حریرچی ادامه داد: با وجود این موضوعات در سال اول اجرای طرح تحول نظام سلامت از نظر کاهش پرداختی از جیب مردم و هزینه‌های کمرشکن سلامت حرکت‌های مثبتی انجام شد و قرار است که گروه ارزیاب سازمان بهداشت جهانی برای ارزیابی این موضوع به ایران آمده و آن را به طور رسمی اعلام کند.
وی با بیان اینکه پیش از طرح تحول نظام سلامت با آمارهای پنج الی 10 درصدی در زمینه هزینه‌های کمرشکن سلامت مواجه بودیم، گفت: این موضوع حتی در شهرهای بزرگ به 13 یا 17 درصد هم رسیده بود. این در حالیست که طبق ارزیابی که در سال 93 انجام شد، ما در میزان پرداختی از جیب مردم کاهش قابل توجهی داشتیم؛ به طوریکه میزان آن از 50 تا 60 درصد به 40 درصد رسیده است. همچنین شاهد کاهش 30 الی 40 درصدی هزینه‌های کمرشکن سلامت بودیم و هزینه‌های فقرزا نیز در دهک‌های مختلف کاهش معنی‌داری را داشته‌اند که البته آمارهای دقیق در این زمینه تا آماده شدن حساب‌های ملی سلامت زمان می‌برد.
ایران کشت انبوه محصولات تراریخته ندارد
وی همچنین در پاسخ به سوالی درباره محصولات تراریخته و کشت این محصولات در کشور گفت: ما در داخل کشور محصول انبوه تراریخته‌ای نداریم که کشت شود. البته ممکن است یک محصول در یک مزرعه یا آزمایشگاه به عنوان نمونه وجود داشته باشد که ما مطلع نیستم و نمی‌دانیم که آیا این ادعا درست است یا نه؟ اما اعلام می‌کنیم که محصول انبوه تراریخته در کشور وجود ندارد. در عین حال نظارت هم در زمینه واردات محصولات تراریخته دامی وجود دارد؛ به عنوان مثال کنجاله‌ای که وارد می‌شود ولی اصلا مصرف انسانی ندارد، اما ما روی آنها نظارت‌هایمان را انجام می‌دهیم.
ساخت بیمارستان در مناطق محروم
حریرچی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا بیمارستان‌های کشور به صورت عادلانه توزیع شدند یا خیر؟ افزود: از نظر ما حرکت توزیع خدمات بهداشتی و درمانی استان‌های کشور به سوی عدالت بوده است، اما هنوز به میزان کامل و مطلوبی در این زمینه نرسیدیم. در حال حاضر تراکم بیمارستانها در برخی مناطق بیشتر و در برخی مناطق کمتر است به همین دلیل هم در طرح تحول نظام سلامت به سمت ایجاد مراکز بهداشتی و درمانی در نقاط محروم و شهرستان‌ها رفتیم.
قرار نیست در بیمارستانها همه خدمات درمانی ارائه شود/ هیچ جای دنیا اینگونه نیست/علاج کار؛ نظام ارجاع
وی با بیان اینکه عدالت همراه با نظام ارجاع مطلوب است، ادامه داد: در هیچ کجای دنیا به این صورت نیست که همه بیمارستانها و مراکز درمانی بتوانند خدماتی مانند جراحی قلب، شیمی درمانی و غیره ارائه کنند. بر این اساس بهتر است که نظام ارجاع وجود داشته باشد و بر اساس آن تراکم تخصص و تجربه ایجاد شود. ثابت شده است که از این طریق می‌توان به سمت عدالت بیشتری رفت، اما به شرط اینکه هزینه اضافه‌ای به مردم تحمیل نشود. یعنی سیستم بهداشت و درمان مطلوب آن است که خدمات را فراهم کند، اما هزینه‌اش افزایش نیابد.
اطراف تهران محروم‌ترین مناطق کشور / مدارس برخی روستاها خالی - حاشیه تهران بدون مدرسه
حریرچی با اشاره به سرعت تغییرات بافت جمعیتی در کشور، گفت: به عنوان مثال شاهدیم که نسبت شهرنشینی به روستانشینی تغییر کرده؛ به طوریکه اکنون اطراف تهران از نظر دسترسی به خدمات بیمارستانی از محروم‌ترین مناطق کشور محسوب می‌شوند. بنابراین بهترین روش برای حرکت به سمت عدالت ایجاد نظام سطح بندی است.
حریرچی در پاسخ به سوالی درباره نصب اطلاعیه‌هایی مبنی بر حبس همراهان بیمار در صورت درگیر شدن آنها با پرسنل بیمارستان، گفت: متاسفانه سابقه نصب این اطلاعیه‌ها چندین ساله است؛ از نظر شخص بنده این اطلاعیه‌ها نباید وجود داشته باشد و ما باید به صورتی مردم را آموزش دهیم که موارد درگیری به حداقل برسد و بر اساس یک محیط ناشی از تفاهم و درک مشترک، گروه ارائه کننده خدمت خدمات‌شان را انجام دهند.
خشونت کلامی در جامعه وجود دارد، بنابراین نمی‌توان این موضوع در بیمارستانها نیز صفر شود
وی با بیان اینکه البته گاهی اوقات بیمار با شرایط اورژانسی به بیمارستان می‌آید و دچار ناراحتی است، افزود: وظیفه ما آرام کردن بیماران و همراهانشان است. البته باید توجه کرد که زمانی که خشونت کلامی در جامعه وجود دارد، نمی‌توان انتظار داشت که این موضوع در بیمارستانها و از سوی همراهان بیمار صفر باشد و در هیچ کجای دنیا نیز نتوانستند این موضوع را به صفر برسانند.
تصادفات عامل دوم مرگ در برخی استانها
حریرچی در پاسخ به سوال دیگری درباره حوادث ترافیکی گفت: در حال حاضر تصادفات عامل سوم مرگ و میر در ایران هستند و حتی در برخی استانها به عامل دوم مرگ تبدیل شده‌اند. باید توجه کرد که تصادفات هزینه‌های بسیار زیادی را به جامعه تحمیل می‌کند؛ به طوریکه می‌توان گفت پنج درصد درآمد ناخالص ملی ما مانند بسیاری از کشورهای مشابه صرف هزینه‌های مربوط به تصادفات می‌شود. البته ما سال‌های از دست رفته عمر را هم در این زمینه حساب می‌کنیم.
وی با بیان اینکه در 10 سال گذشته قدم‌های مثبتی در حوزه تصادفات برداشته شده به طوریکه تعداد نزدیک 20 هزار مرگ در سال به 16 هزار مرگ رسیده است، افزود: اما هنوز میزان تصادفات ما نسبت به جمعیت و میزان خودرو قابل قبول نیست و کاهش آن از اهدافی است که در توسعه پایدار نیز هدف‌گیری شده است.
حریرچی در پاسخ به سوالی درباره چگونگی نظارت وزارت بهداشت بر بیمارستانها گفت: نظارت‌های ما چند گانه است که مهم‌ترین بخش آن این است که افراد فعال در بیمارستان صلاحیت لازم فعالیت در آنجا را احراز می‌کنند. همچنین شرایط فیزیکی بیمارستانها نیز مورد نظارت قرار می‌گیرد. در عین حال قسمت دیگر نظارت بر فرآیندهاست که بخش عمده آن به صورت خودجوش انجام می‌شود. در عین حال سیستم اعتباربخشی نیز به نوعی ارزیابی است که به صورت درون‌زا، خودجوش و با ناظران بیرون از بیمارستان انجام می‌شود و همچنین یک سری نظارت‌های دوره‌ای هم وجود دارد. البته یک نوع از نظارت نیز ناشی از شکایات بیرون بیمارستان است.
فواید فرهنگ «درست کار کردن»
حریرچی با بیان اینکه ما و رسانه‌ها باید به گونه‌ای کار کنیم که فرهنگ پیشگیری و درست کار کردن را ارتقا دهیم، ادامه داد: نمی‌توان برای هر قسمت یک نگهبان قرار داد، بلکه باید سیستم را به صورت درون‌زا ارتقا دهیم و شاخص‌های عملکردی آن را هم ارزیابی کند؛ به همین علت شاخصی مانند ایمنی بیمار را در اعتباربخشی وارد کردیم.
وی درباره تعطیلی دو بیمارستان خصوصی نیز گفت: درباره این بیمارستانها نظارت‌های زیادی انجام شده و گزارشات متعددی نیز داشته‌ایم و بعد از رسیدگی قضایی حکم‌شان صادر شده است.
حریرچی در ادامه در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره لزوم ارائه مجوز و پروانه برای ایجاد بیمارستان و داروخانه گفت: ما مسئولین حوزه سلامت در کشوری هستیم که تعداد پزشک، داروساز، دندانپزشک، تخت بیمارستانی، داروخانه و غیره نسبت به متوسط جهانی و متوسط کشورهای هم سطح خودمان به شکل معنی‌داری پایین‌تر است؛ یعنی به طور واضح با کمبود پزشک، داروساز، تخت بیمارستانی و ... مواجهیم.
قائم مقام وزیر بهداشت افزود: حال به دلیل اشکالاتی که در سطح استانداردهای زندگی در شهرستان‌ها و مناطق دور افتاده وجود دارد، جامعه پزشکی هم مانند هر گروه دیگری تمایل دارد که در شهرهای بزرگ زندگی کنند. بر همین اساس بنابر اعلام سازمان نظام پزشکی 40 درصد پزشکان کشور در تهران هستند. حال آیا انتظار است که ما به کسانی که تحصیل با تعهد انجام داده‌اند. بگوییم هر کجا که دوست داشتید فعالیت کنید؟ نتیجه چنین کاری این است که در روستاها و مناطق محروم کشور درصد کمی از ارائه کنندگان خدمت باقی می‌مانند.
وی با بیان اینکه تمام دولت‌ها و وزارت بهداشت‌های پیش از انقلاب این سطح بندی را انجام داده و از سال 1320 هم این وضعیت در کشور وجود داشته است، گفت: در عین حال این موضوع در قانون برنامه پنجم و سایر قوانین به صراحت اعلام شده و ما مکلف به ایجاد نظام ارجاع و اجرای سطح بندی شده‌ایم. بنابراین در میان قوانین، یک حکم عام و یک حکم خاص وجود دارد و اگر دستگاهی حکم خاصی داشته باشد باید آن را اجرا کند.
حریرچی ادامه داد: در عین حال طبق مصوبه مجلس در زمان اجرای قوانین برنامه، قانون برنامه حاکم بر سایر قوانین است. بنابراین ما در زمینه ارائه مجوز ایجاد داروخانه و مطب یا عدم ارائه آن حکم داریم؛ البته افراد ذینفعی در این زمینه تلاش‌هایی را انجام دادند، اما همه مراجع قانونی بر اختیارات وزارت بهداشت تاکید کردند.
قائم مقام وزیر بهداشت در پاسخ به سوالی درباره حقوق پزشکان گفت: در حال حاضر پزشک متخصص فارغ التحصیلی که دوره تعهدش را در سیستم ما طی می‌کند دو میلیون و 400 هزار تومان حقوق دریافت می‌کند؛ حال اگر این فرد بالینی باشد و کارانه داشته باشد، رقمی به آن اضافه می‌شود.
حریرچی با بیان اینکه حقوق پزشکان کاملاً مشابه است اما بین حقوق پزشکی که در زاهدان با حقوق پزشکی که در تهران فعال است به دلیل وجود ضریب محرومیت، تفاوت‌هایی وجود دارد، گفت: در عین حال میزان کارانه بستگی به میزان فعالیت فرد و خدماتی که ارائه می‌دهد، دارد.
وی در پاسخ به سوالی درباره روند همکاری‌های وزارت بهداشت با سرمایه‌گذاران خارجی گفت: در این زمینه کار ادامه دارد و جلسات متعددی هم تشکیل شده است؛ به طوریکه کارهایمان از تفاهم نامه هم جلوتر رفته است، اما باید توجه کرد که ساخت بیمارستان پر هزینه و زمان‌بر است، اما روندمان در این زمینه رو به رشد است؛ در عین حال هنوز به سطح مطلوبی که انتظار داریم، نرسیده‌ایم و امیدواریم این همکاری‌ها به زودی عملیاتی شود و زمان عملیاتی شدنش برای زمان آغاز احداث است. بنابراین مذاکرات ما به خوبی پیش می‌رود و برای پروژه‌هایمان جایگزین هم داریم.
