علایم ابتلا به ایدز

اینها را دکتر منصوریان، دندان‌پزشک، متخصص بیماری‏های دهان و فک و صورت درباره علائم هشداردهنده دهانی بیماری ایدز می‏ گوید.
با دیدن چه علائمی در دهان باید به اچ‌آی‌وی/ ایدز شک کرد؟
همانطور که می ‏دانید بیماری ایدز سیستم ایمنی بدن را هدف قرار می‌دهد و آن را تضعیف می‏ کند. در واقع وقتی ویروس ایدز وارد بدن می ‏شود به سلول‏هایی که مسئول دفاع بدن هستند حمله می‏ کند و آنها را از بین می‏ برد. در نتیجه بدن به‌تدریج در برابر عوامل بیماری‏زا ضعیف می‏ شود و علائم بیماری در فرد بروز می‌کند. در دهان هم این اتفاق می‏ افتد. هر چند ممکن است با از بین رفتن تعدادی از سلول‏های دفاعی، بدن هیچ واکنش خاصی نشان ندهد و بیمار هم متوجه ابتلا به عفونت نباشد، اما وقتی تعداد بیشتری از سلول‏های دفاعی از بین می‏روند، برخی علائم در بدن ظاهر می شوند که ممکن است بسیار مشکوک و مبهم باشند.

البته علامت‏‏هایی هم در دهان بروز می‏ کنند. یکی از این علائم ظاهر شدن آفت‏هاست. البته آفت بیماری شایعی است و بسیاری از افراد در اثر استرس‏های روزانه به آن مبتلا می‌شوند اما وقتی آفت متعدد و چند بار در دهان ایجاد شود و دوره‏ های آن ۶-۵ یا ۷ بار در ماه تکرار شود، اعمال فیزیولوژیک فرد را تحت‌تاثیر قرار دهد و با هیچ روشی نتوان آن را کنترل کرد، می‏ تواند علامت هشداردهنده بیماری ایدز باشد. در این صورت دندان‌پزشک بیمار را برای انجام برخی آزمایش‏های تکمیلی ارجاع خواهد داد تا علت بروز آفت‏های متعدد و مکرر پیدا شود. علت‏‏های متعددی باعث بروز این مشکل می‏ شود که یکی از آنها نقص سیستم ایمنی بدن است. توجه داشته باشید که از لحاظ ظاهری آفت‏های ناشی از نقص سیستم ایمنی کاملا شبیه آفت‏‏های معمولی هستند. تنها تفاوتشان مدت زمان طولانی بروزشان است که با هیچ روشی هم درمان نمی‏ شوند در حالی که آفت‏های معمولی بعد از چند روز کاملا از بین می ‏روند.

به جز آفت چه علائم دیگری وجود دارد؟
در اثر کاهش مقاومت سیستم دفاعی بدن ممکن است بیماری‏های قارچی در دهان ایجاد شوند. البته این بیماری هم نسبتا شایع است و افراد زیادی به‌خصوص کسانی که دندان مصنوعی دارند، افرادی که به هر دلیلی سیستم ایمنی بدنشان ضعیف شده است، افرادی که داروهای مختلفی مصرف می‏ کنند و… به آن مبتلا می ‏شوند اما اگر بیماری قارچی یا کاندیدیازیس مدت زمان طولانی در دهان بیمار باقی بماند و درمان‏های ضدقارچ مفید نباشند، دندان‌پزشک یا پزشک باید به بیماری‏هایی که می‏تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند، شک کند و درخواست آزمایش‏های تکمیلی‏ بدهد یا بیمار را به مراکز تخصصی‏ تر ارجاع دهد بنابراین به همه مردم توصیه می‏کنم در صورتی که در دهانشان ضایعات قرمز یا سفیدرنگی مشاهده کردند که با سوزش یا بدمزه شدن دهان همراه بود و مدت زمان زیادی طول کشید و درمان نشد، حتما برای بررسی علت به دندان‌پزشک مراجعه کنند.

آیا تبخال هم می ‏تواند یک علامت هشداردهنده باشد؟
تبخال هم یک بیماری ویروسی است اما انواع مختلف و خاصی دارد. نوعی از تبخال داخل دهان ایجاد می‏ شود و لثه را درگیر می‏ کند و باعث قرمزی و درد لثه می‏ شود. نوع دیگری از تبخال که به آن نوع عودکننده می‌گویند هم روی لب ایجاد می ‏شود و بسیاری از افراد به آن مبتلا می‏ شوند. این تبخال‏ها معمولا خیلی مهم نیستند و پس از مدت کوتاهی از بین می‏روند اما اگر تبخال داخل دهانی‌ای که با هیچ داروی ضدویروسی کنترل نشود، مدت زمان طولانی در دهان بماند و بیمار مکرر به آن مبتلا شود، می‌تواند نشانه این باشد که سیستم ایمنی بدن دچار مشکل شده است و پزشک باید با آزمایش‏هایی بررسی کند که آیا این مشکل از نقص سیستم ایمنی ناشی از بیماری‏هاست یا تهاجم ویروس اچ‌آی‌وی.

خونریزی از لثه‏ ها چطور؟
بیماری‏های لثه هم می‌توانند هشداردهنده باشند ولی برخی بیماری‏های لثه بسیار شایع‌اند و حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد افراد جامعه به دلیل رعایت نکردن بهداشت و… به آنها مبتلا هستند؛ مثل خونریزی لثه‏ ها هنگام مسواک زدن، اما وقتی در سنین خاصی دندان‏های فرد به طورکلی یا در حد چند دندان همزمان با هم لق ‏شوند، لثه‏ ها بی‏ جهت و مکرر خونریزی ‏کنند یا قرمز باشند، باید این موضوع را جدی گرفت و به دندان‌پزشک مراجعه کرد.

علائم حتمی بیماری ایدز در دهان کدام‏ها هستند؟
با سرکوب سیستم ایمنی، علائم به‌تدریج در سرتاسر بدن ظاهر می‏شوند که دهان هم یکی از آنهاست. در این مرحله ضایعات سفیدرنگی در کناره ‏های دوطرف زبان به‌وجود می‏ آید. این ضایعات ارتباط بیشتری با بیماری ایدز دارند اما می‏توانند به دلایل دیگری هم ایجاد شوند بنابراین نمی‏توان قبل از مشاهده نتیجه آزمایش به طور قطع گفت وجود این ضایعات حتما دلیل ابتلا به بیماری ایدز است.