شفا آنلاین>اجتماعی> آمارها نشان میدهد بحران بیکاری جوانان در سال چهارم دولت یازدهم که از روز نخست حل معضل بیکاری را یکی از اولویتهایش میخواند، همچنان بر سر جامعه سایه انداخته و سیاستهای اعمالشده تاکنون، دستکم در ۱۵ استان نتیجه نداشته است.
به گزارش
شفا آنلاین،به نقل از سپیبد موکد این مهم نیز اخبار مختلفی است که روزانه در مورد بیکاری و وضعیت
اشتغال منتشر میشود. کافی است که سری به پایگاههای خبری یا رسانههای
نوشتاری و غیر نوشتاری بزنیم تا از درد دل جوانانی بخوانیم و بشنویم که داد
بیکاری سر دادهاند.
جوانانی که در گوشه گوشه شهر از سر بیکاری پرسه
میزنند و ماحصل این پرسهزنیها نیز دستاوردی ندارد جز اعتیاد، دزدی و
انواع و اقسام آسیبهای اجتماعی. آسیبهایی که به گفته نمایندگان مجلس در
شورای اسلامی ناشی از نبود منبع کسب درآمد در جوانان است و سرخوردگیهایی
را به وجود میآورد که اثرات سوء آن سلامت جامعه را به خطر میاندازند.
نبود فرصتهای شغلی و رواج اعتیاد «مهمترین
عامل بروز اعتیاد در جامعه نبود فرصت اشتغال برای جوانان و بیکاری آنها
است. چراکه اگر جوانی شغل و درآمد مناسبی داشته باشد، بیشک به فکر تشکیل
خانواده میافتد، نه اینکه روزها تا دیروقت بخوابد و بعدازظهرها از سر
سرخوردگی روانی و نداشتن پایگاه اقتصادی، به سراغ مواد مخدر برود.» این مهم
را سید حمزه امینی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس دهم شورای اسلامی در حالی میگوید که فضای کنونی جامعه را متاثر از بیکاری شمار قابلتوجهی از
نیروهای کار میداند و میافزاید: «درست است که مجلس اعتبارات قابلتوجهی
در زمینه مسدود کردن مرزها جهت جلوگیری از ورود مواد مخدر به کشور اختصاص
داده است، اما از یکسو اعتبارات در این زمینه کافی نیست از سویی دیگر
انگیزه جامعه بهویژه جوانان بهقدری پویا نیست که به سراغ مواد مخدر
نروند.»
وی با انتقاد از اینکه در تمام دنیا این مهم ثابتشده که بیکاری سبب رشد
آسیبهای اجتماعی و در پی آن افزایش شمار نیروهای کاری میشود که به
استعمال مواد مخدر روی میآورند، تصریح میکند: «جوانان ما شاد نیستند.
درواقع جامعه کنونی از کمبود دلخوشی و شادی رنج میبرد. دو عاملی که سبب
گرایش بیشازپیش جوانان به مصرف مواد مخدر میشود؛ اما نباید فراموش کنیم
که نبود فرصتهای شغلی مناسب آنهم در شرایطی که جوانان سالهای
پویاییشان را در پشت نیمکتهای دانشگاه طی کردهاند به امید آنکه وارد
بازار کار شوند، مشکلی است که امروز سبب آن شده جامعه از پویایی و توانمندی
لازم برخوردار نباشد.»
سید
امینی با تاکید بر اینکه اگر بخواهیم استقلال کشور را حفظ کرده و در
راستای اقتصاد مقاومتی گام برداریم، بیهیچ تردیدی به نیروی جوان رشید و
برومند نیاز داریم، خاطرنشان میکند: «وقتی به تقویت تولید توجه کنیم، شاهد
کاهش اعتیاد در کشور و رونق چرخه اقتصادی خواهیم بود. چراکه به چرخش
درآمدن چرخهای اقتصادی کشور، خود عاملی خواهد بود برای رونق بازار کار.»
حضور بازنشستگان مساوی است با بیکاری بیشتر این
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی همچنین یکی از معضلات کنونی بازار
کار را بازگشت مجدد نیروی بازنشسته به فرصتهای شغلی میداند و متذکر
میشود: «باوجودآنکه جمعیت کارمندی کشور سنشان بالا رفته و شمار قابلتوجهی
از این گروه مشاغل به سمت بازنشستگی پیش میروند، اما همچنان شاهد
بهکارگیری مجدد بازنشستگان هستیم. آنهم در شرایطی که جوانان بیش از هر
زمان دیگری نیازمند توجه و ورود به بازار کار و چرخه اقتصادیاند.» وی
تاکید میکند: «اگر میخواهیم فضای کنونی جامعه متحول شود و حجم قابلتوجهی
از مشکلات و معضلات از جنس آسیبهای اجتماعی کاهش یابد، باید سیاستهای
اشتغال را بازبینی کنیم و بیش از هر زمان دیگری فرصت اشتغال را برای جوانان
فراهم کنیم.»
بزهکاری در کمین جوانان بیکار «وقتی
جوانان هدف ندارند، خیابانها پر میشود از دور دور کردنهای بیخودی. پرسه
زدن تحصیلکردهها در داخل پارکها که باواسطه و بیواسطه به دنبال شغل
مناسبی برای کسب درآمد هستند. وقتی شغل نباشد، هزاران معضل جایگزینش
میشود. وقتی اقتصاد خانوادهها پاسخگوی نیازها نباشد، افکار پر میشود از
تصمیمهای غلطی که هم به خود آسیب میزند، هم به خانواده و هم جامعه.» این
بخشی از چرایی بروز انواع آسیبهای اجتماعی در بین جوانان جویای کار است که
مصطفی آب روشن، عضو انجمن جامعهشناسی کشور تشریح
میکند و میگوید: «بررسی آمارهای مربوط به بیکاری استانها در دو سال
گذشته نشان میدهد اوضاع بیکاری در ۱۵ استان کشور بدتر از گذشته شده و نرخ
بیکاری در شمار قابلتوجهی از مناطق بالاتر رفته است.
آمارهایی که نشان
میدهند در نیمی از کشور، بیکاران و جویندگان شغل با مسائل و چالشهای
جدیدی دستوپنجه نرم میکنند که تمامی این مشکلات منجر به بروز بزهکاری و
جرائمی اجتنابناپذیر میشوند.» وی میافزاید: «اگر در این زمینه بهصورت
خاص به آمار بیکاری به استانهای همچون سمنان بیندازیم، میبینیم که در طول
سه سال گذشته آمار بیکاری از حدود 4 درصد به 11 درصد رسیده یا در استان
کهگیلویه و بویراحمد این آمار از حدود 5/5 درصد به 5/12 درصد رسیده و این
وضعیت در استان هرمزگان نیز مشابه است بهطوریکه میزان بیکاری جوانان از
4/7 درصد به 4/10 درصد رسیده است. این یعنی بروز مشکلاتی بیشتر، رشد
فرصتهای اقدام به خطا از سوی جوانان و نبود زمینه اشتغال در چارچوبهای
استاندارد.» این استاد علم جامعهشناسی بر این باور است، از همین رو است که
شاهد هستیم روحیه سختکوشی و همت اجتماعی در فضای کنونی جامعه رو به افول
است و جوانان دچار نوعی سرخوردگی روانی و تجربه حس رها شدن از سوی مسئولان
وقت هستند.
جوانان تن به مشاغل سنتی نمیدهند
بسیاری از جامعه شناسان به این نکته تاکیددارند که روحیه جامعه نیز در
زمینه اشتغال تغییر کرده است. یعنی دیگر مشاغل سنتی جایی در دنیای امروزه
جوانان ایرانی ندارند و این مثل قدیمی که مشاغل از پدر به پسر منتقل
میشود، چندان راه بهجایی نمیبرد. دلیل این مهم را میتوان در ارائه
مدارک رنگبهرنگ تحصیلی از واحدهای آموزشی مختلف ریشهیابی کرد. مسئله
مهمی که به اعتقاد محسن سرخو، رئیس کمیته اشتغال شورای شهر تهران سبب شده
سلیقه جامعه در انتخاب شغل تغییر کند. این عضو شورای شهر معتقد است، بسیاری
از جویندگان کار ابتدابهساکن شناخت دقیقی از تواناییهای خود ندارند و
نمیدانند دقیقا چه چیزی میخواهند. همین نداشتن اطلاعات دقیق از
خواستهشان باعث میشود هم فرصتهای شغلی مناسب را از دست بدهند و هم منابع
غلطی را برای جستجوی کار دنبال کنند. از همین رو است که شاهد هستیم برخی
جوانان سالهای سال است که در کنج خانه نشستهاند و نتوانستهاند به بازار
کار راه یابند.
بیکاری هم عالمی دارد
باوجود کاهش ۵۴۴ هزارنفری از تعداد جمعیت غیرفعال کشور، همچنان 5/39
میلیون نفر که توان فعالیت اقتصادی دارند، کار نمیکنند. 39 میلیون و ۵۳۰
هزار و ۷۵۶ نفر از کل جمعیتی که در سن کار کشور به سر میبرند، اما در
جامعه غیرفعال محاسبه میشوند و هیچ اثری از خود در جریان اقتصاد کشور بر
جای نگذاشتهاند. از این میزان نیز ۱۲ میلیون مرد بهطور کامل و صرفا
خانهنشین بهحساب میآیند و مشخص نیست چگونه امرارمعاش میکنند. هرچند که
برخی از تحلیلگران بر این باورند این گروه از مردان بیکار، در مشاغلی همچون
دستفروشی، خریدوفروش مواد و مخدر و سایر مشاغل کاذب، اما درآمدزا فعال
هستند که روزانه تبعات منفی را متوجه جامعه میکنند.
جامعهای که این روزها
گرفتار اعتیاد و تبعات منفی خریدوفروش، قاچاق و استعمال مواد مخدر است و
زنگهای هشدارش به صدا درآمده هرچند که به نظر میرسد با توجه به اقتصاد
بیمار جامعه، هم دست مسئولان در فرصت سازیهای شغلی بسته است و هم جوانان
چندان ذوق و شوق اشتغال ندارند و روحیه پویا و جویای کارشان را
ازدستدادهاند و ترجیح میدهند اگر از هرکدامشان پرسیده شود چهکارهای،
پاسخ دهند، working aهیچ.