» عمومی
شفا آنلاین>اجتماعی>معاون طرح های آماری مرکز آمار ایران گفت: متوسط نرخ باروری برای هر زن ایرانی 1.8 است اما این میزان در خانواده‌های متمول بالا 1.4 در زنان با سواد 1.1 در استان تهران 1.4، در سیستان و بلوچستان 3.5 و در بین زنان بی‌سواد 3.2 است.
به گزارش شفا آنلاین،علیرضا زاهدیان افزود: بر اساس آمار مرکز آمار ایران جمعیت کشور تا سال 1399
از مرز 84 میلیون و 200 هزار نفر فراتر می رود و تا آن سال بحران جمعیتی
نداریم.
وی گفت: سناریوهای مختلفی برای جمعیت کشور در نظر گرفته می شود، یک سناریو این است که با همین نرخ باروری امروز یعنی 1.8 فرزند به ازای هر مادر پیش برویم در این صورت تا سال 1425 یا 1430 به رشد جمعیت صفر می‌رسیم یا حتی ممکن است رشد جمعیت کشور تا این سال منفی شود.
زاهدیان درباره شاخص نرخ باروری توضیح داد: نرخ باروری به معنای تعداد فرزندانی است که یک مادر در طول دورانی که توانایی فرزندآوری دارد به دنیا می‌آورد، این شاخص در سال 1360 به بالای شش رسید اما بعد از آن روند کاهشی داشت تا سال 1390 که به 1.8 رسید و اکنون نیز در همین حدود است.
وی گفت: در سال های 1360 تا 1365 سالیانه حدود دو میلیون و 200 هزار نفر موالید داشتیم و این تعداد به جمعیت کشور اضافه می‌شد اما بر اساس آمار سازمان ثبت احوال به عنوان مثال در سال 1394 تعداد موالید کشور به حدود یک میلیون و 550 هزار نفر رسیده است.
**کاهش جمعیت،تهدید جدی برای اقتصاد ایران
معاون طرح های آماری مرکز آمار ایران اضافه کرد: بحث بسیار مهم در این حوزه پیش بینی جمعیت کشور تا سال های 1425 یا 1430 است که کاهش نرخ رشد جمعیت می تواند به شدت بازار کار را تحت تاثیر قرار دهد.
وی گفت: بسیاری از کشورهای اروپایی نیز که با رشد جمعیت صفر و منفی مواجه شدند، مجبور شدند از طریق جذب مهاجر نیروی کار وارد کنند تا این کمبود را جبران کنند و دچار مشکلات اقتصادی نشوند.
زاهدیان افزود: بر اساس سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری برای جمعیت، نرح باروری کشور باید حداقل به 2.1 برسد تا در مجموع نرخ جانشینی پدر و مادر را داشته باشیم و اندکی هم بیش از نرخ جانشینی باشد تا رشد جمعیت به صورت مثبت جلو برود.
وی اضافه کرد: در کنار این مبحث کمیت جمعیت، موضوع کیفیت جمعیت نیز اهمیت زیادی دارد، زیرا با وجودی که نرخ باروری کلی کشور حدود 1.8 است این شاخص در استان‌های برخوردار مانند تهران و گیلان بسیار پایین‌تر است به عنوان مثال نرخ باروری در گیلان 1.3، در تهران 1.4، در استان البرز 1.4 و در سمنان و اصفهان 1.5 است و در عوض در استان سیستان و بلوچستان نرخ باروری 3.5 است.
معاون طرح های آماری مرکز آمار ایران گفت: شاخص باروری برای زنان باسواد 1.1 و برای زنان بی سواد مطلق در کشور 3.2 است بنابراین مادران و خانواده های باسوادتر فرزند کمتری به دنیا می‌آورند.
وی افزود: از طرف دیگر شاخص نرخ باروری در شهرها و روستاها نیز متفاوت است،نرخ باروری در شهرها حدود 1.7 و در روستاها 2.2 است. علاوه بر آن نرخ باروری در خانواده هایی که موقعیت اقتصادی پایین تری دارند نیز بالاتر است.
زاهدیان اضافه کرد: نرخ باروری در خانواده های با موقعیت اقتصادی بالا 1.4 در خانواده های با موقعیت اقتصادی متوسط 1.8 و در خانواده های با موقعیت اقتصادی پایین 2.3 است.
** رشد جمعیت در خانواده های فقیر بیشتر است
وی گفت: این مسائل به شدت نگرانی از افت کیفی جمعیت و افزایش جمعیت افراد فقیر و کم سواد را افزایش داده است.
معاون طرح های آماری مرکز آمار ایران ادامه داد: با ادامه روند جمعیتی کشور با توجه به رشد جمعیت سال های 60 تا 65 تا حدود 15 سال آینده همچنان رشد جمعیت مثبت را خواهیم داشت اما پس از آن با کاهش قابل توجه نرخ باروری مواجه می شویم.
وی گفت: از 15 سال آینده به بعد با کاهش تعداد ازدواج مواجه می‌شویم، قدرمطلق تعداد ازدواج ها پایین می‌آید و به دنبال آین نرخ باروری کلی جامعه نیز کم می شود.
**14 درصد خانواده های ایرانی به یک فرزند راضی هستند
زاهدیان اضافه کرد: بررسی های مشترک پژوهشکده آمار مرکز آمار ایران و وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی نشان می دهد که هم اکنون نیز حدود 60 درصد مردم خواهان حداقل دو فرزند هستند، 14 درصد جمعیت کشور یک فرزند را کافی می دانند و فقط یک درصد خانواده ها هستند که فرزندی نمی خواهند.
وی گفت: در واقع حدود 75 درصد جامعه بین یک تا دو فرزند را می‌خواهند اما ضعف برنامه ریزی های اقتصادی مانع تحقق این خواسته شده و باعث شده نرخ باروری کلی جامعه حدود 1.8 بماند.
**بحران سالمندی
معاون طرح های آماری مرکز آمار ایران افزود: مسئله مهم دیگر افزایش سالمندی است،وقتی متولدان سال های 60 تا 65 به سن مدرسه رسیدند با بحران کمبود فضای آموزشی و مدرسه مواجه شدیم، این گروه وقتی به سن دانشگاه رسیدند با افزایش شدید ظرفیت دانشگاه های آزاد و غیر انتفاعی برای پاسخ به نیاز آنان مواجه شدیم، بعد از آن بحران ازدواج، بیکاری و مسکن این گروه در کشور بروز کرد.
** ایران کشور بازنشسته‌ها می‌شود
وی گفت: اکنون این گروه سنی به سن 30 تا 35 سال رسیده‌اند و به همین خاطر هنوز کشور جوانی محسوب می شویم اما 30 سال آینده این افراد به سن بازنشستگی و سالمندی می رسند و در آن زمان سارمان تامین اجتماعی و بازنشستگی و بیمه ها با چالش جدی و بحرانی مواجه می‌شوند.
زاهدیان ادامه داد: حل معضل کمبود مدارس یا ازدواج آسان بسیار راحت‌تر از حل معضل بیکاری و بعد از آن رفع نیازهای سالمندان است، همین الان حدود 40درصد افراد کشور کار می کنند که 60 درصد دیگر استفاده کنند اما در زمانی که سالمندی در کشور رشد کند این معادله تغییر می‌کند و اقتصاد کشور دچار بحران می‌شود.
*ورشکستگی بیمه‌ها
وی اضافه کرد: در سال های آتی با افزایش سالمند شدن جمعیت و کاهش افرادی که کار می کنند و حق بیمه واریز می کنند، سازمان تامین اجتماعی و سازمان های بازنشستگی ورشکسته می شوند، بنابراین از هم اکنون باید برای مدیریت آن زمان برنامه ریزی کنیم.
معاون طرح های آماری مرکز آمار ایران با بیان راهکار رفع بحران جمعیتی گفت: سازمان های متعددی در حوزه جمعیت نقش دارند و برنامه ریزی و اجرا در این حوزه به عهده یک سازمان خاص نیست.
وی افزود: موضوع سلامت باروری و سلامت مادران به عهده وزارت بهداشت است، در حوزه حمایت از ازدواج نیز وزارت اقتصاد، بانک ها و دستگاه های اقتصادی مسئولیت دارند، در موضوع سالمندی و سلامت خانواده نیز معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری نقش دارد و سازمان هایی مثل سازمان ثبت احوال و مرکز آمار ایران نیز مسئولیت رصد آمار و اندازه گیری شاخص های جمعیتی را به عهده دارند.
زاهدیان گفت: برای موفقیت در این عرصه باید یک شورای ملی با حضور دستگاه های متولی از جمله وزارت بهداشت، وزارت کشور، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت ورزش و جوانان، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارتخانه های اقتصادی، معاونت امور زنان ریاست جمهوری، مرکز آمار ایران، سازمان ثبت احوال و حتی ستاد کل نیروهای مسلح زیر نظر سازمان مدیریت و برنامه ریزی تشکیل شود.
وی افزود: این سازمان باید منابع مالی لازم را برای رشد جمعیت در اختیار داشته باشد اما مهمتر از منابع مالی، فرهنگ سازی است زیرا اولین گام برای رشد جمعیت فرهنگ سازی است و اگر فرهنگ افزایش فرزند آوری نهادینه نشود، منابع مالی هدر می رود و برنامه های جایزه محور به نتیجه نمی رسد.
زاهدیان ادامه داد: یکی از سوالات مهم این است که چرا خانواده های متمول بچه‌دار نمی شوند، پاسخ آن این است که فرهنگ فرزندآوری در کشور تضعیف شده است باید کاری کنیم که شعار دو فرزند کافیه در ذهن مردم به شعار دو فرزند کافی نیست، تغییر کند.
**برنامه جامع برای رشد جمعیت نداریم
معاون مرکز آمار ایران گفت: نمی شود یک دستگاه را برای رشد جمعیت موظف کرد، باید نهادها و دستگاه های مختلف دور هم بنشینند و مصارف و منابع را در نظر بگیرند و برای رشد جمعیت یک برنامه جامع تدوین کنند.
وی افزود: همه دستگاه های اجرایی باید برای کمک به افزایش فرزندآوری سهم داشته باشند،حتی ستاد کل نیروهای مسلح نیز می‌تواند با دادن تسهیلات و امتیازهایی به سربازهای متاهل که صاحب فرزند هستند، در این زمینه مشارکت کند.
زاهدیان ادامه داد: باید یک برنامه جامع برای رشد جمعیت داشته باشیم، در این برنامه اهداف کمی را تعیین کنیم و برای بلند مدت و میان مدت برنامه ریزی داشته باشیم.
وی گفت: سناریوهای مختلفی برای جمعیت کشور در نظر گرفته می شود، یک سناریو این است که با همین نرخ باروری امروز یعنی 1.8 فرزند به ازای هر مادر پیش برویم در این صورت تا سال 1425 یا 1430 به رشد جمعیت صفر می‌رسیم یا حتی ممکن است رشد جمعیت کشور تا این سال منفی شود.
زاهدیان درباره شاخص نرخ باروری توضیح داد: نرخ باروری به معنای تعداد فرزندانی است که یک مادر در طول دورانی که توانایی فرزندآوری دارد به دنیا می‌آورد، این شاخص در سال 1360 به بالای شش رسید اما بعد از آن روند کاهشی داشت تا سال 1390 که به 1.8 رسید و اکنون نیز در همین حدود است.
وی گفت: در سال های 1360 تا 1365 سالیانه حدود دو میلیون و 200 هزار نفر موالید داشتیم و این تعداد به جمعیت کشور اضافه می‌شد اما بر اساس آمار سازمان ثبت احوال به عنوان مثال در سال 1394 تعداد موالید کشور به حدود یک میلیون و 550 هزار نفر رسیده است.
**کاهش جمعیت،تهدید جدی برای اقتصاد ایران
معاون طرح های آماری مرکز آمار ایران اضافه کرد: بحث بسیار مهم در این حوزه پیش بینی جمعیت کشور تا سال های 1425 یا 1430 است که کاهش نرخ رشد جمعیت می تواند به شدت بازار کار را تحت تاثیر قرار دهد.
وی گفت: بسیاری از کشورهای اروپایی نیز که با رشد جمعیت صفر و منفی مواجه شدند، مجبور شدند از طریق جذب مهاجر نیروی کار وارد کنند تا این کمبود را جبران کنند و دچار مشکلات اقتصادی نشوند.
زاهدیان افزود: بر اساس سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری برای جمعیت، نرح باروری کشور باید حداقل به 2.1 برسد تا در مجموع نرخ جانشینی پدر و مادر را داشته باشیم و اندکی هم بیش از نرخ جانشینی باشد تا رشد جمعیت به صورت مثبت جلو برود.
وی اضافه کرد: در کنار این مبحث کمیت جمعیت، موضوع کیفیت جمعیت نیز اهمیت زیادی دارد، زیرا با وجودی که نرخ باروری کلی کشور حدود 1.8 است این شاخص در استان‌های برخوردار مانند تهران و گیلان بسیار پایین‌تر است به عنوان مثال نرخ باروری در گیلان 1.3، در تهران 1.4، در استان البرز 1.4 و در سمنان و اصفهان 1.5 است و در عوض در استان سیستان و بلوچستان نرخ باروری 3.5 است.
معاون طرح های آماری مرکز آمار ایران گفت: شاخص باروری برای زنان باسواد 1.1 و برای زنان بی سواد مطلق در کشور 3.2 است بنابراین مادران و خانواده های باسوادتر فرزند کمتری به دنیا می‌آورند.
وی افزود: از طرف دیگر شاخص نرخ باروری در شهرها و روستاها نیز متفاوت است،نرخ باروری در شهرها حدود 1.7 و در روستاها 2.2 است. علاوه بر آن نرخ باروری در خانواده هایی که موقعیت اقتصادی پایین تری دارند نیز بالاتر است.
زاهدیان اضافه کرد: نرخ باروری در خانواده های با موقعیت اقتصادی بالا 1.4 در خانواده های با موقعیت اقتصادی متوسط 1.8 و در خانواده های با موقعیت اقتصادی پایین 2.3 است.
** رشد جمعیت در خانواده های فقیر بیشتر است
وی گفت: این مسائل به شدت نگرانی از افت کیفی جمعیت و افزایش جمعیت افراد فقیر و کم سواد را افزایش داده است.
معاون طرح های آماری مرکز آمار ایران ادامه داد: با ادامه روند جمعیتی کشور با توجه به رشد جمعیت سال های 60 تا 65 تا حدود 15 سال آینده همچنان رشد جمعیت مثبت را خواهیم داشت اما پس از آن با کاهش قابل توجه نرخ باروری مواجه می شویم.
وی گفت: از 15 سال آینده به بعد با کاهش تعداد ازدواج مواجه می‌شویم، قدرمطلق تعداد ازدواج ها پایین می‌آید و به دنبال آین نرخ باروری کلی جامعه نیز کم می شود.
**14 درصد خانواده های ایرانی به یک فرزند راضی هستند
زاهدیان اضافه کرد: بررسی های مشترک پژوهشکده آمار مرکز آمار ایران و وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی نشان می دهد که هم اکنون نیز حدود 60 درصد مردم خواهان حداقل دو فرزند هستند، 14 درصد جمعیت کشور یک فرزند را کافی می دانند و فقط یک درصد خانواده ها هستند که فرزندی نمی خواهند.
وی گفت: در واقع حدود 75 درصد جامعه بین یک تا دو فرزند را می‌خواهند اما ضعف برنامه ریزی های اقتصادی مانع تحقق این خواسته شده و باعث شده نرخ باروری کلی جامعه حدود 1.8 بماند.
**بحران سالمندی
معاون طرح های آماری مرکز آمار ایران افزود: مسئله مهم دیگر افزایش سالمندی است،وقتی متولدان سال های 60 تا 65 به سن مدرسه رسیدند با بحران کمبود فضای آموزشی و مدرسه مواجه شدیم، این گروه وقتی به سن دانشگاه رسیدند با افزایش شدید ظرفیت دانشگاه های آزاد و غیر انتفاعی برای پاسخ به نیاز آنان مواجه شدیم، بعد از آن بحران ازدواج، بیکاری و مسکن این گروه در کشور بروز کرد.
** ایران کشور بازنشسته‌ها می‌شود
وی گفت: اکنون این گروه سنی به سن 30 تا 35 سال رسیده‌اند و به همین خاطر هنوز کشور جوانی محسوب می شویم اما 30 سال آینده این افراد به سن بازنشستگی و سالمندی می رسند و در آن زمان سارمان تامین اجتماعی و بازنشستگی و بیمه ها با چالش جدی و بحرانی مواجه می‌شوند.
زاهدیان ادامه داد: حل معضل کمبود مدارس یا ازدواج آسان بسیار راحت‌تر از حل معضل بیکاری و بعد از آن رفع نیازهای سالمندان است، همین الان حدود 40درصد افراد کشور کار می کنند که 60 درصد دیگر استفاده کنند اما در زمانی که سالمندی در کشور رشد کند این معادله تغییر می‌کند و اقتصاد کشور دچار بحران می‌شود.
*ورشکستگی بیمه‌ها
وی اضافه کرد: در سال های آتی با افزایش سالمند شدن جمعیت و کاهش افرادی که کار می کنند و حق بیمه واریز می کنند، سازمان تامین اجتماعی و سازمان های بازنشستگی ورشکسته می شوند، بنابراین از هم اکنون باید برای مدیریت آن زمان برنامه ریزی کنیم.
معاون طرح های آماری مرکز آمار ایران با بیان راهکار رفع بحران جمعیتی گفت: سازمان های متعددی در حوزه جمعیت نقش دارند و برنامه ریزی و اجرا در این حوزه به عهده یک سازمان خاص نیست.
وی افزود: موضوع سلامت باروری و سلامت مادران به عهده وزارت بهداشت است، در حوزه حمایت از ازدواج نیز وزارت اقتصاد، بانک ها و دستگاه های اقتصادی مسئولیت دارند، در موضوع سالمندی و سلامت خانواده نیز معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری نقش دارد و سازمان هایی مثل سازمان ثبت احوال و مرکز آمار ایران نیز مسئولیت رصد آمار و اندازه گیری شاخص های جمعیتی را به عهده دارند.
زاهدیان گفت: برای موفقیت در این عرصه باید یک شورای ملی با حضور دستگاه های متولی از جمله وزارت بهداشت، وزارت کشور، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت ورزش و جوانان، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، وزارتخانه های اقتصادی، معاونت امور زنان ریاست جمهوری، مرکز آمار ایران، سازمان ثبت احوال و حتی ستاد کل نیروهای مسلح زیر نظر سازمان مدیریت و برنامه ریزی تشکیل شود.
وی افزود: این سازمان باید منابع مالی لازم را برای رشد جمعیت در اختیار داشته باشد اما مهمتر از منابع مالی، فرهنگ سازی است زیرا اولین گام برای رشد جمعیت فرهنگ سازی است و اگر فرهنگ افزایش فرزند آوری نهادینه نشود، منابع مالی هدر می رود و برنامه های جایزه محور به نتیجه نمی رسد.
زاهدیان ادامه داد: یکی از سوالات مهم این است که چرا خانواده های متمول بچه‌دار نمی شوند، پاسخ آن این است که فرهنگ فرزندآوری در کشور تضعیف شده است باید کاری کنیم که شعار دو فرزند کافیه در ذهن مردم به شعار دو فرزند کافی نیست، تغییر کند.
**برنامه جامع برای رشد جمعیت نداریم
معاون مرکز آمار ایران گفت: نمی شود یک دستگاه را برای رشد جمعیت موظف کرد، باید نهادها و دستگاه های مختلف دور هم بنشینند و مصارف و منابع را در نظر بگیرند و برای رشد جمعیت یک برنامه جامع تدوین کنند.
وی افزود: همه دستگاه های اجرایی باید برای کمک به افزایش فرزندآوری سهم داشته باشند،حتی ستاد کل نیروهای مسلح نیز می‌تواند با دادن تسهیلات و امتیازهایی به سربازهای متاهل که صاحب فرزند هستند، در این زمینه مشارکت کند.
زاهدیان ادامه داد: باید یک برنامه جامع برای رشد جمعیت داشته باشیم، در این برنامه اهداف کمی را تعیین کنیم و برای بلند مدت و میان مدت برنامه ریزی داشته باشیم.
نظرشما
آخرین اخبار