شفا آنلاین>تغذیه> تغذیه مهم‌ترین عامل حفظ سلامتی در انسان پیش از ورزش و فعالیت بدنی است. این موضوع، خود نشان می‌دهد که تا چه اندازه توجه به غذا و خوراک افراد در درجه اول اهمیت قرار می‌گیرد.
به گزارش شفا آنلاین،به نقل از سپید تا سالها پیش انسان خودش مسئول تهیه غذای خودش
بود. آن را یا شکار می‌کرد، یا از درخت می‌چید یا از زمین زراعی برداشت
می‌کرد. نبود آفت، وجود میکروب‌های عفونی و نبود امکانات برای تصفیه و
همچنین صنعتی شدن زندگی باعث شد این وظیفه از دوش انسان‌ها برداشته شده و
به عهده ماشین‌آلات صنعتی و دستگاه‌های ضدعفونی کننده قرار گرفته است.خود این مسئله باعث از دست رفتن بسیاری از توانایی‌های انسان به عنوان موجودی محرک شده است. شاید غذاهای صنعتی و بسته‌بندی امروزی بتواند زمان زیادی را صرفه‌جویی کند، اما تبعات دیگری داشته است که قابل بررسی است. کیفیت محصولات غذایی تولیدی، وضعیت توزیع غذا در میان مردم و نوع غذای مورد مصرف همگی از جمله مباحثی است که به تنهایی موضوع پژوهش چندین ساله است. در ادامه تلاش شده است به این موضوعات پاسخ داده شود.
رصدخانه تغذیه‌ای نداریم
کوروش جعفریان، عضو هیئت علمی دانشکده علوم تغذیه دانشگاه تهران در نشست خبری دومین کنگره بین‌المللی تغذیه ایران که از 14 تا 17 شهریور در ایران برگزار می‌شود، با انتقاد از عدم وجود یک رصدخانه تغذیه‌ای در کشور گفت: «هم‌اکنون هیچ سازمانی نمی‌تواند به طور قاطع تایید کند که غذاهایی که مصرف می‌کنیم سالم است، کما‌اینکه سازمان غذا و دارو هم در این‌باره فعالیت می‌کند. ولی باز هم خیلی از غذاها استاندارد لازم را ندارد. مانند مسئله هوای تهران که سازمان محیط زیست نمی‌تواند تایید کند این هوا سالم است.
بسیاری از خدمات تغذیه‌ای نیز فاقد استاندارد هستند. سند ملی تغذیه نیز صرفا در حد یک کاغذ باقی مانده است ولی باید این مسئله را درنظر داشت که فقط 20 درصد بهبود تغذیه بر عهده وزارت بهداشت است و 80 درصد آن مربوط به سازمان‌های دیگر می‌شود. ما همچنین با مشکل عدم نظارت صحیح بر محصولات تغذیه‌ای مواجه هستیم. در آمریکا 16 نهاد هستند که در مباحث تغذیه‌ای نظارت می‌کنند، حال چطور در ایران فقط یک سازمان می‌تواند تمام این کارهای نظارتی را انجام دهد و تازه همان هم به خوبی آمار دقیق ارائه نمی‌دهد.»
تراریخته‌ها، خوب یا بد؟
جعفریان با پرداختن به مصادیق مشکلات تغذیه‌ای کشورمان گفت: «10 سال است که گفته می‌شود 30 درصد مردم کم‌خونی دارند یا تا 80 درصد مردم کمبود ویتامین D دارند یا 40 میلیون نفر کمبود ویتامین E دارند ولی آیا کاری هم صورت گرفته‌است؟ در حالی که در اروپا برای افزایش ویتامین D لبنیات خود را غنی از این نوع ویتامین کردند و مشکل به سرعت حل شد. ما هم‌اکنون با مشکل کم‌خونی در زنان باردار، سالمندان و کودکان زیر 5 سال مواجه هستیم. در حال حاضر به دختران در مدارس قرص سولفات برای کم‌خونی می‌دهند ولی چه فایده‌ای دارد؟ دانش‌آموزان آن را مصرف نمی‌کنند، چون به محض خوردن این قرص، شکم آنها دچار مشکل می‌شود. بنابراین باید راه‌حل بهتری در نظر گرفت.»
این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران در مورد مصرف مکمل‌ها توضیح داد: «اصلا ورود برخی از مکمل‌ها به کشور ضرر برای بیت‌المال است.
زیرا برخی از این مکمل‌ها اصلا ضرورت استفاده در کشورمان را ندارد ولی متاسفانه هرگز اینگونه به مصرف مکمل نگاه نمی‌شود. نگاه به آن تنها فایده تجاری دارد و مردم تشویق می‌شوند به جای اینکه از میوه‌ها و سبزیجات غنی استفاده کنند ویتامین بخورند. این موضوع خصوصاً در کودکان بسیار مسئله‌آفرین است.»
وی درباره محصولات تراریخته نیز عنوان کرد: «بحث تراریخته نه تنها در ایران مطرح است بلکه در بسیاری از کشورها هم تبدیل به معضل شده. کشورهای زیادی هستند که از واردات تراریخته‌ها جلوگیری می‌کنند، نه به دلیل اینکه تراریخته مضر است هنوز مضر بودن تراریخته‌ها معلوم نشده است بنابراین این کشورها عنوان می‌کنند تا زمانی که مضرات تراریخته معلوم نشده است، از واردات آن جلوگیری شود. زیرا این مسئله مطرح است که شاید محصولات تراریخته ضررهایی داشته باشد که تا 15 سال دیگر معلوم نشود بنابراین هنوز از نظر علمی مضرات محصولات تراریخته به طور کامل مشخص نشده است. ما هم مانند دیگر کشورها منتظر هستیم مطالعات بلند مدت در کشورهایی که از آنها استفاده می‌کنند، نتایج مناسبی داشته باشد تا آنها را وارد کنیم.»
جعفریان همچنین درباره تاثیرات تغذیه بر افزایش آلرژی در جامعه توضیح داد: «آلرژی در جامعه زیاد شده است، که به علت افزایش موارد آلرژی‌زا است. ما زیاد از حد، بهداشتی شده‌ایم. بنابراین وقتی برای مراقبت از یک کودک روند بهداشتی زیاده از حدی را رعایت می‌کنیم، سیستم ایمنی کودک به درستی شکل نمی‌گیرد و قوی نمی‌شود. در نتیجه این کودک پس از رفتن به مهدکودک یا مدرسه سریع بیمار می‌شود که به سختی هم قابل مداوا است.
در حالی که باید سیستم ایمنی کودک را قوی کرد. از سوی دیگر مردم هنوز نمی‌دانند برخی مواد غذایی آلرژی‌زا است. مثلا نان یا سفیده تخم‌مرغ برای شیرخواران آلرژی‌زا است و نباید به کودک داد. طعم‌دهنده‌ها و اسانس‌ها نیز می‌تواند آلرژی‌زا باشد. در حالی که با دادن مواد صنعتی و کارخانه‌ای به کودک زمینه بروز آلرژی به وجود می‌آید.»
به برندسازی در نان و نظارت بر فست‌فود نیازمندیم
وی در ادامه با گلایه از رشد قارچ‌گونه فست‌فودها در جامعه عنوان کرد: «متاسفانه خیابان‌ها پر شده از شعب بانک و فست فود، و این نشان می‌دهد که فقط این دو صنف است که سودزا است. متاسفانه تغذیه تجاری شده است. چرخش مالی و سود فست‌فودها در سال 11 میلیارد است. از طرفی مصرف غذاهای خانگی کم شده است، در حالی که اصلا افراد نباید این اجازه داشته باشند که به راحتی رستوران راه‌اندازی کنند.»
جعفریان با ضرورت ایجاد هلدینگ‌ها و برندهای غذایی پیشنهاد کرد: «مثلا یکی از عمده مشکلات کشور ما نان است. زیرا اصلا نان استاندارد نیست و نمی‌دانیم چقدر به نان‌ها نمک، جوش شیرین و... اضافه می‌شود و هر نانوایی با تابلوی خود کار می‌کند. یعنی به تعداد نانوایی که در کشور داریم نوع پخت نان هم داریم. در حالی که اگر هلدینگ و برندسازی داشته باشیم و مثلا 10 برند نان سنگک ایجاد شود که هرکدام روی 50 هزار نانوایی سنگکی کنترل داشته باشند، سیستم نظارتی بهتر می‌تواند اطلاعات پخت نان را جمع‌آوری و بررسی کند، زیرا با یک یا چند هلدینگ و برند سروکار دارند ولی در شرایط کنونی هیچ نهادی نمی‌تواند بر تولید نان نظارت کنند. متاسفانه این مشکل را در رستوران‌ها هم داریم و هیچ نظارتی روی کیفیت غذاهای فست‌فودی چه به لحاظ کیفیت محصولات اولیه و چه پخت غذای نهایی نیست.»
ناامنی غذایی در هفت استان کشور
ابوالقاسم جزایری، عضو هیئت علمی گروه تغذیه دانشگاه علوم پزشکی تهران با اشاره به اینکه حدود نیمی از مردم ایران درگیر اضافه وزن و چاقی هستند، گفت: «هفت استان کشور با مسئله ناامنی غذایی روبه‌رو هستند. این در حالی است که حدود 40 تا ۵۰ درصد مردم ایران با مسئله چاقی و اضافه وزن مواجه هستند و چاقی یک بیماری و عامل خطر برای ابتلا به دیابت، فشار و قند خون و دیگر بیماری‌ها به شمار می‌رود.
بنابراین پیشگیری از این مسئله از طریق توجه به موضوع تغذیه بسیار مهم است. مدتی قبل معاون وزیر بهداشت اعلام کرده بود ۳۰ درصد مردم ناامنی غذایی دارند. ناامنی غذایی در برخی از استان‌های کشور مانند سیستان و بلوچستان، کرمان، خوزستان و خراسان جنوبی وجود دارد و طبق تعریف بین‌المللی، امنیت غذایی شامل دسترسی به غذای سالم و جامع است. هرچند این موضوع دلیل نمی‌شود ما اعلام کنیم مردم گرسنه‌اند. چرا که گرسنگی مفهوم مشخصی نیست. گرسنگی بیولوژیکی، سلولی، فیزیکی یا مداوم متفاوت است و نمی‌توان چنین عنوانی به سرعت روی وضعیت غذایی مردم گذاشت.»
وی از تهیه و تدوین سند ملی تغذیه در کشور خبرداد و اعلام کرد: «این سند با همکاری چند سازمان به صورت امع تهیه شده و موضوعاتی همچون نیروی انسانی، ایمنی غذا، پیشگیری از تغذیه ناسالم در آن مورد توجه قرار دارد. اجرای این سند در حال حاضر ادامه دارد ولی با وجود این مشکلاتی بر سر راه است که باید مد نظر قرار گیرد.»
مطالب مرتبط
نظرشما
آخرین اخبار