شفا آنلاین>اجتماعی> اعتباربخشی به معنی ارزیابی سیستماتیک مراکز ارائه خدمات سلامت با استانداردهای مشخص است.
به گزارش
شفا آنلاین،به نقل از سپیداستانداردهایی که بر بهبود مداوم کیفیت، محور بودن بیمار و بهبود
امنیت بیمار و کارکنان تاکید دارد. اعتبار بخشی برای تشریح کیفیت خدمات
بهداشتی، درمانی وبه عنوان مبنای تفکر آن به کارگرفته میشود. خط مشی
مراقبتهای سلامت و درک آنچه به کیفیت مراقبت مربوط میشود و تمرکز روی
اصول بنیادی برای یکپارچه نمودن توسعه سیستم بهداشت و درمان و پویا نمودن
آن، اساس «اعتبار بخشی» را تشکیل میدهد. برخلاف کشورهای پیشرفته، در کشور
چندسال است که سیستم اعتباربخشی بر بیمارستانها حاکم است. این اعتباربخشی
در سه دور یا نسل طراحی شده که درحال حاضر استانداردهای نسل سوم با تاکید
بر ایمنی بیمار و ارتقای کیفیت خدمات درحال شکلگیری است.
در نظام کیفیمحور دنیا، هنوز جوان هستیم سیدمحمدحسین
میردهقان، مدیر کل دفتر نظارت و اعتبار بخشی امور درمان وزارت بهداشت در مورد جزئیات نسل نوین اعتباربخشی بومی بیمارستانها
میگوید: «ارائه خدمات با کیفیت و ایمن در بیمارستانها، از اساسیترین
وظایف وزارت بهداشت است. مسئولیت پذیری و پاسخگویی بیمارستانها در امر
بهبود کیفیت و ارائه مراقبتهای ایمنی که به بیماران میدهند، باید زمینه
ساز تحقق اهداف سلامت در حوزه درمان باشد.» وی میگوید: «یکی از مواردی که
مورد بحث است، اعتباربخشی ملی بیمارستانهای کشور است که به عنوان یک ابزار
موثر در تسریع و تسهیل روند توسعه کیفی مراقبت و درمان در طی سالهای
گذشته (که درحال حاضر سومین دوره را پشت سر میگذارد) عمل میکند. دومین
مبحث، در راستای دستیابی به اهداف کلان نظام سلامت است. یعنی لازمه رسیدن
به توسعه پایدار در کشور، ضرورت مراقبت از کیفیت و ایجاد ایمنی خدمات قابل
ارائه به مردم است.
برای ساخت یک مدل معتبر و در عین حال بومی که ضمن
بهرهگیری از تجارب بینالمللی و ملی که ایجاد شده، باید ضوابط و مقررات
مناسب هم ایجاد شود، که خدمات و مراقبتهایی که به مردم ارائه میشود، ایمن
و باکفیت باشد.» وی ادامه میدهد: «محور اصلی این آیین نامه جدید توجه به
افزایش کیفیت خدمات بیمارستانی و تضمین کیفیت خدمات، افزایش رضایتمندی
مردم، کاهش هزینههای مردم و محافظت مالی از بیماران، افزایش اطمینان بخش
ایمنی بیماران و مسئولیت پذیری کارکنان بیمارستان ها در تمام سطوح و افزایش
کارایی و اثربخشی خدمات بیمارستانی است.» وی میگوید: «وقتی صحبت از
اعتباربخشی میشود، بحث از یک مکانیزم است که یک موسسه پزشکی را بررسی
میکند. بخش عمدهای از هزینههای سلامت در بیمارستانها صرف میشود.
بنابراین برای حکم عملکرد آنها در قالب اعتباربخشی و استانداردها عمل
میکنیم.
در اعتباربخشی به دنبال بهبود کیفیت خدمات، کنترل و کاهش خطاهای
پزشکی هستیم، نتیجه اعتبار بخشی موفق این است که رضایت مردم و جامعه به
مراکز درمانی جلب شده و مراکز درمانی و پزشکان مسئولیتپذیر و پاسخگو
باشند، بنابراین در این اعتباربخشی که شامل چهار درجه برای بیمارستانها
است، بعد از انجام ارزیابیها به بیمارستانها درجه اعتبار میدهیم.»
میردهقان ادامه میدهد: «در نظام کیفی محور دنیا، جوان هستیم. چراکه پنج
سال از استقرار نظام اعتباربخشی در کشور ما میگذرد. درحالیکه بعضی از
سیستمهای کیفی محور دنیا بالغ بر 105 تا110 سال عمر دارد. در عین حال بعد
از اعتباربخشی، بیمارستانها موظف هستند، بر اساس درجه بیمارستان و تعرفه
مصوب هیات وزیران، تعرفه از مردم دریافت کنند. بنابراین همه مراکز دولتی
خصوصی، خیریه و عمومی غیردولتی موظف هستند، این درجه را در معرض دید عموم
قرار دهند.» وی با تاکید بر لزوم بومیکردن استانداردها و اینکه آنها در
راستای سیاستهای ملی باشند، میگوید: «در این اعتباربخشی جدید استانداردها
با سیاستهای وزارت بهداشت منطبقتر شده و در عین حال بومیتر شده است.
همچنین ارزیابان را نیز به صورت حرفهای آموزش میدهیم.
بر این اساس
امیدواریم از ابتدای آبان ماه آمادگی اجرای آن را داشته باشیم و ابتدا
اعتباربخشی را برای تمامی بیمارستان ها انجام دهیم و بعد آن را در مراکز
دیگر توسعه دهیم.» میردهقان با بیان اینکه از همه مراکز درمانی انتظار
داریم که صبر کنند تا کتاب راهنما در این زمینه آماده شود، میگوید: »اصلا
نیازی به هزینه کردن نیست و اگر رئیس بیمارستانی برای خودش مشاور کیفی از
خارج از بیمارستان انتخاب کرد، ما میفهمیم که او اعتقادی به کیفیت و پیاده
کردن استانداردها ندارد. در عین حال تاکید میکنم که در برخی سنجههای
اعتباربخشی، نمره منفی را هم لحاظ کردهایم.»
توجه به بالین بیمار بهجای مستندسازی به
عقیده وی، «در دور اول یکسری استاندارد به بیمارستانها داده شد، که با
توجه به حجم گسترده و وقت گیر بودن این استانداردها، عملا نتیجه دلخواه و
مراقبت ایمن حاصل نشد. بنابراین در دور دوم بخشی از استانداردها حذف شد.
یعنی 8 هزار سنجه، به 2157 سنجه کاهش یافت. دور دوم استانداردهای خوبی وجود
داشت، اما نحوه پیادهسازی آن به سمت مستندسازیهای اضافه کشیده شد. به
تدریج بیمارستانها مستندمحور میشدند. لذا برآن شدیم تا در سال جاری
استانداردها را بهبود ببخشیم. این موضوع مطالبه بیمارستان و مجریان و ...
بود و از طرف دیگر باید به این سمت میرفتیم که استانداردها، منجر به
عملگرایی شود. نکته دیگر اینکه ضعف استانداردها در کشور ما به تدریج باعث
میشد، استانداردهای وارداتی داشته باشیم و بخشی از بیمارستانها دچار
استانداردهای خارجی که از کشورهای خارجی آمده بود، شدند.
مطالعه ملی و
فراملی صورت گرفت و مشارکت تمام بخش ها جلب شد و نتیجه براین شد که تغییرات
در استانداردهای اعتباربخشی لازم است. سنجهها از عدد 2157 ، به 903 سنجه
تبدیل شد. این سنجهها با بیان روشن تعریف شده است. مستندسازیهای غیرضروری
هم حذف شد. طبق این استانداردها، کادر درمان باید به بالین بیمار توجه
داشته باشند، تا اینکه بخواهند مستندسازی کنند. روحیه عملگرایی در
بیمارستانها شکل خواهد گرفت.» وی میگوید: «در بحث هزینههای القائی،
استانداردهایی اعلام شده و از بیمارستانها خواستهایم که ابتدا برای
خودشان آموزشهایی داشته باشند تا بتوانند خود در این زمینه اصلاحاتی انجام
دهند.»
اعتباربخشی جدید بیمارستانها، نهضتی در تامین ایمنی بیماران محمد
آقاجانی، معاون درمان وزارت بهداشت درخصوص نقش حقوق
بیمار در استانداردهای جدید میگوید: «نسل جدید اعتباربخشی بیمارستانی در
ارتقای کیفیت و ایمنی بیماران و رشد و پیشرفت همه جانبه بیمارستان طراحی
شده است. اعتبار بخشی نسل جدید متناسب با نیازهای ملی بیمارستانها و در
عین حال با رعایت الزامات بینالمللی است. پزشکان فرمانده تیم درمان هستند.
براین اساس روسا و مدیران بیمارستان باید هوشمندانه و به صورت شیوهمند
بستر مشارکت این گروه را فراهم کنند. یکی از ویژگیهای مهم نسل سوم اعتبار
بخشی ارزیابی وضعیت هتلینگ بیمارستانها است، باور مدیران و مجریان به
کیفیت و رویکرد آنها در ایجاد نهضت کیفی و ارتقای ایمنی بیمار یک اصل است.
بنابراین هرگونه برونسپاری در پیادهسازی اعتباربخشی بیمارستان نشانه
فقدان باور کافی در موضوع کیفیت است.» وی میگوید: «به جز اقداماتی مانند
هتلینگ، کرامت بیماران و ایمنی آنها در بیمارستانها مورد تاکید است.
در
قالب نسل سوم اعتباربخشی علاوه بر تحکیم و ادامه اهداف طرح تحول نظام
سلامت، بعد سوم و چهارم از تقاضاهای مردمی هم مورد توجه است. این سیستم
نتیجهگرا است. یعنی صرف وجود فرایند برای دادن نمره به بیمارستانها کافی
نیست.» آقاجانی میگوید: «کمبود نیروی انسانی کمبود مزمنی است که
بیمارستانها را آزار می دهد. مخصوصا در حیطه پرستاری که با استاندارد یک
پرستار به ازای یک تخت مشکل جدی وجود دارد. باید دو کار اساسی انجام شود.
یکی توسعه آموزش پرستاری است که با همکاری معاونت آموزشی وزارتخانه و
دانشکدههای پرستاری در حال بهبود است. زاویه دوم بهکارگیری این نیروهای
است. مجوز کافی برای استخدام آنها نیست. البته دولت عنایت ویژهای به حوزه
سلامت برای جذب نیرو دارد، اما محدودیتهای دولت بسیار است. لذا با روش
دولتی نمیتوانیم نیازهای خود را برطرف کنیم. درهر صورت با روشهای مختلف
قراردادی، شرکتی و ...به دنبال رفع کمبود نیروی انسانی هستیم. بودجه نیز در
قالب تعرفه است.
یعنی اگر با همین تعرفه موجود به موقع مطالبات
بیمارستانها وصول شود، مشکل مهمی در اداره بیمارستانها نخواهیم داشت. در
حال حاضر محل تامین درآمد بیمارستانها، بیمه و بخشی از آن از طریق طرح
تحول و مقدار بسیار اندکی از مردم دریافت میشود.»
معاون درمان وزیر بهداشت
با بیان اینکه اعتباربخشی نسل نوین، عملگرا است و مستندات غیرضروری از آن
حذف شده است، میگوید: «امروز اعتبار بخشی مولد خرد جمعی و ملی صاحبنظران
است. نسل سوم اعتبار بخشی بیمارستانی نهضتی بزرگ در بیمارستانهای کشور،
برای حفظ ایمنی و کرامت بیماران و ارتقای مستمر کیفیت است.» وی میگوید:
«در این استانداردها، 110 سنجه مختص ایمنی بیمار و جلوگیری از خطاهای
احتمالی است که در بیمارستانها، امکان وقوع دارد. در این اعتباربخشی به
کمپانیهای خارجی نیازی نیست، بلکه یک اعتباربخشی ملی داریم که براساس
نیازهای داخلی طراحی شده است. هتلینگ بیمارستانی در در نسل جدید بهتر دیده
شده است و بیمارستانی که امکانات با کیفیتی برای اقامت بیمار در
بیمارستانها تدارک ببیند، درجه بالاتری کسب خواهد کرد. بیمارستانها
درجهبندی خواهند شد. یکی از ویژگیهای این نسل ورود ارزشهای حاصل از طرح
تحول نظام سلامت در اعتباربخشی است. مثل اینکه بیمار نباید پولی بیشتر از
فرانشیز قانونی پرداخت کند. یا اینکه برای تهیه دارو و تجهیزات به خارج از
بیمارستان برود. یا اینکه پزشک متخصص مقیم باید حضور داشته باشد. این
ارزشها در سیستم اعتباربخشی نهادینه شده و امتیاز دارند، که با گذر زمان
هم آسیب نخواهند دید.»
بدهی بیمه سلامت به بیمارستانها زیاد است آقاجانی
درخصوص بدهی بیمهها به بیمارستانها و آسیب آن به بدنه بیمارستان
میگوید: «بیمهها نزدیک یک سال است که به بیمارستانها بدهی دارند. بعداز
اجرای طرح تحول نظام سلامت بسیاری از بیمارستانها از مردم پولی دریافت
نکرده یا اینکه ارقام پولی که دریافت میشود، اندک است. عمده اعتبارات
بیمارستان از محل بیمه تامین میشود. متاسفانه در پرداخت های سازمان بیمه
سلامت به دلیل محدودیت اعتبارات آنها وقفه طولانی افتاده است.
یعنی یکسال
است که بین ارائه خدمت و دریافت هزینه فاصله افتاده است. این مطالبات فشار
زیادی را به بیمارستانها میآورد. سازمان تامین اجتماعی متفاوت است.
مطالبات از آنها کمتر است. درحال حاضر بدهیهای سازمان بیمه سلامت با بیش
از 10 میلیون نفر بیمهشده، باقی و پابرجا است که دولت در قالب اصلاح
بودجه 95 پیشنهاد خوبی را به مجلس شورای اسلامی تقدیم کرده که اگر تصویب
شود، مشکل بیمه ساعت حل شده و وضعیت مخاطرهآمیز بیمارستانها به دلیل
بدهیهای بیمهای رفع میشود.»