسش‌های زیادی همانند این‌ها
وجود دارد که دانشمندان بی‌صبرانه به دنبال پاسخ آنها هستند.»
در
ایران هم برنامه‌های زیادی برای هموار کردن مسیر پیشرفت این دانش به وجود
آمده است. حمیدیه در این باره توضیح داد: «ستاد توسعه و فناوری‌های
سلول‌های بنیادی در سه حوزه آموزش، پژوهش و توسعه منابع انسانی قدم
برمی‌دارد. تعداد هیئت‌های علمی این دانش در دانشگاه‌های علوم پزشکی رو به
افزایش است. رشته های دکترای تخصصی زیادی افتتاح شده و نسبت به سال گذشته
در تاسیس مراکز تحقیقاتی و پژوهشگاه‌ها رشد تصاعدی دیده می‌شود
همچنین
تعداد بالای مقالات داخلی منتشر شده در این حوزه هم نشان می‌دهد علاقه
محققین به این دانش بیشتر شده که خبر خوبی است. رده‌بندی ما در سایت‌های
علمی تا سال 2015 در جایگاه بیستم بود. اما اکنون تا آگوست امسال که آخرین
رده‌بندی انجام گرفته ایران به مرحله چهاردهم رسیده که جای امیدواری بسیار
دارد. یکی از مشکلات ما فاصله زیاد تعداد مقالات در تهران و شهرستان‌ها است
که باید تلاش کنیم این شکاف پر شود. همچنین علاوه بر افزایش تعداد
هیئت‌های علمی و مقاطع دکترای تخصصی، به کارشناس‌های ارشد هم احتیاج داریم،
چرا که نیاز به تکنسین‌ها کمتر از دکترای تخصصی نیست.»
به
گفته وی تا سال 2020 بازار این علم به صورت کامل شکل خواهد گرفت و رونق
پیدا خواهد کرد. این دانش وارد تمام عرصه‌های مختلف درمان و پزشکی می‌شود و
در نتیجه خواسته‌های مردم هم از طبابت تغییر خواهد کرد. باید دید در این
دورنما، جایگاه ایران کجا خواهد بود؟.
