ذلایل کاهش گلبول سفید

نوتروفیلها , لنفوسیت ها , مونوسیت ها , ائوزینوفیل ها و بازوفیلها.

در اثر شیمی درمانی , تعداد گلبولهای سفید کاهش پیدا می کند. کاهش گلبولهای سفید بدن را مستعد عفونت می نماید.

در بیماران سرطانی کاهش گلبول سفید و عفونت یکی از جدی ترین و مهمترین عارضه های درمان محسوب می شود. , که نیازمند دقت و توجه زیادی از طرف پزشک معالج , کادر درمان و بیمار می باشد.
علایم افت گلبول سفید چیست؟

بهترین روش شناسایی افت گلبول سفید , آزمایش CBC است . معمولاً این آزمایش توسط پزشک معالج طی دوره های منظمی انجام می شود. در اغلب مواقع با افت گلبول سفید , عوامل بیماریزا فرصت پیدا می کنند تا در بدن رشد نمایند و عفونت از درجات خفیف تا شدید در بیمار ظاهر می شود.

علایم افت گلبول سفید هم بیشتر همان علایم عفونت هستند :

تب و لرز ، سردرد ، سرفه ، عطسه، آبریزش بینی ، خارش گلو ، قرمزی پوست ، بی حالی ، سوزش ادرار ، اسهال ، زخم دهان ، درد عضلانی ،کم اشتهایی .
نوتروپنی چیست؟

همانطوریکه در سطور بالا گفته شده , گلبول سفید انواع مختلفی دارد.

در بین طیفهای مختلف گلبول سفید نوتروفیلها جهت مبارزه با میکروبهای بیماریزا نقش مهمتری بر عهده دارند. نوتروفیلها تحت علامت اختصاری Neut یا Neutrophil در آزمایش خون مشخص می شوند. گاهی هم در برخی آزمایشگاهها تحت عنوان Poly نامیده می شوند.

معمولاً در آزمایشات خون تعداد نوتروفیلها به درصد مشخص می شود. در حالت طبیعی ۵۰ تا ۷۰ در صد از گلبولهای سفید نوتروفیل هستند. در بیماران سرطانی این در صد کاهش پیدا می کند. نوتروپنی یعنی کاهش تعداد نوتروفیلهای خون.

ممکن است یک بیمار تعداد کل گلبولهای سفیدش یعنی WBC طبیعی باشد اما تعداد نوتروفیلهایش کم باشد. این حالت یعنی اینکه با وجود طبیعی بودن تعداد گلبولهای سفید ، به دلیل کم بودن نوتروفیلها بدن قادر به مبارزه با میکروبها نیست و مورد تهاجم آنها قرار گرفته یا احتمال حمله بسیار زیاد است.

تعداد نوتروفیلها معیار مناسبی جهت پیش بینی احتمال بروز عفونت در بیمار محسوب می شود.

نوتروفیل زیر ۱۰۰۰: اگر تعداد نوتروفیل مطلق بیماری زیر ۱۰۰۰ باشد ، سیستم ایمنی وی جهت مبارزه با میکروبها کافی نیست و می تواند دچار عفونت شود.

نوتوفیل زیر ۵۰۰: اگر برای چند روز مداوم تعداد نوتروفیل مطلق زیر ۵۰۰ باشد ، احتمال ابتلا به عفونت بالاست.

نوتروفیل زیر ۱۰۰: اگر برای بیش از یک هفته تعداد نوتروفیلها زیر ۱۰۰ باشد ، احتمال ابتلاء به عفونت بسیار بالاست.
پزشک معالج جهت جبران افت گلبول سفید چه اقداماتی انجام می دهد؟

پزشک معالج با توجه به جواب آزمایش CBC , وضعیت گلبول سفید را بررسی می کند. سپس بیمار را از نظر وجود یا عدم وجود عفونت معاینه می نماید . در صورت عفونت آنتی بیوتیک مناسب را تجویز می کند , همچنین در صورت لزوم جهت افزایش میزان گلبول سفید از داروی فاکتور رشد گلبول سفید (G_CSF) استفاده می کند.
در صورت افت گلبول سفید چه اقدامی انجام دهم؟

اول اینکه نگران نباشید , افت گلبولهای سفید نشانه وخامت بیماری در شما نیست. این اتفاق در اغلب بیماران تحت شیمی درمانی رخ می دهد و قابل کنترل است.

دوم اینکه , شما می توانید در کنار پزشکتان نقش بسیار حائز اهمیتی در کنترل این عارضه داشته باشید.

اقدامات شما در دو بخش طبقه بندی شده است:

الف: اقدامات قبل از عفونت.
ب: اقدامات بعد از عفونت.

اقدامات قبل از عفونت

اکثر بیماران تحت شیمی درمانی , درجاتی از کاهش گلبول سفید را تجربه می کنند. بنابراین مستعد ابتلا به عفونت هستند. با انجام اقدامات قبل از عفونت می توانید تا حدود زیادی از این عارضه جلوگیری نمائید. برخی از این اقدامات عبارتند از :

۱- شستن مرتب دستها به روش علمی : مهمترین ، آسانترین و موثر ترین راه پیشگیری از انتقال میکروبها شستشوی صحیح و مرتب دستان است. با وجودیکه همه ما روزانه بارها این کار را انجام می دهیم ، اما متاسفانه بسیاری از ما به روش صحیح و علمی این کار را انجام نمی دهیم.دستهای یکی از مهمترین راههای انتقال عفونت هستند.

در چه مواقعی باید دستها به روش علمی شستشو شود؟

بعد از دست دادن با دیگران
قبل و بعد از طبخ و آماده سازی غذا
قبل و بعد از تعویض لباس یا پوشک کودک
و به طور کلی قبل و بعد از تماس با بیمار

چه کسانی باید دستانشان را به روش علمی و اصولی شستشو کنند؟

همه کسانی که با بیمار در تماس هستند باید طبق اصول علمی و صحیح این کار را انجام دهند.

آیا برای شستشو باید از مواد ضد عفونی کننده استفاده کنم؟

خیر ؛ در حالتی که بیمار سالم است و دچار عفونت نشده ، آب ولرم و صابون کفایت می کند.

روش صحیح شستشو چگونه است؟

در اینجا روش صحیح به کمک عکس مشروح می گردد.

مدت زمان شستشو چقدر است؟

مدت زمان شستشو باید بین ۲۰ تا ۳۰ ثانیه باشد ، تا عوامل بیماریزا به درستی از روی پوست پاک شود. قبل از شستشو باید ساعت ، حلقه و انگشتر از دست خارج شود.

آیا پوشیدن دستکش یکبار مصرف می تواند جایگزین شستشوی مرتب باشد؟

خیر ؛ استفاده از دستکش جهت نظافت بیمار اشکالی ندارد ، اما جایگزین شستشوی دست نیست و شستشوی دست ، قبل و بعد از استفاده از دستکش الزامی است.

بهترین وسیله خشک کردن دستها بعد از شستشو چیست؟

بهترین وسیله دستمال کاغذی یکبار مصرف است.

آیا انجام چنین روشی برای شستشوی دست کودک سرطانی هم ضروری است؟

خیر ؛ اما لازم است بعد از بازی با اسباب بازی و قبل از خوردن غذا به صورت معمول دستانش را شستشو کنید.

۲- استحمام و تعویض لباس روزانه مراقب :

بیمار سرطانی باید به طور روزانه استحمام و تعویض لباس را انجام دهد . گاهی به دلیل خستگی بیمار قادر به استحمام روزانه نیست , در چنین مواقعی همان تعویض روزانه لباس کفایت می کند.

نوزادان و کودکان سرطانی زیر دو سال در تماس نزدیک و دائم با مادر خود قرار دارند و استحمام و تعویض لباس روازنه مادر هم در این گروه از بیماران الزامی است.

لباس و ملحفه کودک سرطانی باید به صورت روزانه تعویض شود . اما استحمام روزانه لازم نیست و می تواند با توجه به قوای بدنی ، یکروز در میان یا دو روز درمیان انجام شود ، اما فاصله بیش از دو روز برای استحمام صحیح نیست و حتی اگر کودک ضعف عمومی دارد باید این کار به صورت حمام روی تخت انجام پذیرد (در خصوص حمام روی تخت از یک کمک بهیار متبحر کمک بگیرید). در حین تعویض لباس می توانید پوست جاهای مختلف بدنش را از نظر قرمزی و زخم بررسی نمائید.

نکته اینکه استفاده از آب بسیار داغ در بیمار سرطانی ممنوع است چون علاوه بر خطر سوختگی ، ممکن است صدمات ریزی در پوست ایجاد کند که از طریق آن میکروبها به بدن نفوذ نمایند.

۳- واکسیناسیون:

در کل دوره درمان انجام هر گونه واکسیناسیون بدون مشورت با پزشک معالج ممنوع است.در کودکان سرطانی که به مدرسه می روند این مسئله را به اطلاع معلم و مدیر مدرسه وی برسانید.

همچنین کودک سرطانی باید از کودکانی که به تازگی واکسیناسیون انجام داده اند ، دور باشند.
۴- اماکن شلوغ:

در اماکن شلوغ شانس ابتلا به عفونتهای ویروسی افزایش پیدا می کند ، حدالمقدور باید از بردن بیمار به مکانهای شلوغ مانند : مترو ، اتوبوس ،میهمانی های شلوغ ، مراکز خرید و غیره خودداری کرد. اما اگر به هر دلیلی بیمار مجبور شد به چنین مکانهایی برود باید از ماسک N95 استفاده کند و مدت زمان توقت تا حد ممکن کوتاه باشد.

۵- اماکن زیارتی:

در بیماران بزرگسال زیارت قبور متبرکه بدلیل ایجاد آرامش قلبی و کاهش اضطراب می تواند موثر و مفید باشد. توسل به ائمه و اولیای خدا همواره یکی از ارزشمند ترین عوامل کمک کننده به فرد در مصائب و مشکلات محسوب می شود. اما چنین زیارتهایی حتماً باید با اطلاع و اجازه پزشک معالج صورت پذیرد .

این اقدام درکودکان سرطانی به دلیل ضعیف تر بودن و خطر ابتلاء به عفونت خطرناک است. بنابراین اگر به دلیل باورهای دینی نذر یا توسلی انجام می دهید ، بردن کودک را به مکان مذکور شرط قرار ندهید و تنها به حضور خود و ادای مراسم اکتفا کنید ، و حتماً بعد از زیارت استحمام کرده لباس خود را تعویض کنید.

مسئله دیگری که غالباً در فرهنگ ما متداول است ، استفاده از پارچه های سبز به صورت دستبند متبرک است. این دستبند ها می تواند محل تجمع قارچها و میکروبها باشد و استفاده از آنها در کودکان سرطانی خالی از اشکال نیست. شما می توانید چنین دستبندهایی را در جا نماز خود گذارده و هنگام عبادت کنار مهر خود بگذارید.

۶ – تماس با سایرین و ملاقاتها:

عاطفه و محبت ایرانی همواره زبانزد است . عیادت از بیمار در دین و آئین ما ایرانی ها بسیار مورد توجه قرار دارد. بزرگانی چون سعدی در خصوص آداب عیادت توصیه هایی دارند که مطالعه آن خالی از لطف نیست. ما هم با سعدی در این زمینه هم عقیده هستیم. چون چه بسا یک سرماخوردگی خفیف فرد ملاقاتی ، که حتی خودش هم از آن اطلاع ندارد ، جان کودک را به مخاطره بیاندازد. از صندلی که در اتوموبیل بر آن نشسته اند تا دستان و لباسهایشان و حتی زیور آلات و هوای بازدمشان می تواند مملو از میکروب باشد.

اینجا جایی است که باید خجالت و رودربایستی را کنار بگذارید , قطعاً همه دوستداران بیمار با قبول این شرایط می توانند نقش بسیار حائز اهمیتی در روند درمان بیمار بازی کنند و با رعایت اصول زیر عضوی از تیم درمان بیمار باشند.

نکته اول اینکه بطور کلی ، ملاقات بیمار در بیمارستان ممنوع است. تحت هیچ شرایطی نباید این کار صورت پذیرد ، این مسئله ارتباط مستقیم با سلامت وی دارد. ملاقاتها باید تنها در منزل و آنهم تحت شرایطی که در زیر توضیح داده شده است انجام شود.

ملاقاتهای در منزل باید بسیار محدود و کم جمعیت باشد.

از همه اقوام و بستگانتان بخواهید ، به جای ملاقات به تماس تلفنی اکتفا کنند.

متقاعد کردن برخی اقوام نزدیک بسیار دشوار است. به خصوص اگر بیمار کودک باشد. عکسی از کودک دلبندتان بگیرید و چاپ نمائید و از آنها خواهش کنید در لحظات دلتنگی عکس را در آغوش بگیرند و هرگز با لباس بیرون وی را در آغوش نفشارند. این روزها می توان عکس را بر روی بالش و سایر وسایل آغوش گرفتنی به راحتی چاپ کرد.

در کودک سرطانی این مسئله در مورد پدرها هم که غالباً ساعاتی از روزدر بیرون از منزل هستند , صدق میکند ، وی باید در بدو ورود به منزل استحمام نموده ، لباس تمیزی بر تن کند و سپس کودک را در آغوش بگیرد.

در مورد کودک سرطانی در منزل قانونی وضع کنید که هرگز هیچ فردی بدون رعایت نکات زیر به بیمار نزدیک نشود:

ابتدا از صحت و سلامت جسمی کامل خود اطمینان داشته باشد و دچار بیماری مسری حتی یک سرماخوردگی خفیف هم نباشد.

لباس بیرون را از تن خارج کرده و استحمام نماید.

لباس تمیزی بر تن کند.

سپس کودک را برای دقایقی در آغوش بگیرد ، و هر چه زودتر اتاق را ترک نماید.

در زمان آغوش گرفتن از دستمالی صورت ، بینی و چشمان کودک خودداری نماید.

گاهی مشاهده میشود که ملاقاتی ها از تخت بیمار برای نشستن استفاده می کنند ، این اشتباه روی اشتباه است ، چون هم ملاقات در بیمارستان ممنوع و مضر است هم نشتسن بر روی تخت.

۷- از پوست و مخاط دهان بیمار مراقبت کنید:

پوست و پوشش داخلی دستگاه گوارش (مخاط) اولین سد دفاعی بدن محسوب می شود. بسیاری از باکتری های فرصت طلب در حالت عادی بر روی پوست وجود دارند و بیماریزا نیستند اما وقتی میزان گلبولهای سفید کاهش پیدا می کند ، می توانند موجب بیماری شوند. انجام شیمی درمانی و اشعه درمانی پوست را شکننده و خشک می نماید که همین مسئله می تواند نفوذ باکتریها به داخل بدن را آسانتر گرداند. بدین منظور مراقبتهای زیر را بکار بندید:

مراقبت از پوست:

– پوست را در مقابل جراحت و زخم محافظت کنید.

– هر گونه جوش ، تاول و قرمزی پوست را به رویت پزشک معالج برسانید.

– پوست را همواره تمیز و به کمک لوسیونها ، مرطوب نگه دارید.

– پوست مقعدکودکان سرطانی زیر دو سال به دلیل عدم توانایی در بیان زمان دفع ، بیشتر در معرض تماس با آلودگی قرار دارند ، بنابراین پس از دفع ناحیه تناسلی و مقعد را با دقت و آب کافی شستشو دهید و ناحیه را از نظر قرمزی و التهاب بررسی کنید.

– در طول دوره اشعه درمانی استفاده از کرم در ناحیه علامت گذاری شده ممنوع است ، اما می توانید با یک پارچه مرطوب پوست را به آرامی تمیز کنید.

– پوست بیماران سرطانی در مقابل نور خورشید آسیب پذیر است ، هنگام خارج شدن از منزل کلاه و لباس آستین داربپوشید.
مراقبت از دهان:

به طور مرتب از دهانشویه استفاده کنید.
جهت تهیه دهانشویه در منزل یک قاشق غذا خوری جوش شیرین و یک قاشق غذا خوری نمک را به چهار لیوان آب جوشیده سرد اضافه نموده پس از حل شدن در یخچال نگهداری کنید و در طی ۲۴ ساعت جهت دهانشویه استفاده کنید.
هر گونه زخم ، برفک وآزردگی حین بلع را به اطلاع پزشک معالج برسانید.

۸- گردگیری و نظافت منزل:

گرد و غبار روی اشیاء و اثاثیه منزل یکی از جاهایی است که قارچها در کمین بیمار سرطانی هستند. البته نباید این هشدار شما را به دلهره بیاندازد و از فردا با ذره بین به دنبال غبار بگردید. بلکه منظور اینست اگر مجبورید خانه را گرد گیری کنید دستکش و ماسک استفاده نمائید و اگر کودک سرطانی در منزل دارید , قبل از گرد گیری وی را از محیط دور کنید.
۹- روزانه دمای بیمار را هر ۱۲ ساعت یکبار اندازه گیری کنید.

برای اندازه گیری دما از دماسنج دیجیتال استفاده کنید . دماسنج را زیر بغل وی بگذارید و پس از شنیدن صدای آژیر (بیب) درجه را بخوانید. دمای زیر بغلی نیم درجه کمتر از دمای واقعی است ، بنابراین نیم درجه به دمای خوانده شده اضافه کنید.

دمای واقعی ۳۸ درجه ، تب محسوب می شود. اگر بیمار تب کرد اقدامات زیر را پیگیری کنید:

ابتدا دست و پای بیمار را با آب ولرم پاشویه کنید .

به بیمار مایعات ساده مانند: آب , آب میوه تازه و چای کمرنگ خنک بنوشانید.

وی را تشویق به دفع ادرار نمائید.

اگر با این اقدامات , تب کاهش پیدا نکرد ، با پزشک معالج خود تماس بگیرد و طبق دستور وی عمل نمائید.

در مواقعی که به پزشک معالج خود دسترسی ندارید ، بیمار را به بخش اورژانس بیمارستان ببرید.
۱۰-در منزل تهویه و دمای مناسب فراهم کنید.

دمای مناسب برای منزل ۲۸-۲۵ درجه سانتیگراد است و منزل باید از تهویه و رطوبت کافی برخوردار باشد.
۱۱ – از دادن سبزی خام ، کاهو و کلم به بیمار خودداری کنید.

احتمال آلودگی انگلی در سبزی ، کاهو و کلم به دلیل تماس نزدیک با خاک بسیار زیاد است ، سبزی های مذکور را تنها به صورت پخته (آش و سوپ) سرو کنید.

خطر آلوده شدن بیمار سرطانی با گوشت دام آلوده هم یکی از خطرات جدی است. پوست این بیماران بسیار شکننده و آسیب پذیر است ، که میکروبها می توانند به راحتی از طریق شکافهای ریز وارد بدن شده و وی را بیمار نمایند ، بنابراین اجازه ندهید بیمار سرطانی به گوشت خام دام و طیور بدون دستکش ، دست بزند.
۱۲- میوه هایی که از نظر شستشو دشوار هستند را به صورت کمپوت سرو کنید.

شستشوی برخی میوه ها مانند توت فرنگی و تمشک دشوار است ، اما محروم کردن کودک از خواص این میوه ها صحیح نیست ، شما به راحتی می توانید چنین میوه هایی را به صورت کمپوت خانگی به وی بخورانید.
۱۳- از مصرف مواد غذایی فله (بدون بسته بندی) خودداری کنید.

احتمال آلودگی قارچی و میرکوبی در مواد غذایی فله (بدون بسته بندی) به دلیل نحوه نگهداری بسیار بالاست ، خوشبختانه در بازار می توانید نمونه های بسته بندی هر ماده غذایی را که البته دارای پروانه بهداشتی هم باشند, تهیه کنید.
۱۴- از دادن غذاهای مانده و کهنه به بیمار خودداری کنید.

مواد غذایی محل مناسبی جهت رشد باکتریها و قارچها محسوب می شوند . نگهداری آنها حتی در یخچال هم می تواند فرصت رشد را فراهم نماید. بنابراین از دادن غذاهایی که بیش از ۵ ساعت از طبخ آنها گذشته است به بیمار خودداری کنید.

البته نگهداری مواد غذایی پخته در فریزر مانعی ندارد. مدت زمان نگهداری هر ماده غذایی در فریزر بهتر است مطابق جدول باشد. جدول طراحی شود.
۱۵- از دادن شیر محلی غیر پاستوریزه به بیمار خودداری کنید.

شیر غیر پاستوریزه یکی از منابع بالقوه آلودگی است ، مگر اینکه با شعله ملایم به مدت ۱۵ دقیقه جوشانیده شود ، که در بسیاری از مواقع امکان این مسئله میسر نیست ، بهتر است از شیرهای پاستوریزه و هموژنیزه موجود در بازار که مطمئن تر هستند استفاده نمائید.
۱۶ – از دادن تخم مرغ عسلی یا خام به بیمار خودداری کنید.

در کشور ما مردم باور دارند تخم مرغ نیم پخته (عسلی) برای گرفتگی صدا و عفونت ریه خوب است ، نمی خواهم وارد مبحث درست یا اشتباه بودن این باور شوم. اما نکته مهمتر اینست که احتمال آلودگی تخم مرغ به باکتری حسبه بسیار زیاد است و این آلودگی فقط با پختن کامل تخم مرغ قابل زدودن است.
۱۷- از دادن دانه به ، چهار تخم و سایر دمی های خریداری شده از عطاری ها که به بدون بسته بندی بهداشتی هستند به بیمار خود داری کنید.

متاسفانه نحوه نگهداری و استحصال این گونه داروهای گیاهی ، در بیشتر مواقع به درستی انجام نمی شود ، و با وجود مفید بودن ، برای بیمار سرطانی که مستعد عفونت است توصیه نمی شود. اما اگر دارای برچسب بهداشتی هستند مانعی ندارد.
۱۸- پانسمان روی آنژیوکت یا پورت را از مرطوب شدن محافظت کنید.

در همه بیماران بستری در بیمارستان و برخی که به صورت سرپایی و روزانه داروی تزریقی دریافت می کنند , از ابزارهای برقراری رگ استفاده می شود , که معمولاً با چسب و یک پانسمان کوچک محافظت می شود . نکته قابل توجه در مورد آنها اینکه نباید با آب خیس شوند , چون آب به عنوان یک سیال میکروبها را به محل ورودی پوست منتقل می نماید.
۱۹- موبایل منبع آلودگی است.

امروزه همه حداقل یک موبایل همراه خود دارند . تحقیقات نشان می دهد موبایلها یکی از آلوده ترین لوازم زندگی هستند. اما می توان با پنبه آغشته به الکل روزانه آنرا ضد عفونی کرد. کودکان معمولاً به موبایل والدین خود علاقمند هستند , توصیه می شود در کودکان سرطانی قبل از سپردن آن به کودک , با پنبه آغشته به الکل ضد عفونی شود.
۲۰- عدم تماس لوله ها و شیلنگ های سرم با زمین.

در روزهای بستری در بیمارستان هنگام نقل و انتقال مراقب شیلنگها و لوله های سرم باشید تا با زمین تماس پیدا نکند و آلوده نشوند.
۲۱- حیوانات خانگی و گل.

پرندگان قفسی و خانگی منشاء بسیاری از بیماریهای جدی هستند. لذا توصیه میشود جهت جلوگیری ازانتقال عفونت به بیمار ، از نگهداری چنین حیواناتی خودداری نمائید.

عادت دیگری که برخی خانواده ها دارند ، گذاشتن باقیمانده غذا پشت پنجره جهت کبوترهای وحشی است ، که بهتر است در منزلی که از بیمار سرطانی مراقبت می شود از این کار اجتناب شود. همچنین آوردن گل طبیعی برای بیمار سرطانی ممنوع است. نگهداری از گلدان گل طبیعی در منزل در صورتیکه از سلامت گل اطمینان ندارید هم توصیه نمی شود و نباید انجام شود.
۲۲- اسباب بازی .

یکی دیگر از منابع آلودگی اسباب بازیهای کودک هستند. در کودک سرطانی از اسباب بازی های قابل شستشو استفاده کنید و بطور مرتب آنها را بشوئید. خصوصاً اگر احتمال می دهید کودک آنها را به دهان خود وارد کند. در کودکان بزرگتر برایشان تفهیم کنید که بعد از بازی حتماً دستانشان را با آب و صابون بشویند.
۲۳- شنا در استخر ، دریا و استفاده از وان های ضد عفونی نشده و عمومی در بیمار سرطانی ممنوع است.
۲۴- آرایشگاه .

کوتاه کردن موها و استفاده از ماشین های شیو اشکالی ندارد ، اما لازم است برخی نکات در مورد آنها رعایت شود. قیچی ، شانه و روکش باید شخصی باشد که با قیمت مناسب می توان تهیه کرد. استفاده از تیغ در بیمار سرطانی به دلیل خطر خونریزی و عفونت ممنوع است و به جای تیغ باید از موزر های برقی استفاده شود که قبل و بعد از استفاده باید با پنبه الکلی تمیز شود. انجام برخی کارهای آرایشی مانند خالکوبی ، مانیکول ، پدیکول ، ناخن مصنوعی و هر کاری که احتمال وارد آمدن آسیب به پوست وجود دارد ، در بیمار سرطانی ممنوع است
۲۵- مراقبت از زخم.

اگر به هر دلیلی بیمار دچار جراحت شد ، باید ابتدا زخم را با بتادین و پنبه تمیز نموده سپس پانسمان نمائید. جراحات عمیق و جدی باید حتماً به اطلاع پزشک معالج رسانیده شود.
۲۶- یبوست.

داروهای شیمی درمانی ، بی اشتهایی و مسکن ها می توانند موجب یبوست در بیمار شوند ، در بخش عارضه یبوست به راه های مقابله و درمان یبوست اشاره شده است , که می توانید مطالعه بفرمائید.

اقدامات بعد از عفونت
نقش من در هنگام درمان عفونت چیست؟

اگر دچار عفونت شدید خودتان را سرزنش نکنید ، ۸۰ درصد از بیماران سرطانی در طول درمان حداقل یک بار دچار عفونت می شوند. حتی با رعایت نکاتی که در بالا ذکر شد ، به دلیل افت گلبولهای سفید احتمال ابتلاء به عفونت باز هم زیاد است.

میکروبها از هر راهی ممکن است وارد بدن بیمار شوند. حتی ممکن است تحت عنوان میکروبهای فرصت طلب از مدتها قبل در بدن بیمار پنهان باشند و اکنون با استفاده از فرصت ایجاد شده ناشی از ضعف سیستم ایمنی ، وی را دچار عفونت نمایند. با شناخت و بکار بردن برخی نکات و به کمک پزشک معالج و کادر درمان می توانید در مبارزه بر علیه عفونت همچنان نقش پر رنگی داشته باشید.
۱- توجه به دمای بیمار

تب یکی از نشانه های عفونت است. بنابراین اندازه گیری مرتب آن بسیار حائز اهمیت می باشد. خوشبختانه امروزه با وجود دماسنج های دیجیتال اندازه گیری تب بسیار آسان شده است.

تب از ۳۸ درجه شروع می شود ، بهتر است در نیم ساعت اول تنها اقدام برای پائین آوردن دما پاشویه ، مصرف مایعات فراوان و تشویق به دفع ادرار باشد.

جهت پاشویه از آب ولرم استفاده کنید و در ابتدا فقط دستها را تا زیر بغل و پاها را تا بخش میانی ران پاشویه نمائید.

در کودکان دمای بالای ۴۰ درجه می تواند خطر تشنج را به همراه داشته باشد بنابراین اگر در منزل هستید و تب با پاشویه و یک نوبت آستامینوفن همچنان رو به افزایش داشت ، حتماً با پزشک خود تماس بگیرید.

نکته حائز اهمیت دیگر اینکه بدن قادر به تحمل دمای بالای ۴۲ درجه سانتیگراد نیست و این مقدار تب کشنده است.

در صورتیکه با اقدامات بالا تب فروکش نکرد , حتماً با پزشک خود تماس بگیرید , یا به بیمارستان مراجعه کنید.

ایزوله معکوس یعنی چه؟

ایزوله به معنای جداسازی است. بیماری که تحت شرایط ایزوله قرار می گیرد ، باید از دیگران جدا شود و تماس و ارتباط وی فقط با کادر درمان و مراقب اصلی مجاز است .

ایزوله معکوس یعنی : بیمار از نظر سطح سیستم ایمنی بسیار ضعیف است و به سهولت می تواند از طریق سایرین دچار عفونت شود و به همین دلیل ملاقات با دیگران مطلقاً ممنوع می شود .

در چنین شرایطی وظیفه سایرین خصوصاً مراقب اصلی بیمار بسیار سنگین است. وی باید علاوه بر رعایت نکاتی که در بخش پیشگیری گفته شد ، به رعایت نکات دیگری هم همت بگمارد.
۲- استفاده از وسایل محافظتی

در شرایط ایزوله باید تمام مدتی که درکنار بیمار حضور دارید از وسایل محافظتی زیر استفاده نمائید.

ماسک : ماسک باید تمام دهان و بینی را بپوشاند و حداقل هر ۱۲ ساعت یکبار تعویض شود.

اگر لازم است جهت ارائه مراقبت بیمار را لمس کنید ، ابتدا دستانتان را به روش علمی بشوئید و پس از انجام اقدام مراقبتی مجدد شستشو را تکرار کنید.

در مرحله ایزوله معکوس بعد از شستشوی علمی باید از ضد عفونی کننده های مخصوص هم برای آبکشی مجدد استفاده شود..

اگر بیمار کودک است ، هنگام تعویض پوشک ، بعد از شستشوی دستان ، دستکش نایلونی بپوشید سپس مبادرت به تعویض وی نمائید.

اگر بیمار کودک است و لازم است ساعاتی از روز وی را در آغوش بگیرید ، حتماً از گان یکبار مصرف استفاده کنید و گان را روزانه تعویض کنید.

۳- ملاقات ممنوع

ملاقات با بیمار ایزوله ممنوع است. بنابراین اگر احتمال می دهید اقوام ممکن است برای ملاقات به بیمارستان مراجعه کنند حتماً به اطلاعشان برسانید.

مبحث افت گلبول سفید و عفونت طولانی شد , امیدواریم شما را خسته نکرده باشم. اما به دلیل اهمیت موضوع لازم بود همه نکات را به اطلاعتان می رسانید.

حتی اگر دچار عفونت شدید نگران نباشید , آنتی بیوتیک های قوی , روشهای دارویی افزایش گلبول سفید و استانداردهای بهداشتی _ مراقبتی , به شما در فائق آمدن بر این عارضه کمک خواهند کرد و به زودی وضعیت عادی پیدا می کنید.

چرا اندازه گیری دمای از طریق زیر بغل نسبت به دهان بهتر است؟

– اگر بیمار کودک باشد ، نگهداری دماسنج در دهان برایش دشوار است.

– اگر بیمار قبل از اندازه گیری غذا یا نوشیدنی گرم یا سرد خورده باشد می تواند در عدد دماسنج تاثیر بگذارد.

– وارد کردن دماسنج به دهان بهداشتی نیست و ممکن است همراه با آن آلودگی وارد دهان بیمار شود.

* اما اندازه گیری دما از طریق زیر بغل دارای نکته ای هم هست. دمای زیر بغل کمتر از دمای داخل بدن است و باید به عدد نمایش داده شده ۰/۷ اضافه شود یعنی اگر دمای زیر بغل بیماری ۳۷/۲ درجه سانتیگراد است ، دمای واقعی بدن وی ۳۷/۹ می باشد.