ایدز و اعتیاد

 شیوع مصرف مواد مخدر، رفتار‌های پرخطر مرتبط با سلامت و به تبع آن بیماری‌های عفونی در زندان به طور چشمگیری از سطح جامعه بالاتر است. بیش از 90 درصد از زندانیان پس از اتمام دوره‌ی محکومیت‌ خود به جامعه باز‌گشته و به شکل بالقوه می‌توانند پلی برای انتقال بیماری‌های عفونی از داخل به خارج زندان باشند. دلایل فوق‌الذکر بر اهمیت توجه به سلامت زندان به عنوان سلامت عمومی جامعه تاکید می‌کنند.

       اخیرا پروژه ای جامع با عنوان بررسی وضعیت HIV و سایر بیماری‌های عفونی مرتبط در زندان‌های دنیا انجام گرفت و نتایج آن در قالب یک شماره‌ ویژه در مجله لنست به چاپ رسید. مقاله‌ اول از سری مقالات این شماره با سرپرستی خانم پروفسور کیت دولان به بررسی اپیدمیولوژیک اچ آی وی، سل، و هپاتیت ویروسی در زندان می‌پردازد. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که بیش از 15 درصد از زندانیان دنیا به هپاتیت C مبتلا بوده، در حالی که به ترتیب هپاتیت B (8/4 درصد)، HIV (8/3 درصد)، و سل (8/2 درصد) از نظر میزان شیوع در رده‌های بعدی قرار دارند. مطالعه‌ فوق همچنین نشان می‌دهد که کاهش نرخ دستگیری و زندانی شدن معتادان تزریقی و نیز روش‌های درمان جایگزین برای معتادان می‌توانند به شکل محسوسی بار بیماری‌های عفونی در زندان را کاهش دهد.

       در سال ۲۰۱۳ میلادی دفتر سازمان ملل در امور جرم و اعتیاد بسته‌ای جامع در خصوص فعالیت‌های مرتبط با پیشگیری و کنترل HIV و سایر بیماری‌های عفونی در زندان ارائه کرد. مقاله‌ی دیگر از سری مقالات مجله لنست به بررسی ابعاد پیشگیرانه بیماری‌های عفونی در زندان پرداخته و وضعیت زندان‌های دنیا را از نظر ارایه برخی خدمات کلیدی از مجموعه خدمات مندرج در بسته‌ مذکور مورد ارزیابی قرار داده است. یافته‌های مطالعه‌ فوق‌ نشان می‌دهند که ایران از نظر ارائه خدمات پیشگیری و کنترل بیماری‌های عفونی در زندان جزو کشور‌های پیشرو در جهان به شمار می‌رود. با این حال برای کاهش بار بیماری‌ها در زندان توجه به دو مقوله پوشش و کیفیت خدمات ارایه شده در زندان ضروری به نظر می‌رسد.

       در راستای کنترل بار بیماری‌های عفونی در زندان باید به این نکته توجه کرد که هرگز انجام یک مداخله به تنهایی کافی نبوده و ادغام مداخلات مختلف در رسیدن به این هدف می‌تواند دستیابی به نتایج مطلوب‌تر را تضمین کند. بعلاوه، چنانچه قرار است سلامت زندان به عنوان یک معضل عمومی مرتبط با سلامت در جامعه دیده شود، توجه به دوران پس از آزادی -خصوصا برای زندانیانی که در دوران محکومیت تحت پوشش خدماتی همچون ترک اعتیاد، درمانHIV، یا دوره‌های آموزشی کاهش آسیب بوده اند- ضروری به نظر می‌رسد.سپید